Suda Konuso
Geografio > Ameriko > Sudameriko > Cono Sur < Regiono
Cono Sur, [kono sur] (hispanlingve) Cone Sul (portugallingve), "Konuso Suda" estas geografia kaj politika koncepto konsistanta el Argentino, Ĉilio, Urugvajo kaj Sudo de Brazilo. Ili estas la sudo de Sudameriko.
La komunaj trajtoj al tiuj landoj estas:
- Oficialeco de hispana lingvo pro antaŭa aparteno al hispana imperio (ekcecpte al pure geografia inkluzivo de sudo de Brazilo, kie oni parolas la portugalan).
- La loĝantaro konsistas el malmulto da indianoj kaj grandega plimulto el idoj de enmigrintoj dum 19-a jarcento kaj 20-a jarcentoj, ĉefe blankaj eŭropanidoj. Apenaŭ estas nigruloj, ĉar la klimato ne favoris plantejojn, kiuj bezonus sklavojn.
- Dum la 1970-aj kaj 1980-aj jaroj, generalaj diktaturoj regis ilin post puĉoj. Ili estis kunoridĝataj laŭ Plan Cóndor.
- Dum la 1990-aj jaroj, ili evoluis al demokratio kaj adaptis iliajn ekonomiojn laŭ la liberalismaj instrukcioj de Internacia Mona Fonduso.
- De 1998 la ruinigaj kaj mizirigaj efikoj de tiuj ĉi kaŭzis, ĉefe en Argentino, sociaj movadoj oponaj. En 2004 la nova prezidento de Argentino Néstor Kirchner signis kun la prezidento de Brazilo Luiz Inácio Lula da Silva tekson nomata "samopiniaro de de Buenos-Aires" (alude kaj opone al la tielnimita "samopiniaro de Vaŝingtono".
La landoj kune kun Brazilo evoluas al ekonomia komuniĝo Mercosur.