Agavo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Roboto: Automata tekst-anstataŭigo: (- ĉ. + ĉirkaŭ )
formatigo de buloj, formatigo de titoloj, +Projektoj, multaj kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 5: Linio 5:
La agavacoj (''Agavaceae'') estas familio el ordo lilialoj (''Liliales''). La familio havas 22 genrojn kaj ĉirkaŭ 720 speciojn. Ili estas ofte arbaj plantoj kun malalta trunko, disvastiĝintaj en tropikaj, subtropikaj, moderaj klimatoj. La lancofromaj, mallarĝaj folioj kreksas el la bazo. La folioj estas karnecaj, dentaj. Plimulton de la specioj karakterizas multflora infloresko. La frukto estas [[kapsulo]] aŭ [[bero]].
La agavacoj (''Agavaceae'') estas familio el ordo lilialoj (''Liliales''). La familio havas 22 genrojn kaj ĉirkaŭ 720 speciojn. Ili estas ofte arbaj plantoj kun malalta trunko, disvastiĝintaj en tropikaj, subtropikaj, moderaj klimatoj. La lancofromaj, mallarĝaj folioj kreksas el la bazo. La folioj estas karnecaj, dentaj. Plimulton de la specioj karakterizas multflora infloresko. La frukto estas [[kapsulo]] aŭ [[bero]].


La plej grava genro estas la agavo-genro (''Agave'') pro la fibroj ekspluateblej el la folioj.
La plej grava genro estas la agavo-genro (''Agave'') pro la fibroj ekspluateblej el la folioj.
gravaj specioj kaj uzoj
gravaj specioj kaj uzoj
*[[Sisalo]] (''Agave sisalana'') donas la plej valorajn durajn fibrojn.
* [[Sisalo]] (''Agave sisalana'') donas la plej valorajn durajn fibrojn.
*[[Blua agavo]] (''Agave tequilana'') uzatas por fari [[Tekilo]]n
* [[Blua agavo]] (''Agave tequilana'') uzatas por fari [[Tekilo]]n
*A. fourcroydes : Henequen-fibro
* A. fourcroydes : Henequen-fibro
*A. cantala : cantala- aŭ manila maguey-fibro
* A. cantala : cantala- aŭ manila maguey-fibro
*A. americana: ornamplanto (folioj longas 1,5–1,8 m; infloresko 7,5–12 m).
* A. americana: ornamplanto (folioj longas 1,5–1,8 m; infloresko 7,5–12 m).


Alia grava genro estas la Yucca-genro, kies specioj havas lignecan tigon kaj dornajn foliojn.
Alia grava genro estas la Yucca-genro, kies specioj havas lignecan tigon kaj dornajn foliojn.
Linio 17: Linio 17:
Pliaj genroj estas ''Nolina (Nolina recurvata), Dasylirion (Dasylirion acotrichum), Cordyline (Cordyline indivisa, C. australis, C. terminalis), Dracaena, Sansevieria, Polianthes (Polianthes tuberosa)'' kultivata pro [[volatila oleo]]).
Pliaj genroj estas ''Nolina (Nolina recurvata), Dasylirion (Dasylirion acotrichum), Cordyline (Cordyline indivisa, C. australis, C. terminalis), Dracaena, Sansevieria, Polianthes (Polianthes tuberosa)'' kultivata pro [[volatila oleo]]).


==Nutrado==
== Nutrado ==
{{Nutravaloro
{{nutravaloro
| name = Agavo, nekuirita
| name = Agavo, nekuirita
| kJ = 286.0 kJ
| kJ = 286.0 kJ
Linio 27: Linio 27:
| sukeroj = 2.58 g
| sukeroj = 2.58 g
| fibro = 6.6 g
| fibro = 6.6 g
| natrio_mg = 14.0
| natrio_mg = 14.0
| kalio_mg = 127.0
| kalio_mg = 127.0
| vitA_iu = 37.0
| vitA_iu = 37.0
| betakaroteno_ug = 22.0
| betakaroteno_ug = 22.0
| vitC_mg = 4.0
| vitC_mg = 4.0
| tiamino_mg = 2.9e-2
| tiamino_mg = 2.9e-2
| riboflavino_mg = 3.9e-2
| riboflavino_mg = 3.9e-2
| nikotina_acido_mg = 0.162
| nikotina_acido_mg = 0.162
| pantotena_acido_mg = 4.1e-2
| pantotena_acido_mg = 4.1e-2
| foliata_ug = 7.0
| foliata_ug = 7.0
| vitE_mg = 0.23
| vitE_mg = 0.23
| vitK_ug = 5.3
| vitK_ug = 5.3
| fero_mg = 1.8
| fero_mg = 1.8
| magnezio_mg = 55.0
| magnezio_mg = 55.0
| fosfero_mg = 7.0
| fosfero_mg = 7.0
| zinko_mg = 0.15
| zinko_mg = 0.15
| kalcio_mg = 417.0
| kalcio_mg = 417.0
| vitB6_mg = 5.5e-2
| vitB6_mg = 5.5e-2
| mangano_mg = 9.4e-2
| mangano_mg = 9.4e-2
| akvo = 81.83 g
| akvo = 81.83 g
| source_usda = 1
| source_usda = 1
}}
}}


