José Moreno Villa

El Vikipedio, la libera enciklopedio
José Moreno Villa
Persona informo
Naskiĝo 16-an de februaro 1887 (1887-02-16)
en Malago,  Hispanio
Morto 25-an de aprilo 1955 (1955-04-25) (68-jaraĝa)
en Meksikurbo,  Meksiko
Lingvoj hispana vd
Ŝtataneco Hispanio vd
Alma mater Institución Libre de Enseñanza • St. Stanislaus Kostka College, Málaga vd
Profesio
Okupo arthistoriisto • lingvisto • pentristo • poeto • tradukisto • universitata instruisto • literaturkritikisto • verkistobibliotekistoarkivistopublikigisto vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

José Moreno Villa (Malago, 16a de februaro 1887 - Meksikurbo, 25a de aprilo 1955) estis hispana arkivisto, bibliotekisto, poeto, artikolisto, kritikisto, arthistoriisto, dokumentisto, desegnisto kaj pentristo. Enkadrita en la Generacio de la 27a, dum la Dua Hispana Respubliko li estis direktoro de la Arkivo de la Reĝa Palaco de Madrido. Je la Hispana Enlanda Milito li ekziliĝis unue en Usono kaj poste en Meksiko.

Biografio[redakti | redakti fonton]

Li naskiĝis en familio konservisma, dediĉita al vinkomercado. Li abandonis studojn pri kemio en Germanio kaj reveninte al Malago ekkontaktis kun junaj poetoj kiel Emilio Prados, Manuel Altolaguirre, José María Hinojosa kaj José María Souvirón, inter aliaj, kaj li kunlaboris en la revuoj Gibralfaro, Ambos, Vida Gráfica kaj ĉefe ĉe la fama Litoral, de Altolaguirre kaj Prados.

En Madrido, li kontaktis kun tieaj artistoj, redaktoris la revuon Arquitectura (1927-1933), kunlabori kun la eldonejo Calleja ĉefe por la fako arto (1917-1921) kaj en la Centro de Historiaj Studoj (1910-1916).​ Ekde 1931 li studis ĉefe en la Reĝa Palaco la enhavon de pentraĵoj de Diego de Velázquez, pro kio li verkis jam en Meksiko. Ekde 1937 li integriĝis en la kultura vivo de la ekzilitaj hispanoj ĉefe rilate al artaj aferoj.

Verkoj[redakti | redakti fonton]

Poezio[redakti | redakti fonton]

  • Garba (1913)
  • El pasajero, prologo de José Ortega y Gasset (1914)
  • Luchas de Pena y Alegría y su transfiguración (1915)
  • Evoluciones. Cuentos, Caprichos, Bestiario, Epitafios y Obras paralelas (1918)
  • Colección. Poesías (1924)
  • Jacinta la Pelirroja. Poema en poemas y dibujos (1929). Editorial Castalia, 2000 ISBN 978-84-7039-867-4. Eldono de Humberto Huergo Cardoso. Barcelona: Anthropos, 2021.
  • Carambas (1931), Ediciones Norba 10004, 1989 ISBN 978-84-87324-00-0
  • Puentes que no acaban. Poemas (1933)
  • Salón sin muros (1936)
  • Puerta severa (1941)
  • La noche del Verbo (1942)
  • Voz en vuelo a su cuna (Avance de ese libro inédito) Eldono de Ángel Caffarena Such (1961)
  • Voz en vuelo a su cuna prologo de León Felipe, epilogo de Juan Rejano (1961)

Antologioj[redakti | redakti fonton]

  • La música que llevaba. Antología poética (1913-1947). Editorial Losada (1949)
  • La poesía de José Moreno Villa, Eldono de José Francisco Cirre Jiménez (1963)
  • Antología, Eldono de Luis Izquierdo Salvador en Plaza & Janés (1982)
  • Bestiario, Enkonduko de Mario Hernández, Eldono de Centro Cultural de la Generación del 27 (1985)
  • Bestiario: 1917, Eldono de El Crotalón (1985) ISBN 978-84-86163-33-4
  • Colección de poesías, Consejo Superior de Investigaciones Científicas, 1987.
  • José Moreno Villa, vida y poesía antes del exilio (1887-1937), Eldono de María Antonia López Frías, 1990.
  • Antología poética. Editorial Don Quijote, 1992.
  • Antología poética . Editoriales Andaluzas Unidas, 1993.
  • Poesías completas Publicaciones de la Residencia de Estudiantes (1998), Eldono de Juan Pérez de Ayala.
  • La música que llevaba. Antología poética, Ediciones Cátedra, 2010, Eldono de Juan Cano Ballesta.

Arta kritiko[redakti | redakti fonton]

  • Velázquez (1920)
  • Dibujos del Instituto Jovellanos (1926)
  • La escultura colonial mexicana (1941)
  • Lo mexicano en las artes plásticas (1948)
  • Temas de arte. Selección de escritos periodísticos sobre pintura, escultura, arquitectura y música (1916-1954), Pre-Textos, Eldono de Humberto Huergo Cardoso, 2001 ISBN 978-84-8191-360-6
  • Función contra forma y otros escritos sobre arquitectura madrileña, 1927-1935. Valencia, I See Books, 2010. ISBN 978-84-935326-6-6. Eldono de Humberto Huergo Cardoso.

Literatura kritiko[redakti | redakti fonton]

  • Leyendo a San Juan de la Cruz, Garcilaso, Fr. Luis de León, Bécquer, R. Darío, J. Ramón Jiménez, Jorge Guillén, García Lorca, A. Machado, Goya, Picasso (1944)
  • Doce manos mexicanas (datos para la historia literaria). Ensayo de quirosofía (1941)
  • Los autores como actores. Y otros intereses de acá y de allá (1951). Fondo de Cultura Económica de España, 1976, ISBN 978-84-375-0089-8
  • Análisis de los poemas de Picasso, Ayuntamiento de Málaga, 1996 ISBN 978-84-87035-84-5

Aliaj verkoj[redakti | redakti fonton]

  • Patrañas (1921). Cuentos.
  • La comedia de un tímido. Comedia en dos actos (1924). Dramp.
  • Pruebas de Nueva York (1927). Taglibro de vojaĝo.
  • Locos, enanos, negros y niños palaciegos: gente de placer que tuvieron los Austrias en la corte española desde 1563 a 1700 (1939). Historio kaj dokumentado.
  • Cornucopia de México (1940). Eseo.
  • Vida en claro. Autobiografía (1944). Madrid, Visor Libros, 2006 ISBN 978-84-7522-820-4; memorlibro.
  • Lo que sabía mi loro. Una colección folklórica infantil reunida e ilustrada por José Moreno Villa (1945).
  • José Moreno Villa, pinturas y dibujos 1924-1936, Eldono de Consejería de Cultura de Andalucía y Fundación Unicaja (1999).
  • Ideografías de José Moreno Villa, Publicaciones de la Residencia de Estudiantes, 2007. ISBN 978-84-95078-56-8 Ed. Juan Pérez de Ayala.
  • Navidad, villancicos, posadas, pastorelas, Visor Libros, 2008.
  • Medio mundo y otro medio. Memorias escogidas. El. de Humberto Huergo Cardoso. Valencia: Pre-Textos, 2010.
  • Memoria, Madrid, Residencia de Estudiantes y Colegio de México, 2011.


  • En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo José Moreno Villa en la hispana Vikipedio.