Sáros (historia departemento)
Sáros [ŝAroŝ], slovake Šariš estis historia departemento en norda parto de la Hungara Reĝlando ĝis Traktato de Trianon. La nomo signifas hungare kota. La menciitaj loknomoj estas unue hungare, kiel oficialaj nomoj ĝis Traktato de Trianon, poste la nuna slovaka nomo sekvas.
Demografio[redakti | redakti fonton]
Laŭ la censo de 1880
- 4.344 (2,6%) hungaroj
- 11.012 (6,6%) germanoj
- 118.953 (70,9%) slovakoj
- 31.798 (18,9%) rutenoj
- 1.753 (1,0%) ceteraj.
Laŭ la censo de 1910
- 101.855 (58,3%) slovakoj
- 38.500 (22,0%) rutenoj
- 18.088 (10,4%) hungaroj
- 9.447 (5,4%) germanoj
- 6.730 (3,9%) ceteraj.
Administracio[redakti | redakti fonton]
Estis 7 distriktoj, distriktonomoj kaj distriktejoj samas:
- Bártfa samtempe municipa urbo
- Eperjes samtempe departementejo kaj municipa urbo
- Felsővízköz
- Girált
- Héthárs
- Kisszeben samtempe konsilantrajta urbo
- Lemes
La departemento situis en la Karpatoj, la norda limo estis samtempe akvodislimo. Menciinda rivero estis Hernád, kies valo estas historia komerca vojo inter Hungario kaj Pollando laŭ Miskolc, Kassa, Eperjes. La iaman vojon parte sekvis ankaŭ la fervojo.
Sáros iĝis memstara departemento de Hungara reĝlando ekde la 13-a jarcento. Eperjes kaj Bártfa estis gravaj urboj de Francisko Rákóczi la 2-a dum la liberecbatalo. En 1848 la vintra militiro tuŝis la departementon. En 1918 la ĉeĥoslovaka armeo okupis la departementon, en 1919 la hungara ruĝa armeo reokupis nordan grandan parton de la lando, kaj en Eperjes oni proklamis Slovakan Konsilantaran Respublikon. Poste okazis kontrakto: la hungaroj retiriĝos kaj ankaŭ la rumana armeo retiriĝos de Tiso. La hungaroj forlasis la departementon, sed la rumanoj restis. Ekde 1920 la departemento apartenas al Ĉeĥoslovakio, fine al Slovakio.
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- Censo de Hungario en 1880 (hungare)
- Censo de la Aŭstra-Hungara Monarĥio en 1910 (hungare, angle kaj germane) Arkivigite je 2014-10-06 per la retarkivo Wayback Machine
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
| ||||||
.png)