Tobolsko: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Browse history interactively
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Patrolantoj
161 647 redaktoj
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Patrolantoj
161 647 redaktoj
Neniu resumo de redakto
Linio 66: Linio 66:


== Historio ==
== Historio ==
La urbo estis fondita en 1587, do iĝis la dua rusa urbo de Siberio (post Tjumeno fondita unu jaron pli frue). Printempe 1587 el Tjumeno al la malnova ĉefurbo de [[Siberia ĥanujo]] [[Iskero]], detruita de la taĉmento de Jermak en oktobro 1582, direktiĝis taĉmento de kozakoj kaj [[streleco]]j subestre de skribestro Danil Ĉulkov. La taĉmento libere transiris al la dekstra bordo de la rivero Irtiŝo kaj sur Alafeja monto {{lang-ru|Алафейская гора}}), 3 vestrojn malsupre de Ĉuvaŝa kabo, ĝi komencis rapide konstrui fortikaĵon. La {{daton|4|6|1587}} en ĝi estis sanktigita la Triunua preĝejo. La ekspedicion partoprenis kozakoj, kiuj jam batalis ĉi tie antaŭe subestre de atamano matvej Meŝĉerjak ({{lang-ru|Матвей Мещеряк}})<ref name="paĝo7">{{citaĵo el libro
|titolo = Тобольский острог
|lasta = Копылов
|unua = Д. И.
|aŭtoroligilo = <!-- vikiligilo sen rektaj krampoj: L. L. Zamenhof -->
|kunaŭtoroj = Прибыльский Ю. П.
|redaktinto = Акулич Е. М.
|aliaj =
|url =
|formato = <!-- nur se estas ankaŭ url: PDF -->
|eldono = <!-- nur cifero: 2 -->
|serio =
|volumo = <!-- nur cifero: 1 -->
|dato = 2007
|origindato = <!-- jaro de unua eldono sen vikiligilo: 1887 -->
|eldonejo = Вектор-Бук
|loko = Тобольск — Тюмень
|lingvo = ru
|isbn= = 978-5-91409-009-5
|oclc =
|doi =
|id =
|paĝoj = 7
|ĉapitro =
|ĉapitrourl = <!-- nur se estas ĉapitro -->
|citaĵo = <!-- la frazero citita: Mi kredas, ke ĉiuj popoloj estas egalaj -->
|ref = <!-- Ekzemple: Zamenhof1887 -->
}}</ref>.

Tiutempe en Iskero, situinta 15 verstojn for, regis Seid-Aĥmat, filo de Bekbulat (kunreganto de Jediger), forpelinta Alej. Danila Ĉulkov invitis lin al tobolsko, kie kaptis kaj sendis al Moskvo. Post tio la tataroj forlasis Iskeron kaj migris al stepoj. "Kaj de tiu tempo nek tataroj, nek rusoj plu loĝis en la urbo Sibir [alia nomo de Iskero]" konstatis rusa kroniko. La urbo poiomete detruiĝis kaj fine Irtiŝo preskaŭ komplete detruis kabon, sur kiu ĝi staris<ref name="paĝo7"/>. Somere 1591 tobolska vojevodo, princo Vladimir Kolcov-Mosalskij aranĝis grandan militiron kontraŭ ĥano [[Kuĉum]] kaj la {{JULGREGDATO|1|8|1591|akuzativo=jes}} venkis lin post mallonga batalo ĉe riverbuŝo de Iŝimo — filo kaj du filinoj de la ĥano estis kaptitaj, sed li mem fuĝis. La {{JULGREGDATO|20|8|1598|akuzativo=jes}} apud loko kie la rivero Irmen enfluas [[Obo (rivero)|Obon]] okazis plia batalo dum kiu Kuĉum denove estis venkita, pluraj liaj familianoj kaptitaj, sed li mem fuĝis al stepo kie estis murdita de nomadoj<ref>{{citaĵo el libro
|titolo = Тобольский острог
|lasta = Копылов
|unua = Д. И.
|aŭtoroligilo = <!-- vikiligilo sen rektaj krampoj: L. L. Zamenhof -->
|kunaŭtoroj = Прибыльский Ю. П.
|redaktinto = Акулич Е. М.
|aliaj =
|url =
|formato = <!-- nur se estas ankaŭ url: PDF -->
|eldono = <!-- nur cifero: 2 -->
|serio =
|volumo = <!-- nur cifero: 1 -->
|dato = 2007
|origindato = <!-- jaro de unua eldono sen vikiligilo: 1887 -->
|eldonejo = Вектор-Бук
|loko = Тобольск — Тюмень
|lingvo = ru
|isbn= = 978-5-91409-009-5
|oclc =
|doi =
|id =
|paĝoj = 10
|ĉapitro =
|ĉapitrourl = <!-- nur se estas ĉapitro -->
|citaĵo = <!-- la frazero citita: Mi kredas, ke ĉiuj popoloj estas egalaj -->
|ref = <!-- Ekzemple: Zamenhof1887 -->
}}</ref>.

