Giovanni Francesco Straparola
| Giovanni Francesco Straparola | ||
|---|---|---|
| ||
| Persona informo | ||
| Naskonomo | Giovanni Francesco Straparola | |
| Naskiĝo | 1-an de januaro 1480 en Caravaggio | |
| Morto | en Venecio | |
| Lingvoj | itala vd | |
| Profesio | ||
| Alia nomo | Zoan Francesco Straparola vd | |
| Okupo | verkisto • verkisto de porinfana literaturo • kolektisto de fabeloj vd | |
| Laborkampo | teatra arto vd | |
| Verkado | ||
| Verkoj | The Facetious Nights of Straparola vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Giovanni Francesco "Gianfrancesco" Straparola kaj ankaŭ Zuan Francesco Straparola da Caravaggio (1485? - 1558) estis itala kolektanto kaj verkinto de fabeloj de la renesanca periodo. Unu el la unuaj kiuj eldonis librojn de fabeloj en Eŭropo.
Lia libro, kiu estis publikigita en du eldonoj La Agrablaj Noktoj (Le piacevoli notti; 1553), inkluzivas 75 fabelojn, la plej multaj el ili kolektitaj de li de antikvaj aŭ popularaj fontoj kaj estis modelo por la fabeloj de la fratoj Grimm kaj Charles Perrault. Precipe notindaj estas la fabeloj la "Porko Reĝo" kiu servis kiel modelo por la fabelo Belulino kaj la Besto kaj la Costantino Fortunato kiu servis kiel modelo por la fabelo Kato en Botoj.
Vivo[redakti | redakti fonton]
Ne multe estas konata pri lia vivhistorio. Li naskiĝis en la urbo Caravaggio, sur la lombardia ebenaĵo oriente de Milano. En 1508 li jam estis en Venecio, kie en la sama jaro estis publikigita lia libro Opera nova de Zoan Francesco Straparola da Caravaggio novamente stampata ("Novaj verkoj de Zoan Francesco Straparola"), kiu inkluzivis sonetojn kaj "Siciliajn oktetojn " Ok liniojn, 11 silaboj longaj, rimitaj laŭ la ŝablono de ABAB). En la eldono de lia libro el 1558 estis presita la frazo All'instanza dall'autore ("en la foresto de la aŭtoro", t.e. post lia morto).
La Noktoj[redakti | redakti fonton]
La ĉefverko de Straprola estis strukturita laŭ la modelo de la Dekamero de Boccaccio ( 1350-1352 ), la kadra rakonto prezentas grupon de aristokratoj, viroj kaj virinoj, kiuj amuzas sin dum pluraj noktoj rakontante fabelojn. Ĉiu nokto estas ĉapitro en la libro, kiu inkluzivas plurajn fabelojn. La libro unue estis publikigita en Venecio. En 1551 estis publikigita la unua volumo titolita "La agrablaj noktoj" ( Le piacevoli notti ), enhavanta 25 fabelojn, kaj en 1553, la dua volumo estis publikigita, enhavanta 50 fabelojn.
En 1555, la libro titolita "La Noktoj de la Amuzaĵoj" ( Le piacevoli notti ) estis publikigita, preterlasante la fabelon "La metilernanto de tajloro", verŝajne pro memcenzuro aŭ la instruado de la eklezio.
La fabeloj inkluzivas hororajn kaj humurajn rakontojn, enigmojn kaj similajn.
La libro estis inkluzivita en la Indekso de malpermesitaj libroj de la Katolika Eklezio en 1624.
Biblioteko[redakti | redakti fonton]
- Jack Zipes, The Great Fairy Tale Tradition: From Straparola and Basile to the Brothers Grimm, W. W. Norton & Company, 2000 ISBN 0-393-97636-X
Eksteraj ligoj[redakti | redakti fonton]
- The Facetious Nights of Straparola. Arkivita el la originalo je 2020-02-26.
- Arkivigite je 2011-12-05 per la retarkivo Wayback Machine
- Eldonoj de "La Noktoj", en la Interreta Arkivo