{{Nutravaloro
{{nutravaloro
| name = Agava nektaro
| name = Agava nektaro
| kJ = 1297.0 kJ
| kJ = 1297.0 kJ
Linio 58: Linio 58:
| sukeroj = 68.03 g
| sukeroj = 68.03 g
| fibro = 0.2 g
| fibro = 0.2 g
| natrio_mg = 4.0
| natrio_mg = 4.0
| kalio_mg = 4.0
| kalio_mg = 4.0
| fero_mg = 9.0e-2
| fero_mg = 9.0e-2
| magnezio_mg = 1.0
| magnezio_mg = 1.0
| fosfero_mg = 1.0
| fosfero_mg = 1.0
| zinko_mg = 1.0e-2
| zinko_mg = 1.0e-2
| kalcio_mg = 1.0
| kalcio_mg = 1.0
| mangano_mg = 5.0e-3
| mangano_mg = 5.0e-3
| akvo = 22.94 g
| akvo = 22.94 g
| source_usda = 1
| source_usda = 1
}}
}}
{{Projektoj}}


[[Kategorio:Unukotiledonaj]]
[[Kategorio:Unukotiledonaj]]

Kiel registrite je 15:00, 27 aŭg. 2019

Temas pri... Ĉi tiu artikolo temas pri planta speco. Por aliaj signifoj vidu la artikolon Agavo (mitologio).
verŝajne Agave americana

Agavo (komprenata ĉi tie ĉiujn agavojn, speciojn de familio agavacoj (Agavaceae)) estas iu ajn specio de agavacoj.

La agavacoj (Agavaceae) estas familio el ordo lilialoj (Liliales). La familio havas 22 genrojn kaj ĉirkaŭ 720 speciojn. Ili estas ofte arbaj plantoj kun malalta trunko, disvastiĝintaj en tropikaj, subtropikaj, moderaj klimatoj. La lancofromaj, mallarĝaj folioj kreksas el la bazo. La folioj estas karnecaj, dentaj. Plimulton de la specioj karakterizas multflora infloresko. La frukto estas kapsulobero.

La plej grava genro estas la agavo-genro (Agave) pro la fibroj ekspluateblej el la folioj. gravaj specioj kaj uzoj

  • Sisalo (Agave sisalana) donas la plej valorajn durajn fibrojn.
  • Blua agavo (Agave tequilana) uzatas por fari Tekilon
  • A. fourcroydes : Henequen-fibro
  • A. cantala : cantala- aŭ manila maguey-fibro
  • A. americana: ornamplanto (folioj longas 1,5–1,8 m; infloresko 7,5–12 m).

Alia grava genro estas la Yucca-genro, kies specioj havas lignecan tigon kaj dornajn foliojn.

Pliaj genroj estas Nolina (Nolina recurvata), Dasylirion (Dasylirion acotrichum), Cordyline (Cordyline indivisa, C. australis, C. terminalis), Dracaena, Sansevieria, Polianthes (Polianthes tuberosa) kultivata pro volatila oleo).

Nutrado

Agavo, nekuirita
Nutra valoro po 100 g (3,5 uncoj)
Energio Esprima eraro: Nekonata vorto “kj”. kkal   Esprima eraro: Nekonata vorto “kj”. kJ
Karbonhidrato 16.23 g
- Amelo 0.24 g
- Sukeroj 2.58 g
- Fibro 6.6 g
Graso 0.15 g
Proteino 0.52 g
Akvo 81.83 g
Vitaminoj
A-vitamino  37.0 IU
beta-karoteno   μg 0%
Tiamino (B1-vitamino)  2.9e-2 mg 2%
Riboflavino (B2-vitamino)  3.9e-2 mg 3%
Nikotina acido (B3-vitamino)  0.162 mg 1%
Pantotena acido (B5-vitamino)  4.1e-2 mg 1%
Piridoksino (B6-vitamino)  5.5e-2 mg 4%
C-vitamino  4.0 mg 7%
E-vitamino  0.23 mg 2%
K-vitamino  5.3 μg 5%
Mineraloj
Kalcio  417.0 mg 42%
Fero  1.8 mg 14%
Magnezio  55.0 mg 15% 
Mangano  9.4e-2 mg 4% 
Kalio  127.0 mg 3%
Natrio  14.0 mg 1%
Zinko  0.15 mg 2%
Procentaĵoj rilatas al usonaj
rekomendoj por plenkreskuloj.
Fonto: USDA Nutrient database angle
Agava nektaro
Nutra valoro po 100 g (3,5 uncoj)
Energio Esprima eraro: Nekonata vorto “kj”. kkal   Esprima eraro: Nekonata vorto “kj”. kJ
Karbonhidrato 76.37 g
- Sukeroj 68.03 g
- Fibro 0.2 g
Graso 0.45 g
Proteino 9.0e-2 g
Akvo 22.94 g
Mineraloj
Kalcio  1.0 mg 0%
Fero  9.0e-2 mg 1%
Magnezio  1.0 mg 0% 
Mangano  5.0e-3 mg 0% 
Kalio  4.0 mg 0%
Natrio  4.0 mg 0%
Zinko  1.0e-2 mg 0%
Procentaĵoj rilatas al usonaj
rekomendoj por plenkreskuloj.
Fonto: USDA Nutrient database angle