Danil Ĉulkov iĝis la unua vojevodo de Tobolsko, kiu tiutempe subiĝis al Tjumeno. En 1590 vojevodo de la urbo estis princo Vladimir Kolcov-Mosalskij kaj tiam la urbo iĝis memstara kaj la ĉefa en Siberio. Ĝia vojevodo akceptis raportojn de la aliaj siberiaj vojevodoj kaj komandis ĉiujn trupojn en la regiono<ref name="paĝo7"/>. En la 16-a jarcento oni sendis al Tobolsko po du vojevodoj, djakoj kaj skribestroj. La ĉefa vojevodo kutime estis parenco de la cara familio. En 1620 la urbo iĝis centro de Siberia eparĥio, kio altigis ĝian statuson<ref>{{citaĵo el libro
|titolo = Тобольский острог
|lasta = Копылов
|unua = Д. И.
|aŭtoroligilo = <!-- vikiligilo sen rektaj krampoj: L. L. Zamenhof -->
|kunaŭtoroj = Прибыльский Ю. П.
|redaktinto = Акулич Е. М.
|aliaj =
|url =
|formato = <!-- nur se estas ankaŭ url: PDF -->
|eldono = <!-- nur cifero: 2 -->
|serio =
|volumo = <!-- nur cifero: 1 -->
|dato = 2007
|origindato = <!-- jaro de unua eldono sen vikiligilo: 1887 -->
|eldonejo = Вектор-Бук
|loko = Тобольск — Тюмень
|lingvo = ru
|isbn= = 978-5-91409-009-5
|oclc =
|doi =
|id =
|paĝoj = 9
|ĉapitro =
|ĉapitrourl = <!-- nur se estas ĉapitro -->
|citaĵo = <!-- la frazero citita: Mi kredas, ke ĉiuj popoloj estas egalaj -->
|ref = <!-- Ekzemple: Zamenhof1887 -->
}}</ref>.

En 1594 la urbo estis alikonstruita kaj vastigita. En 1600 ĝi estis translokita pli proksime al Irtiŝo, en 1606 denove alikonstruita. En 1607 Tobolsko ricevis blazonon, sur kiu estis du [[zibelo]]j starantaj sur malantaŭaj kruroj kaj sago inter ili<ref>{{citaĵo el libro
|titolo = Тобольский острог
|lasta = Копылов
|unua = Д. И.
|aŭtoroligilo = <!-- vikiligilo sen rektaj krampoj: L. L. Zamenhof -->
|kunaŭtoroj = Прибыльский Ю. П.
|redaktinto = Акулич Е. М.
|aliaj =
|url =
|formato = <!-- nur se estas ankaŭ url: PDF -->
|eldono = <!-- nur cifero: 2 -->
|serio =
|volumo = <!-- nur cifero: 1 -->
|dato = 2007
|origindato = <!-- jaro de unua eldono sen vikiligilo: 1887 -->
|eldonejo = Вектор-Бук
|loko = Тобольск — Тюмень
|lingvo = ru
|isbn= = 978-5-91409-009-5
|oclc =
|doi =
|id =
|paĝoj = 8
|ĉapitro =
|ĉapitrourl = <!-- nur se estas ĉapitro -->
|citaĵo = <!-- la frazero citita: Mi kredas, ke ĉiuj popoloj estas egalaj -->
|ref = <!-- Ekzemple: Zamenhof1887 -->
}}</ref>.

