Mangano
Mangano estas kemia elemento de la perioda tabelo kun la simbolo Mn kaj la atomnumero 25. Ĝi estas grizeta transirmetalo kiu estas tre frakasiĝema. Tamen, oni uzas manganon en la produktado de ŝtalo kaj aliaj alojoj.
Mangano ankaŭ estas esenca homa manĝelemento, grava en makronutra metabolo, osta formado kaj liberaj radikalaj defendaj sistemoj. Ĝi estas kritika komponanto en dekduoj da proteinoj kaj enzimoj.[1] Ĝi troviĝas plejparte en la ostoj, sed ankaŭ la hepato, renoj kaj cerbo.[2]
Mineraloj
[redakti | redakti fonton]Aplikaĵo
[redakti | redakti fonton]ŝtalo
[redakti | redakti fonton]Mangano havas la funkciojn de sulfura fiksado, maloksidigo kaj alojo, kaj estas esenca en ŝtalproduktado.[3][4]
Baterio
[redakti | redakti fonton]Mangantetroksido estis utiligita kiel elektronakceptanto por zinko en la origina seka ĉelo kaj estas la nigra substanco en karbon-zinkaj torĉlampobaterioj. Dum senŝargiĝo, mangandioksido estas reduktita al manganoksid-hidroksido MnO (OH), tiel malhelpante la formadon de hidrogengaso ĉe la ĉelanodo.[5]
Sterkoj
[redakti | redakti fonton]kaj nutraj aldonaĵoj Manganoksido kaj mangansulfato estas komponantoj de sterkoj. Konsiderindaj kvantoj de mangankomponaĵoj ankaŭ estas uzitaj en bestnutrado.[6]
Bildaro
[redakti | redakti fonton]Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Johan Gottlieb Gahn (1745-1818)
- Izotopoj de mangano
- Kemio
- Listo de kemiaj elementoj laŭ nomo
- Listo de kemiaj elementoj laŭ simbolo
- Listo de kemiaj elementoj laŭ atomnumero
- Kalia permanganato
- Natria permanganato
- Magneto
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Mn/index.html
- http://www.manganese.org
- http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/Mn.html
- http://dx.doi.org/10.1016/j.mehy.2005.01.043
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Erikson, Keith M.; Ascher, Mikaelo (2019). " Ĉapitro 10. Mangano: Ĝia Rolo en Malsano kaj Sano " . En Sigel, Astrid; Freisinger, Eva; Sigel, Roland K. O.; Ĉisisto, Peggy L. (eds.). Esencaj Metaloj en Medicino: Terapia Uzo kaj Tokseco de Metalaj Jonoj en la Kliniko. Metalaj Jonoj en Vivsciencoj. Vol. 19. Berlino: de Gruyter GmbH. pp 253–266. doi:10.1515/9783110527872-016. ISBN 978-3-11-052691-2. PMID 30855111. S2CID 73725546.
- ↑ Emsley, Johano (2001). "Mangano". Konstrublokoj de Naturo: A-Z Gvidilo al la Elementoj. Oksfordo, UK: Oxford University Press. pp 249–253. ISBN 978-0-19-850340-8.
- ↑ Por kio estas mangana pulvoro uzata, Stanford Advanced Materials, Prenite: 7 decembro 2024
- ↑ Mangano: Elementaj Propraĵoj kaj Uzoj
- ↑ Dell, R. M. (2000). " Baterioj kvindek jaroj da materiala evoluo " . Solid State Ionics. 134 (1–2): 139–158. doi:10.1016/S0167-2738(00)00722-0.
- ↑ Reidies, Arno H. (2000). " Manganaj Kunmetaĵoj " . La Enciklopedio de Industria Kemio de Ullmann. doi:10.1002/14356007.a16_123. ISBN 9783527303854.
|