Saltu al enhavo

Izotopoj de ksenono

Pending
El Vikipedio, la libera enciklopedio

Nature okazanta ksenono (Xe) konsistas el 9 izotopoj konsiderataj kiel stabilaj. Ksenono havas la duan plejgrandan kvanton de stabilaj izotopoj post stano kun 10 stabilaj izotopoj.

La norma atompezo estas 131,293(6) u.

El ĉi tiuj 9 stabilaj izotopoj, 4 izotopoj 124Xe, 126Xe, 134Xe kaj 136Xe estas antaŭdiritaj al kapabli al duopa beto-disfalo, sed ĉi tio neniam estis observita, tiel ili estas konsiderataj kiel stabilaj.

Estas konataj pli ol 40 radioaktivaj izotopoj.

129Xe estas produktata per beto-disfalo de 129I (duoniĝotempo 16 milionoj jaroj).

131mXe, 133Xe, 133mXe kaj 135Xe estas iuj el la fisiaj produktoj de 235U kaj 239Pu, kaj pro tio estas uzataj kiel montriloj de atomkernaj eksplodoj.

La artefarita izotopo 135Xe estas de konsiderebla signifeco en la operaciado de atomkernaj reaktoroj. 135Xe havas tre grandan krucan sekcion por varmecaj neŭtronoj 2,65×106 budoj, tiel ĝi agas kiel neŭtrona absorbantoatomkerna veneno kiu povas malebligi la ĉenan reakcion post iu periodo de operaciado, se ne estas ebleco aldoni sufiĉan kvanton de reakciokapablo. Ĉi tio estis esplorita en la plej fruaj atomkernaj reaktoroj konstruitaj per la Projekto Manhattan por produktado de plutonio.

Relative altaj kvantoj de radioaktivaj ksenonaj izotopoj estas ankaŭ eligataj de atomkernaj reaktoroj per liberigo de ĉi tiu fisia gaso de krakitaj brulaĵaj vergoj aŭ fisianta uranio en malvarmigan akvon. La kvantoj de ĉi tiuj izotopoj estas kutime malgrandaj kompare al nature okazantaj radioaktivaj noblaj gasoj kiel 222Rn.

Ĉar ksenono estas traceanto por du gepatraj izotopoj, rilatumoj de kvantoj de ksenonaj izotopoj en meteorŝtonoj povas esti uzata por studado de la formiĝo de la suna sistemo. La jodo-ksenona maniero de datigo donas la tempodaŭron inter la atomkernosintezo kaj la kondensado de la solida objekto dum formiĝo de la suna sistemo. Ksenonaj izotopoj estas ankaŭ povas esti uzataj por studado de surtera diferencialado. Aldona kvanto de 129Xe trovita en karbona dioksido en Nov-Meksiko estas kredita al esti de disfalo de gasoj de termantelo baldaŭ post formiĝo de Tero.

