Aŭkedoj: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
Xqbot (diskuto | kontribuoj) e roboto aldono de: gl:Álcidos; cosmetic changes |
||
Linio 13: | Linio 13: | ||
| subdivision_ranks = [[Genro]]j |
| subdivision_ranks = [[Genro]]j |
||
| subdivision = |
| subdivision = |
||
''[[Urio]] Uria''<br> |
''[[Urio]] Uria''<br /> |
||
''[[Malgranda aŭko]] Alle''<br> |
''[[Malgranda aŭko]] Alle''<br /> |
||
''[[Aŭko]] ''Alca''<br> |
''[[Aŭko]] ''Alca''<br /> |
||
''[[Granda aŭko]] ''Pinguinus''<br> |
''[[Granda aŭko]] ''Pinguinus''<br /> |
||
''[[Synthliboramphus]]''<br> |
''[[Synthliboramphus]]''<br /> |
||
''[[Cepphus]]''<br> |
''[[Cepphus]]''<br /> |
||
''[[Brachyramphus]]''<br> |
''[[Brachyramphus]]''<br /> |
||
''[[Ptychoramphus]]''<br> |
''[[Ptychoramphus]]''<br /> |
||
''[[Aethia]]''<br> |
''[[Aethia]]''<br /> |
||
''[[Rinocera Aŭko]] ''Cerorhinca''<br> |
''[[Rinocera Aŭko]] ''Cerorhinca''<br /> |
||
''[[Fraterkulo]] ''Fratercula''<br> |
''[[Fraterkulo]] ''Fratercula''<br /> |
||
Formortintaj genroj, vidu [[Aŭkedoj#Sistematiko|Sistematiko]] |
Formortintaj genroj, vidu [[Aŭkedoj#Sistematiko|Sistematiko]] |
||
}} |
}} |
||
Linio 33: | Linio 33: | ||
Aŭkoj vivas mare kaj nur por bredi ili terenflugas. La plejmulto de la specioj bredas sur krutaj klifoj, ofte kune kun [[mevo]]j, [[petrelo]]j kaj [[sulo]]j. |
Aŭkoj vivas mare kaj nur por bredi ili terenflugas. La plejmulto de la specioj bredas sur krutaj klifoj, ofte kune kun [[mevo]]j, [[petrelo]]j kaj [[sulo]]j. |
||
==Sistematiko== |
== Sistematiko == |
||
[[Dosiero:ThickbilledMurre23.jpg|right|thumb|[[Longbeka urio]] (centre) kaj [[Dikbeka aŭko|Dikbekaj aŭkoj]]]] |
[[Dosiero:ThickbilledMurre23.jpg|right|thumb|[[Longbeka urio]] (centre) kaj [[Dikbeka aŭko|Dikbekaj aŭkoj]]]] |
||
[[Dosiero:Blackguillemot44.jpg|thumb|[[Nigra urio]] en somera kaj vintra plumaroj]] |
[[Dosiero:Blackguillemot44.jpg|thumb|[[Nigra urio]] en somera kaj vintra plumaroj]] |
||
Linio 58: | Linio 58: | ||
** '''Tribo Alcini''' |
** '''Tribo Alcini''' |
||
*** ''[[Urio]]'' |
*** ''[[Urio]]'' |
||
**** [[Longbeka urio]] |
**** [[Longbeka urio]] '' Uria aalge'' |
||
**** [[Dikbeka urio]] |
**** [[Dikbeka urio]] ''Uria lomvia'' |
||
*** [[Malgranda aŭko]] |
*** [[Malgranda aŭko]] ''Alle alle'' |
||
*** [[Granda aŭko]] |
*** [[Granda aŭko]] ''Pinguinus impennis'' ([[formortinta]], ĉ.[[1844]]) |
||
*** [[Aŭko]] |
*** [[Aŭko]] ''Alca torda'' |
||
** '''Tribo Synthliboramphini''' - [[Urieto]]j |
** '''Tribo Synthliboramphini''' - [[Urieto]]j |
||
*** ''[[Synthliboramphus]]'' |
*** ''[[Synthliboramphus]]'' |
||
**** [[Kalifornia urieto]], |
**** [[Kalifornia urieto]], '' Synthliboramphus hypoleucus'' - foje en ''Endomychura'' |
||
**** [[Kravera urieto]], |
**** [[Kravera urieto]], '' Synthliboramphus craveri'' - foje en ''Endomychura'' |
||
**** [[Malnova urieto]], |
**** [[Malnova urieto]], '' Synthliboramphus antiquus'' |
||
**** [[Japana urieto]], |
**** [[Japana urieto]], '' Synthliboramphus wumizusume'' |
||
** '''Tribo Cepphini''' |
** '''Tribo Cepphini''' |
||
*** ''[[Cepphus]]'' |
*** ''[[Cepphus]]'' |
||
**** [[Nigra urio]] |
**** [[Nigra urio]] '' Cepphus grylle'' |
||
**** [[Kolomburio]], |
**** [[Kolomburio]], '' Cepphus columba'' |
||
***** [[Kurila urio]], ''Cepphus (columba) snowi'' |
***** [[Kurila urio]], ''Cepphus (columba) snowi'' |
||
**** [[Karba urio]], |
**** [[Karba urio]], '' Cepphus carbo'' |
||
** '''Tribo Brachyramphini''' |
** '''Tribo Brachyramphini''' |
||
*** ''[[Brachyramphus]]'' |
*** ''[[Brachyramphus]]'' |
||
**** [[Marmora urieto]], |
**** [[Marmora urieto]], '' Brachyramphus marmoratus'' |
||
**** [[Longbeka urieto]] ''Brachyramphus perdix'' |
**** [[Longbeka urieto]] ''Brachyramphus perdix'' |
||
