János Dániel Perliczy
János Dániel Perliczy [jAnoŝ perlici], laŭ hungarlingve kutima nomordo Perliczy János Dániel estis hungara kuracisto. Liaj familiaj nomvariantoj estis Perlitzy, Perlitzi, Perliczi.
János Dániel Perliczy [1] naskiĝis la 29-an de oktobro 1705 en Hungara reĝlando en Késmárk (nuntempa Kežmarok en Slovakio), li mortis la 6-an de aprilo 1778 en Apátfalva (nuntempe urboparto de Lučenec).
Biografio[redakti | redakti fonton]
János Dániel Perliczy frekventis universitatojn en Germanio, Francio kaj Nederlando, poste li akiris medicinan diplomon en Utrecht en 1728. Post siaj studoj li kuracadis en sia naskiĝurbo kaj Selmecbánya. Inter 1731 kaj 1754 li estis ĉefkuracisto de Nógrád (historia departemento). En 1742 li nobeliĝis. En 1751 li kreis projekton por la hungara medicina fakultato, sed kortego de Habsburgoj ne respondis. (La fakultato ekfunkciis nur en 1769 en Jezuita Universitato de Nagyszombat, tamen ne laŭ planoj de Perliczy). Almenaŭ li establis medicinan lernejon en Eger kun Ferenc Markhot. Perliczy estis signifa pioniro de la hungaraj medicinaj konoj.
Elektitaj kontribuoj[redakti | redakti fonton]
- De magnitudine et dimensione terraquei ad institutionum geographicarum Wideburgianarum caput secundum ... (1727)
- Medicina pauperum, az az szegények számára való házi orvosságoknak az köztök leginkább és leggyakrabban uralkodni szokott nyavalyák ellen való alkalmaztatás az mindennapi könnyen feltalálható és megszerezhető eszközökből kinyújtatott (Buda, 1740)
- Testi békességre vezérlő útitárs. Az az a sokféle nyavalyákkal küszködő testnek szükségére alkalmaztatott házi és úti patikácskának rövid és sommás leírása. Kedves magyarainak, de főképpen t. n. Nógrád vármegyében lévő városokban s falukon lakozóknak hasznokra kibocsáttatott (Buda, 1740)
- Consilium medicum, az az; Orvosi oktatás, miképpen kellessék e mostani pestises és egyéb mérges nyavalyáknak berohanásokban stb. magáról gondot viselni (Buda, 1740) - tradukaĵo
- Sacra Themidos Hungaricae, e medicina illustrata, sive de ratione decidendi, casus forenses, dubiis physicis et medicis obnoxios, manuductio, juri hungarico, judiciisque provincialibus comitatensibus et civitatensibus, praecipue actionibus fiscalibus accomodata (Buda, 1750)