Izotopo Z(p) N(n) Izotopa maso (u) Duoniĝotempo Atomkerna
spino
Molea frakcio
de la izotopo
Limigoj de natura
variado
de la molea frakcio
Ekscita energio
de la izomero
110Xe 54 56 109,94428(14) 310(190) ms [105(+35-25) ms] 0+
111Xe 54 57 110,94160(33)# 740(200) ms 5/2+#
112Xe 54 58 111,93562(11) 2,7(8) s 0+
113Xe 54 59 112,93334(9) 2,74(8) s (5/2+)#
114Xe 54 60 113,927980(12) 10,0(4) s 0+
115Xe 54 61 114,926294(13) 18(4) s (5/2+)
116Xe 54 62 115,921581(14) 59(2) s 0+
117Xe 54 63 116,920359(11) 61(2) s 5/2(+)
118Xe 54 64 117,916179(11) 3,8(9) min 0+
119Xe 54 65 118,915411(11) 5,8(3) min 5/2(+)
120Xe 54 66 119,911784(13) 40(1) min 0+
121Xe 54 67 120,911462(12) 40,1(20) min (5/2+)
122Xe 54 68 121,908368(12) 20,1(1) h 0+
123Xe 54 69 122,908482(10) 2,08(2) h 1/2+
123mXe 185,18(22) keV 5,49(26) µs 7/2(-)
124Xe 54 70 123,905893(2) Stabila [>48×1015 a] 0+ 0,000952(3)
125Xe 54 71 124,9063955(20) 16,9(2) h 1/2(+)
125m1Xe 252,60(14) keV 56,9(9) s 9/2(-)
125m2Xe 295,86(15) keV 0,14(3) µs 7/2(+)
126Xe 54 72 125,904274(7) Stabila 0+ 0,000890(2)
127Xe 54 73 126,905184(4) 36,345(3) d 1/2+
127mXe 297,10(8) keV 69,2(9) s 9/2-
128Xe 54 74 127,9035313(15) Stabila 0+ 0,019102(8)
129Xe 54 75 128,9047794(8) Stabila 1/2+ 0,264006(82)
129mXe 236,14(3) keV 8,88(2) d 11/2-
130Xe 54 76 129,9035080(8) Stabila 0+ 0,040710(13)
131Xe 54 77 130,9050824(10) Stabila 3/2+ 0,212324(30)
131mXe 163,930(8) keV 11,934(21) d 11/2-
132Xe 54 78 131,9041535(10) Stabila 0+ 0,269086(33)
132mXe 2752,27(17) keV 8,39(11) ms (10+)
133Xe 54 79 132,9059107(26) 5,2475(5) d 3/2+
133mXe 233,221(18) keV 2,19(1) d 11/2-
134Xe 54 80 133,9053945(9) Stabila [>11×1015 a] 0+ 0,104357(21)
134m1Xe 1965,5(5) keV 290(17) ms 7-
134m2Xe 3025,2(15) keV 5(1) µs (10+)
135Xe 54 81 134,907227(5) 9,14(2) h 3/2+
135mXe 526,551(13) keV 15,29(5) min 11/2-
136Xe 54 82 135,907219(8) Stabila [>10×1021 a] 0+ 0,088573(44)
136mXe 1891,703(14) keV 2,95(9) µs 6+
137Xe 54 83 136,911562(8) 3,818(13) min 7/2-
138Xe 54 84 137,91395(5) 14,08(8) min 0+
139Xe 54 85 138,918793(22) 39,68(14) s 3/2-
140Xe 54 86 139,92164(7) 13,60(10) s 0+
141Xe 54 87 140,92665(10) 1,73(1) s 5/2(-#)
142Xe 54 88 141,92971(11) 1,22(2) s 0+
143Xe 54 89 142,93511(21)# 0,511(6) s 5/2-
144Xe 54 90 143,93851(32)# 0,388(7) s 0+
145Xe 54 91 144,94407(32)# 188(4) ms (3/2-)#
146Xe 54 92 145,94775(43)# 146(6) ms 0+
147Xe 54 93 146,95356(43)# 130(80) ms [0,10(+10-5) s] 3/2-#
  • Mallongigoj de duoniĝotempo estas: a=jaro, d=diurno, h=horo, min=minuto, s=sekundo, ms=milisekundo, µs=mikrosekundo, ns=nanosekundo.
  • La izotopa komponaĵo estas tiu en aero.
  • Ekzistas geologie esceptaj specimenoj en kiuj la izotopa komponaĵo estas ekster la raportita limigo. La necerteco en la atompezo povas superi la donitan valoron por ĉi tiaj specimenoj.
  • Komerce haveblaj materialoj povas havi nekonatan aŭ hazardan izotopan frakciiĝon. Konsiderindaj dekliniĝoj de la donitaj atompezo kaj izotopa komponaĵo povas okazi.
  • Valoroj markitaj per # estas ne pure derivitaj de eksperimentaj datumoj, sed almenaŭ parte de sistemaj tendencoj. Spinoj kun malfortaj asignaj argumentoj estas enmetitaj en krampojn.
  • Necertecoj estas donitaj en konciza formo en krampoj post la respektivaj lastaj ciferoj. Necertecaj valoroj signifas unu norman diferencon, escepte de izotopa komponaĵo kaj norma atompezo de IUPAC kiuj uzas elvolvitajn necertecojn.

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]