Philipp Scheidemann

Philipp Scheidemann
Persona informo
Philipp Scheidemann
Naskiĝo	26-an de julio 1865 (1865-07-26) en Kaselo
Morto	29-an de novembro 1939 (1939-11-29) (74-jaraĝa) en Kopenhago
Tombo	Hauptfriedhof Kassel (en) Kaselo vd
Religio	Reformita Eklezio vd
Lingvoj	germana vd
Ŝtataneco	Germana Regno vd
Partio	Socialdemokratia Partio de Germanio vd
Subskribo
Infanoj	3
Profesio
Okupo	politikisto vd
Aktiva en	Berlino vd
Postenoj Postenoj Kanceliero de Germanio (1919–1919) Regna Kanceliero de la Vajmara Respubliko (1919–1919) parlamentano de la Vajmara Respubliko urbestro membro de la Reichstag de la Germana Imperio ministro vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Philipp SCHEIDEMANN [filip ŝajdeman] (n. 26-an de julio 1865, Kassel, Hesio-Kaselo, Germanio; m. 29-an de novembro 1939, Kopenhago, Danio) estis germana socialdemokrata politikisto, kiu deklaris la 9-an de novembro 1918 – sen iu ajn jura komisio – la Vajmaran Respublikon el la balkono de la germana parlamento, la Reichstag. Pli poste iĝis li la unua kanceliero de la respubliko.

Li estis ĵurnalisto, ekde 1903 parlamenta reprezentanto de la Germana Socialdemokrata Partio. Li komence apogis la germanan partoprenon en la milito (kiel lia partio), en oktobro de 1918 iĝis senministeria ministro de la lasta imperiestra registaro. Kvankam la socialdemokratoj volis komence transformi la landon al konstitucia monarĥio, decido de Scheidemann pri elkrio de la respubliko - je efiko de maldekstraj amasmovadoj –, ŝanĝis formon de la registaro. Scheidemann estis ekde novembro de 1918 ĝis februaro de 1919, membro de la sestaga konsilio, direktanta la laboron de la provizora registaro. Poste oni nomumis lin unua kanceliero de la Vajmara Respubliko, sed abdikis en junio, ĉar li ne volis akcepti diktatojn, kondiĉojn de la Traktato de Versailles.

Li agadis post la abdiko kiel urbestro de Kassel (1920–25) kaj publike kontraŭis klopodojn de la registaro por interkonsenti kun la militistaro kaj la konservativaj partioj. Oni efektivigis sensukcesan atencon kontraŭ li, en 1922. Post potencakiro de la nazioj (1933), li forlasis Germanion.

Antaŭe:	Kanceliero de Germanio	Poste:
Friedrich Ebert	1919	Gustav Bauer