En 1905 la urbo havis 25 mil loĝantojn<ref>{{citaĵo el libro
En 1905 la urbo havis 25 mil loĝantojn<ref>{{citaĵo el libro
|titolo = Тобольский острог
|titolo = Тобольский острог
Linio 155: Linio 271:
}}
}}
* [http://stanobelov.blogspot.com/search/label/tobolsko Artikoloj rilataj al Tobolsko] {{eo}}
* [http://stanobelov.blogspot.com/search/label/tobolsko Artikoloj rilataj al Tobolsko] {{eo}}

== Referencoj ==
{{referencoj|3}}


{{projektoj|commonscat=Tobolsk|q=Tobolsko|n=Kategorio:Tobolsko}}
{{projektoj|commonscat=Tobolsk|q=Tobolsko|n=Kategorio:Tobolsko}}
Linio 160: Linio 279:
{{Urboj de Tjumena provinco}}
{{Urboj de Tjumena provinco}}


[[Kategorio:Tobolsko| ]]
[[Kategorio:Urboj de Tjumena provinco]]
[[Kategorio:Urboj de Tjumena provinco]]

Kiel registrite je 11:53, 29 jul. 2021

Tobolsko
urbo 
administra dividaĵo de Rusio • urbo

Flago

Blazono

Flago Blazono
Administrado
Statuso Urbo
Lando Rusio
Provinco Tjumena provinco
Distrikto Ĉefurbo de Tobolska distrikto
Fondita 1587
Poŝtkodo 626150 - 626159
Aŭtokodo 72
Telefonkodo +7 3456
Kodo laŭ OKATO 71410
Retpaĝaro http://www.admtobolsk.ru/
Politiko
Urbestro Ivan Oldenberg
Demografio
Loĝantaro 99 765  (2008)
Loĝdenso 445 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo 58° 12′ N, 68° 15′ O (mapo)58.19527777777868.258055555556Koordinatoj: 58° 12′ N, 68° 15′ O (mapo)
Alto 90 m [+]
Areo 222 km² (22 200 ha)
Horzono UTC +5 (+6 somere)
Tobolsko (Tjumena provinco)
Tobolsko (Tjumena provinco)
DEC
Tobolsko
Tobolsko
Situo de Tobolsko en Tjumena provinco
Tobolsko (Rusio)
Tobolsko (Rusio)
DEC
Tobolsko
Tobolsko
Situo de Tobolsko en Rusio

Map

Alia projekto
Vikimedia Komunejo Tobolsk [+]
v • d • r


Tobolsko (ruse Тобольск) estas urbo en la Tjumena provinco de Rusio.

La OKATO-kodo de la urbo (laŭ la stato de la jaro 2005) estas 71410.

La urbo estis fondita en la jaro 1587.

Ĝi havas statuson de urbo ekde la jaro 1590.

La interurba telefona kodo estas 34511, la enurbaj telefonnumeroj estas kvinciferaj (en jaro 2005).

Diferenco de la loka kaj moskva tempoj estas 2 horoj (en jaro 2005).

Geografiaj koordinatoj de la urbo estas 58° 12′ N, 68° 15′ O (mapo)58.19527777777868.258055555556 .

La urbo situas ĉe rivero Irtiŝo (Иртыш), apud enenfluo en ĝin de rivero Tobol (Тобол). En distanco de 14 km situas fervoja stacio kun la sama nomo kiel la urbo. En la urbo estas flughaveno.

En la jaro 1959 la urbo havis 36,5 mil loĝantojn, ĝis la jaro 2002 tiu nombro kreskis al 92,9 mil loĝantoj.

La rigardo al urbo Tobolsko de sur Konsumpcia (Uspenskij) katedralo) de nordokcidento. 1912. Sergej Miĥajloviĉ Prokudin-Gorskij.

Historio

La urbo estis fondita en 1587, do iĝis la dua rusa urbo de Siberio (post Tjumeno fondita unu jaron pli frue). Printempe 1587 el Tjumeno al la malnova ĉefurbo de Siberia ĥanujo Iskero, detruita de la taĉmento de Jermak en oktobro 1582, direktiĝis taĉmento de kozakoj kaj strelecoj subestre de skribestro Danil Ĉulkov. La taĉmento libere transiris al la dekstra bordo de la rivero Irtiŝo kaj sur Alafeja monto ruse Алафейская гора), 3 vestrojn malsupre de Ĉuvaŝa kabo, ĝi komencis rapide konstrui fortikaĵon. La 4-an de junio 1587 en ĝi estis sanktigita la Triunua preĝejo. La ekspedicion partoprenis kozakoj, kiuj jam batalis ĉi tie antaŭe subestre de atamano matvej Meŝĉerjak (ruse Матвей Мещеряк)[1].

