Julius Wagner-Jauregg
| Julius Wagner-Jauregg | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Nobel-premiito 
| |||||
| |||||
| Persona informo | |||||
| Julius Wagner Ritter von Jauregg | |||||
| Naskiĝo | 7-an de marto 1857 en Wels | ||||
| Morto | 27-an de septembro 1940 (83-jaraĝa) en Vieno,  Aŭstrio
| ||||
| Tombo | Centra Tombejo de Vieno vd | ||||
| Lingvoj | germana vd | ||||
| Ŝtataneco | Aŭstrio vd | ||||
| Alma mater | Universitato de Vieno vd | ||||
| Partio | Greater German People's Party vd | ||||
Subskribo 
| |||||
| Familio | |||||
| Gefratoj | Friedrich Wagner von Jauregg vd | ||||
| Edz(in)o | Balbine Karoline Wagner-Jauregg • Anna Wagner-Jauregg vd | ||||
| Infanoj | Julie Humann • Theodor Wagner-Jauregg vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | kuracisto • neŭrologo • psikiatro • profesoro vd | ||||
| Laborkampo | medicino • psikiatrio • neŭrologio vd | ||||
| Doktoreca konsilisto | Salomon Stricker vd | ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Julius Wagner-Jauregg (7a de Marto 1857 – 27a de Septembro 1940) estis aŭstria kuracisto, kiu ricevis la Nobel-premion pri fiziologio aŭ medicino en 1927, kaj estis la unua psikiatro kiu atingis tion. Lia Nobel-premio rilatis al "lia malkovro de la terapeŭta valoro de malaria inokulado en la traktado de frenezeco nome "dementia paralytica".[1]
La ĉefa laboro farita de Wagner-Jauregg tra sia tuta vivo rilatis al la traktado de mensa malsano enkondukante febron, alproksimiĝo tiam konata kiel "piroterapio". En 1887 li esploris la efikojn de febraj malsanoj sur psikozo, farante uzadon de erizipelo kaj de tuberkulino (malkovrita en 1890 de Robert Koch). Ĉar tiuj metodoj de traktado ne bone funkciis, li klopodis ed in 1917 la inokuladon de parazitoj de malario, kio montriĝis tre sukcesa en la kazoj de "dementia paralytica", okazigita pro neŭuro-sifiliso, tiam mortiga malsano.[2] Oni observis, ke kelkaj el tiuj kiuj disvolvigis altajn febrojn povis esti kuravitaj el sifiliso. Tial, el 1917 ĝis mezo de la 1940-aj jaroj, malario inokulita per la malplej agresa parazito, nome Plasmodium vivax, estis uzata kiel traktado por triaranga sifiliso ĉar tio produktis longdaŭrajn kaj altajn febrojn (formo de piroterapio). Tio estis konsiderata akceptebla risko ĉar la malario povis poste esti traktita per kinino, kio jam estis disponebla tiam. Tiu malkovro havigis al li la Nobel-premion pri fiziologio aŭ medicino en 1927. Lia ĉefa publikaĵo estis libro titolita Verhütung und Behandlung der progressiven Paralyse durch Impfmalaria (Preventado kaj traktado de progresa paralizo per malaria inokulado) en la Memorvolumo Handbuch der experimentellen Therapie, (1931). Tiu tekniko estis konata kiel malarioterapio; tamen, ĝi estis danĝera, kaj mortigis ĉirkaŭ 15% el la pacientoj, kaj tial ĝi jam ne estas uzata.[3]
Ĉirkaŭ siaj lastaj tagoj Wagner-Jauregg estis influita de la Hitlera Germana naciismo, kaj iĝis kontraŭsemita[4] kaj simpatianto de Naziismo.[5] Dokumenta pruvaro indikas, ke li apogis la Naziisman partion tuj post la invado de Aŭstrio en 1938 fare de la Nazia Germanio.[6][7][8][9] Tamen, komisiono por sennaziigo en Aŭstrio trovis, ke lia kandidatiĝo por membriĝo en la NSDAP estis malakceptita "...sur bazo de raso", ĉar lia unua edzino Balbine Frumkin estis juda.[10]
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1927. Nobelprize.org. Nobel Media AB. Alirita 20a de Marto 2014.
- ↑ Raju T (2006). “Hot brains: manipulating body heat to save the brain”, Pediatrics 117 (2), p. e320–1. doi:10.1542/peds.2005-1934.
- ↑ Gretchen Vogel (8a de Novembro 2013). “Malaria as a Lifesaving Therapy”, Science 342 (6159), p. 686. doi:10.1126/science.342.6159.686.
- ↑ "Shock therapy: a history of electroconvulsive treatment in mental illness", Edward Shorter, David Healy. Rutgers University Press, 2007. p. 20. (ISBN 0-8135-4169-7), (ISBN 978-0-8135-4169-3).
- ↑ "Madhouse: A Tragic Tale of Megalomania and Modern Medicine", Andrew Scull. Yale University Press, 2007. p. 86. (ISBN 0-300-12670-0), (ISBN 978-0-300-12670-9).
- ↑ "The Trials of Masculinity: Policing Sexual Boundaries, 1870-1930", Angus McLaren. University of Chicago Press, 1999. (ISBN 0-226-50068-3), (ISBN 978-0-226-50068-3). Alrita la 16an de Marto, 2010.
- ↑ "A historical dictionary of psychiatry", Edward Shorter. Oxford University Press US, 2005. p. 299. (ISBN 0-19-517668-5), (ISBN 978-0-19-517668-1)
- ↑ "The complete idiot's guide to understanding the brain", Arthur Bard, Mitchell Geoffrey Bard. Alpha Books, 2002. p. 49. (ISBN 0-02-864310-0), (ISBN 978-0-02-864310-6).
- ↑ Julius Wagner-Jauregg (1857-1940), Magda Whitrow. Smith-Gordon, 1993. p. 199. (ISBN 1-85463-012-1), (ISBN 978-1-85463-012-4).
- ↑ "Vienna: a doctor's guide : 15 walking tours through Vienna's medical history", Wolfgang Regal, Michael Nanut. Springer, 2007. p. 75. (ISBN 3-211-48949-5), (ISBN 978-3-211-48949-9).
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- Magda Whitrow. Julius Wagner-Jauregg (1857–1940). London: Smith-Gordon, 1993.
- Neugebauer, Wolfgang / Scholz, Kurt / Schwarz, Peter (Eld.), Julius Wagner-Jauregg im Spannungsfeld politischer Ideen und Interessen - eine Bestandsaufnahme. Beiträge des Workshops vom 6./7. November 2006 im Wiener Rathaus (Frankfurt am Main u.a., Peter Lang, 2008) (Wiener Vorlesungen: Forschungen, 3).
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- Julius Wagner-Jauregg inklude Nobel Lecture de 13a de Decembro, 1927 The Treatment of Dementia Paralytica by Malaria Inoculation
- Naziisma pasinteco Arkivigite je 2011-06-09 per la retarkivo Wayback Machine