Nógrád (historia departemento)

	Departemento Nógrád
	hungare: Nógrád vármegye, slovake: Novohradská župa
	Reĝa departemento de Hungara reĝlando
	Burgo Drégely
	Blazono
	Blazono
	Oficiala nomo: Nógrád vármegye
	Deveno de nomo: laŭ nomo de burgo en Nógrád
Lando	Hungara reĝlando
Montaro	Börzsöny
Riveroj	Ipeľ, Zagyva
Departementa urbo	Balassagyarmat
Areo	4 133,0 km² (413 300 ha) stato en 1910
Loĝantaro	261 517 (1910)
Denseco	63,28 loĝ./km²
Situas nun en	Hungario, Slovakio
	Departemento Abov-Turňa Departemento Abov-Turňa
	Hungara reĝlando kun Kroatio, situo de departemento Nógrád Hungara reĝlando kun Kroatio, situo de departemento Nógrád
	Vikimedia Komunejo: Nógrád County (Kingdom of Hungary)

Tiu ĉi artikolo temas pri historia departemento en Hungara reĝlando. Pri nuntempa departemento en Hungario temas artikolo Nógrád.

Nógrád [nOgrAd] estis reĝa departemento en meza parto de la Hungara Reĝlando, germane: Neograd aŭ Neuburg slovake: Novohrad. La slava vorto signifas Nova fortikaĵo.

Demografio[redakti | redakti fonton]

Laŭ la censo de 1880

122.679 (64,1%) hungaroj
4.927 (2,6%) germanoj
61.710 (32,2%) slovakoj
2.097 (1,1%) ceteraj.

Laŭ la censo de 1910

197.670 (75,6%) hungaroj
58.337 (22,3%) slovakoj
3.143 (1,2%) germanoj
2.367 (0,9%) ceteraj.

La hungaroj uzas en tiu ĉi departemento specialan kaj karakteran dialekton. Ili nomumas sin "palóc".

Administrado[redakti | redakti fonton]

Estis 7 procesaj distriktoj, ties nomoj estas la samaj, ol la distriktejoj:

Balassagyarmat samtempe departementejo
Gács
Losonc, samtempe konsilantrajta urbo
Nógrád, escepte distriktejo: Rétság
Salgótarján
Szécsény
Szirák

La departemento situas laŭ bordoj de Ipeľ kaj Zagyva, ĉirkaŭita de montoj. Stefano la 1-a (Hungario) formis departementon en la 11-a j.c. Post la mezepoko la turkoj okupis grandan parton de la regiono. En 1920 la teritorioj en la dekstra Ipel-bordo iĝis ĉeĥoslovakia. Pli frue la ĉeĥoslovakia armeo okupis pliajn teritoriojn kaj pretendis la limojn ĝis Vác-Miskolc, sed hungaraj memservantoj reokupis ĝin. Inter 1938-1945 Hungario rericevis la forigitajn teritoriojn. En Hungario la restinta parto unuiĝis kun departemento-parto Hont.

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

Censo de Hungario en 1880 (hungare)
Censo de la Aŭstra-Hungara Monarĥio en 1910 (hungare, angle kaj germane) Arkivigite je 2014-10-06 per la retarkivo Wayback Machine

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]