Tinplanto
Tinplantoj aŭ kuvplantoj estas multjaraj plantoj, ofte el tropikaj aŭ subtropikaj zonoj de la tero. Ili estas potplantoj, kies ujoj estas multe pli grandaj ol florpoto. La plantoj servas kiel grandaj verdaj ornamaĵoj dum la nefrosta periodo de la jaro. Tiu tradicio estas tre konata en la mediteraneaj landoj. Tie la plantoj en grandaj terakotaj tinoj jam ekzistas ekde la romia tempo. Ekde la 16a jarcento la kreskado de plantoj en tinoj populariĝas kune kun la apero de la oranĝerioj kaj la ĝardenarto ankaŭ norde de la Alpoj.
La tinplantoj troviĝas ofte en tegmentaj ĝardenoj, sur terasoj aŭ balkonoj aŭ en etaj ĝardenoj.
Speciala formo de tinplanto el Japanio estas Bonsajo.
Listo de tinplantoj
[redakti | redakti fonton]| latina nomo | esperanta nomo | plantfamilio | bildo | rimarkoj |
|---|---|---|---|---|
| Citrus | diversaj citrusoj | Rutacoj | 
|
multaj citrusoj taŭgas por kultivado en tinoj |
| Ficus carica | figo | Moracoj | 
|
iomete frostrezista |
| Punica granatum | granato | Litrumacoj (Lythraceae) |
|
ŝatata planto por tinkultivado |
| Olea europaea | olivarbo | Oleacoj | 
|
multjaraj arboj estas speciale ŝatataj |
| Nerium oleander | oleandro | Apocinacoj (Apocynaceae) | 
|
arbusto kun rezeaj, ruĝaj aŭ blankaj floroj, venena |
| Arbutus unedo | arbuto | Erikacoj | 
|
Ovido jam menciis la arbon. |
| Myrtus communis | ordinara mirto | Mirtacoj (Myrtaceae) | 
|
konata jam en la antikveco |
| Callistemon citrinus | kalistemo | Mirtacoj (Myrtaceae) | 
|
belaj ruĝaj floraroj |
| Metrosideros excelsa | metrosidero | Mirtacoj (Myrtaceae) | 
|
en la maoria lingvo "pohutukawa" |
| Syzygium paniculato | sizigio | Mirtacoj (Myrtaceae) | 
|
Laŭ NPIV ĉ. 1000 specioj el la tropika Malnova Mondo, aromaj florburĝonoj |
| Laurus nobilis | nobla laŭro | Laŭracoj (Lauraceae) | 
|
ŝatata arbusto por tinoj |
| Viburnum tinus | laŭroviburno | Adoksacoj (Adoxaceae) | 
|
aromaj floroj |
| Erythrina crista-galli | eritrino, eritreno lau NPIV | Fabacoj | 
|
spektindaj grapoloj el ruĝaj floroj |
| Brugmansia aurea kaj aliaj specioj | anĝeltrumeto | Solanacoj | 
|
venena planto |
| Aaloysia triphylla | citronverbeno | Verbenacoj | 
|
la folioj odoras kiel citrono |
| Ceratonia siliqua | karobarbo | Fabacoj | 
|
liveras karobon |
| Pistacia lentiscus | Lentisko | Anakardiacoj (Anacardiaceae) | 
|
lentiksa rezino estas uzata kiel medikamento |
| Agave americana | agavo | Agavacoj | 
|
la "centjara agavo" kun granega florŝoso |
| Senna corymbosa | ? | Fabacoj | 
|
sinonimo Cassia corymbosa |
| CIstus salviifolius | cisto | Cistacoj | 
|
unu el la plej novaj plantoj de oranĝerio |
| Agapanthus africanus | agapanto | Amarilidacj (Amaryllidaceae) | 
|
neligneca tinplanto |
| Fuchsia ssp. | fuksio-specioj | Onagracoj | .jpg){kind=small}
|
ŝtata arbusto, ofte kultivataj, multaj kultivaroj |
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Literaturo
[redakti | redakti fonton]- Encke, Fritz: "Kübelpflanzen - Geschichte, Herkunft, Pflege". Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart, 1982, ISBN 3-8001-6135-4
- Wolfgang Kawollek: Kübelpflanzen. Südländische Gehölze für die Kultur in Töpfen und Kübeln. 2. Auflage, Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart 1997, ISBN 3-8001-6619-4
- Maria Sansoni-Köchel: Kübelpflanzen. Das Handbuch der schönsten Arten für Balkon, Terrasse und Wintergarten. 7. völlig neu überarbeitete und erweiterte Auflage, BLV Buchverlag, München 2009, ISBN 978-3-8354-0575-2
- Maria Sansoni-Köchel: Kübelpflanzen. Die schönsten Arten für Balkon und Terrasse. 1. Auflage, BLV Buchverlag, München 2010, ISBN 978-3-8354-0507-3