**** [[Mallongbeka urieto]], |
**** [[Mallongbeka urieto]], '' Brachyramphus brevirostris'' |
||
** '''Tribo Aethiini''' |
** '''Tribo Aethiini''' |
||
*** [[Kasina aŭko]] aŭ [[Aŭko de Cassin]] |
*** [[Kasina aŭko]] aŭ [[Aŭko de Cassin]] '' Ptychoramphus aleuticus'' |
||
*** ''[[Aethia]]'' |
*** ''[[Aethia]]'' |
||
**** [[Papagaŭko]], |
**** [[Papagaŭko]], ''Aethia psittacula'' |
||
**** [[Tufaŭko]], |
**** [[Tufaŭko]], '' Aethia cristatella'' |
||
**** [[Liphara aŭketo]], |
**** [[Liphara aŭketo]], '' Aethia pygmaea'' |
||
**** [[Malgranda aŭketo]], |
**** [[Malgranda aŭketo]], '' Aethia pusilla'' |
||
** '''Tribo Fraterculini''' - Fraterkuloj |
** '''Tribo Fraterculini''' - Fraterkuloj |
||
*** [[Rinocera Aŭko]] |
*** [[Rinocera Aŭko]] '' Cerorhinca monocerata'' |
||
*** ''[[Fraterkulo]]'' |
*** ''[[Fraterkulo]]'' |
||
**** [[Atlantika fraterkulo]] |
**** [[Atlantika fraterkulo]] '' Fratercula arctica'' |
||
**** [[Korna fraterkulo]] |
**** [[Korna fraterkulo]] '' Fratercula corniculata'' |
||
**** [[Tufa fraterkulo]] |
**** [[Tufa fraterkulo]] '' Fratercula cirrhata'' |
||
[[Biodiverseco]] de aŭkedoj ŝajnas esti pli alta dum la [[plioceno]] (Konyukhov, 2002). |
[[Biodiverseco]] de aŭkedoj ŝajnas esti pli alta dum la [[plioceno]] (Konyukhov, 2002). |
||
Linio 108: | Linio 108: | ||
[[fr:Alcidae]] |
[[fr:Alcidae]] |
||
[[fy:Alkfûgels]] |
[[fy:Alkfûgels]] |
||
[[gl:Álcidos]] |
|||
[[he:אלקיים]] |
[[he:אלקיים]] |
||
[[hr:Njorke]] |
[[hr:Njorke]] |
Kiel registrite je 01:58, 23 jul. 2009
Aŭkedoj | ||
---|---|---|
Biologia klasado | ||
| ||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||
La Aŭkedoj estas tut-arkta familio de la ordo de Ĥaradrioformaj birdoj. Ilii aspektas iom kiel pingveno pro iliaj blanka kaj nigra koloroj, la rektiĝa pozicio kaj pro kelkaj el iliaj kutimoj. Tamen ili tute ne estas parencaj al pingvenoj.
Male al pingveno aŭkoj povas flugi (krom la Granda aŭko). Ili bone naĝas kaj subakviĝas, sed ilia ir-maniero apektas iom plumpa. Pro la mallonga enverguro aŭkoj bezonas flugeti tre rapide por flugi.
Aŭkoj vivas mare kaj nur por bredi ili terenflugas. La plejmulto de la specioj bredas sur krutaj klifoj, ofte kune kun mevoj, petreloj kaj suloj.
Sistematiko
ORDO Ĥaradrioformaj Charadriiformes
Subordo Lari
Familio Aŭkedoj Alcidae
- Hydrotherikornis (fosilio, en disputo)
- Subfamilio Mancallinae (fosilio)
- Subfamilio Alcinae
- Miocepphus (fosilio)
- Tribo Alcini
- Urio
- Longbeka urio Uria aalge
- Dikbeka urio Uria lomvia
- Malgranda aŭko Alle alle
- Granda aŭko Pinguinus impennis (formortinta, ĉ.1844)
- Aŭko Alca torda
- Urio
- Tribo Synthliboramphini - Urietoj
- Synthliboramphus
- Kalifornia urieto, Synthliboramphus hypoleucus - foje en Endomychura
- Kravera urieto, Synthliboramphus craveri - foje en Endomychura
- Malnova urieto, Synthliboramphus antiquus
- Japana urieto, Synthliboramphus wumizusume
- Synthliboramphus
- Tribo Cepphini
- Cepphus
- Nigra urio Cepphus grylle
- Kolomburio, Cepphus columba
- Kurila urio, Cepphus (columba) snowi
- Karba urio, Cepphus carbo
- Cepphus
- Tribo Brachyramphini
- Brachyramphus
- Marmora urieto, Brachyramphus marmoratus
- Longbeka urieto Brachyramphus perdix
- Mallongbeka urieto, Brachyramphus brevirostris
- Brachyramphus
- Tribo Aethiini
- Kasina aŭko aŭ Aŭko de Cassin Ptychoramphus aleuticus
- Aethia
- Papagaŭko, Aethia psittacula
- Tufaŭko, Aethia cristatella
- Liphara aŭketo, Aethia pygmaea
- Malgranda aŭketo, Aethia pusilla
- Tribo Fraterculini - Fraterkuloj
- Rinocera Aŭko Cerorhinca monocerata
- Fraterkulo
- Atlantika fraterkulo Fratercula arctica
- Korna fraterkulo Fratercula corniculata
- Tufa fraterkulo Fratercula cirrhata
Biodiverseco de aŭkedoj ŝajnas esti pli alta dum la plioceno (Konyukhov, 2002).