Tiutempe en Iskero, situinta 15 verstojn for, regis Seid-Aĥmat, filo de Bekbulat (kunreganto de Jediger), forpelinta Alej. Danila Ĉulkov invitis lin al tobolsko, kie kaptis kaj sendis al Moskvo. Post tio la tataroj forlasis Iskeron kaj migris al stepoj. "Kaj de tiu tempo nek tataroj, nek rusoj plu loĝis en la urbo Sibir [alia nomo de Iskero]" konstatis rusa kroniko. La urbo poiomete detruiĝis kaj fine Irtiŝo preskaŭ komplete detruis kabon, sur kiu ĝi staris[1]. Somere 1591 tobolska vojevodo, princo Vladimir Kolcov-Mosalskij aranĝis grandan militiron kontraŭ ĥano Kuĉum kaj la 22-an de julio[jul.]/ 1-an de aŭgusto 1591[greg.] venkis lin post mallonga batalo ĉe riverbuŝo de Iŝimo — filo kaj du filinoj de la ĥano estis kaptitaj, sed li mem fuĝis. La 10-an de aŭgusto[jul.]/ 20-an de aŭgusto 1598[greg.] apud loko kie la rivero Irmen enfluas Obon okazis plia batalo dum kiu Kuĉum denove estis venkita, pluraj liaj familianoj kaptitaj, sed li mem fuĝis al stepo kie estis murdita de nomadoj[2].

Danil Ĉulkov iĝis la unua vojevodo de Tobolsko, kiu tiutempe subiĝis al Tjumeno. En 1590 vojevodo de la urbo estis princo Vladimir Kolcov-Mosalskij kaj tiam la urbo iĝis memstara kaj la ĉefa en Siberio. Ĝia vojevodo akceptis raportojn de la aliaj siberiaj vojevodoj kaj komandis ĉiujn trupojn en la regiono[1]. En la 16-a jarcento oni sendis al Tobolsko po du vojevodoj, djakoj kaj skribestroj. La ĉefa vojevodo kutime estis parenco de la cara familio. En 1620 la urbo iĝis centro de Siberia eparĥio, kio altigis ĝian statuson[3].

En 1594 la urbo estis alikonstruita kaj vastigita. En 1600 ĝi estis translokita pli proksime al Irtiŝo, en 1606 denove alikonstruita. En 1607 Tobolsko ricevis blazonon, sur kiu estis du zibeloj starantaj sur malantaŭaj kruroj kaj sago inter ili[4].

En 1905 la urbo havis 25 mil loĝantojn[5].

Servoj

Eksteraj ligiloj

Referencoj

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Копылов, Д. И.; Прибыльский Ю. П.. (2007) Акулич Е. М.: Тобольский острог (ruse), p. 7. ISBN = 978-5-91409-009-5.
  2. ↑ Копылов, Д. И.; Прибыльский Ю. П.. (2007) Акулич Е. М.: Тобольский острог (ruse), p. 10. ISBN = 978-5-91409-009-5.
  3. ↑ Копылов, Д. И.; Прибыльский Ю. П.. (2007) Акулич Е. М.: Тобольский острог (ruse), p. 9. ISBN = 978-5-91409-009-5.
  4. ↑ Копылов, Д. И.; Прибыльский Ю. П.. (2007) Акулич Е. М.: Тобольский острог (ruse), p. 8. ISBN = 978-5-91409-009-5.
  5. ↑ Риве, З. Э.. (2017) Тобольский острог (ruse), p. 144. ISBN = 978-5-91409-417-8.
Flago de Tjumena provinco
Urboj de Tjumena provinco

Ĉefurbo: Tjumeno 

Iŝimo | Jalutorovsko | Tobolsko | Zavodoukovsko 

 
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Tobolsko&oldid=7229311"