Perokso-unusulfata acido

Perokso-unusulfata acido

Kemia strukturo de la
Perokso-unusulfata acido

3D Kemia strukturo de la
Perokso-unusulfata acido

Alternativa(j) nomo(j)

Acido de Karo
Perokso-unusulfato de hidrogeno

H₂SO₅

Fizikaj proprecoj

Blankaj kristaloj

114078 g mol⁻¹

2239 g/cm³

45 °C

Sekurecaj Indikoj

Risko

R35

Sekureco

S36 S30 S45

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

Xn
Noca por la sano

F
Brulema

O
Oksidiga
agento

GHS etikedigo de kemiaĵoj

GHS Damaĝo-piktogramo

GHS Signalvorto

Damaĝa substanco

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H290, H314

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P280, P301+330+331, P305+351+338, P308+310

Escepte kiam indikitaj|datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Perokso-unusulfata acido, hidrogena persulfato aŭ H₂SO₅, ankaŭ konata kiel acido de Karo, estas koroda acido, likva sub meditemperaturo, kombinaĵo de hidrogeno, oksigeno kaj sulfuro (VI), kun kvaredra strukturo, unu el la plej fortaj konataj oksidigantoj kaj alte eksplodema. Ĝi eksplode reakcias kun acetono, alkoholoj, kaj aromataĵoj tiel kiel benzeno, anilino kaj fenolo. Kiam hejtata ĝis malkomponiĝo ĝi eligas toksajn fumojn de sulfura duoksido.

Historio[redakti | redakti fonton]

Persulfata acido estis unue priskribita en 1898 de la germana kemiisto, Henriko Karo, kiu ankaŭ disvolvis plurajn aliajn sintezojn tiel kiel indulino, eozino, fuksino, aŭrino, aktidino, rodamino, indigo, metilena bluo^[1], alizarino, ruĝo-anilino kaj aliaj pigmentoj.^[2] La kompanio Baeyer, Eugen Bamberger (1857-1932) kaj aliaj akademiuloj multe uzis tiun produkton. Henriko Karo estis ankaŭ unu el la fondintoj de la gudro-tinktura industrio, kaj en Anglio, kaj en Germanio.

Sintezo[redakti | redakti fonton]

Interago de hidrogena peroksido kaj klorosulfata acido:^[3]

{\mathsf {H_{2}O_{2}+{\underset {klorosulfata\;acido}{ClSO_{2}OH}}\rightarrow H_{2}SO_{5}+HCl}}

Traktado de kalia dusulfato, sulfata acido kaj akvo:

{\mathsf {K_{2}S_{2}O_{8}+H_{2}SO_{4}+H_{2}O\rightarrow H_{2}SO_{5}+2\;KHSO_{4}}}

Interagado de hidrogena peroksido kaj sulfata acido:

{\mathsf {H_{2}O_{2}+H_{2}SO_{4}\rightarrow H_{2}SO_{5}+H_{2}O}}

Acido de Karo preparatas per aldono de dupersulfata acido en akvosolvaĵo:

{\mathsf {H_{2}S_{2}O_{8}+H_{2}O\rightarrow H_{2}SO_{4}+H_{2}SO_{5}}}

Interagado de kalia persulfato kaj sulfata acido:

{\mathsf {K_{2}S_{2}O_{8}+H_{2}SO_{4}\rightarrow K_{2}S_{2}O_{7}+H_{2}SO_{5}}}

Reakcio[redakti | redakti fonton]

Acido de Karo reakcias kun cianidoj por estigi cianatojn:^[4]

{\mathsf {H_{2}SO_{5}+NaCN\rightarrow H_{2}SO_{4}+NaOCN}}

Proprecoj[redakti | redakti fonton]

Peroksounusulfata acido uzatas kiel desinfektilo kaj purigaplikaĵoj en naĝeja traktado kaj purigo de dentoprotezoj. Alkalo-metalaj saloj persulfata acido trovas aplikojn en senligninigo^[5] de ligno.

Acido de Karo estas tre eksplodema, kaj simile al ĉiuj fortaj oksidigagentoj, peroksounusulfata acido devas stokiĝi for de organikaj kombinaĵoj tiel kiel ketonoj kaj eteroj pro tio ke ĝi peroksidigas la substancojn, kreante alte malstabila molekuloj tia kia acetona peroksido.