1,4-Butanoduolo: Malsamoj inter versioj
Nova paĝo kun '{{Tabela informkesto|Informkesto kemia substanco}} {| class="wikitable floatright" |-style="background: green; color: white" |colspan="2" style="text-align: center;"|<big><big>''...' |
(Neniu diferenco)
|
Kiel registrite je 08:15, 21 apr. 2017
1,4-Butanoduolo | ||
![]() | ||
Plana kemia strukturo de la 1,4-Butanoduolo | ||
![]() | ||
Tridimensia strukturo de la 1,4-Butanoduolo | ||
Alternativa(j) nomo(j) | ||
| ||
Kemia formulo | ||
CAS-numero-kodo | 110-63-4 | |
ChemSpider kodo | 13835209 | |
PubChem-kodo | 8064 | |
Merck Index | 15,1518 | |
Fizikaj proprecoj | ||
Aspekto | Senkolora vikozeca higroskopa likvaĵo | |
Mola maso | 90.12 g·mol-1 | |
Denseco | 1.0171 g cm−3 | |
Fandpunkto | 20.1 °C | |
Bolpunkto | 235 °C | |
Refrakta indico | 1,4460 | |
Ekflama temperaturo | 121 °C | |
Memsparka temperaturo | 350°C | |
Acideco (pKa) | 14.5 (at 25 °C)[1] | |
Solvebleco | Akvo:Tute miksebla | |
Mortiga dozo (LD50) | 1370 mg/kg (buŝe) | |
Sekurecaj Indikoj | ||
Risko | R22 R67 | |
Sekureco | S23 S36 | |
Pridanĝeraj indikoj | ||
Danĝero
|
1,4-Butanoduolo aŭ BDO estas kemia organika komponaĵo apartenanta al la familio de la alkoholoj kun du hidroksiloj en la finaĵoj de la molekulo. Ĝi estas viskoza senkolora likvaĵo, travidebla kaj higroskopa, tute solvebla en akvo, kaj unu el la kvar stabilaj izomeroj de la butanoduolo. Butanoduolo kaj ĝiaj derivaĵoj estas vaste uzataj en la produktado de plastoj, solvantoj, porelektronikaj kemiaĵoj kaj elastaj fibroj.
La 1,4-BDO uzatas en ambaŭ malmolaj kaj molaj segmentoj por fabrikado de poliuretanoj, en la malmola segmento kiel ĉenetendilo kaj en la mola segmento en la fabrikado de poliesteraj duoloj, tiaj kiaj adipato de poliutileno-glikolo.
Ĝi ankaŭ uzatas en la manufakturado de pluraj esteroj, inkluzive de unumeraj plastigiloj, tia kia la polibutilena tereftalado aŭ PBT, plastoj por inĝenierado kaj glikoloj kun malalta molekulpezo el poliesteroj. 1,4-butanoduolo reakcias kun pluraj dubazaj acidoj, tiaj kiaj adipata acido kaj sebacata acido, uzataj en malmolaj segmentoj por fabrikado de poliuretanoj.
Biologiaj proprecoj
Butanoduolo estas kemiaĵo uzata en la fabrikado de planko-purigiloj, farbo-forigiloj kaj aliaj produktoj uzataj kiel solvantoj. BDO estas malpermesata vendi kiel medicinaĵo. Tamen, butanoduolo kelkfoje uzatas kiel anstataŭanto de aliaj neleĝaj substancoj tiaj kial GBL[2] aŭ gamo-Butira laktono kaj GHB[3] aŭ gamo-Hidroksobutirata acido. Bedaŭrinde, butanoduolo estas tiel danĝera kiel GBL kaj GHB.
Butanoduolo uzatas por stimulado en la produktado de la kresko-hormono kaj muskola kresko, kaj ankaŭ por korpokonstruado, pezoperdo kaj sendormeco. Butanoduolo konvertiĝas al gamo-hidroksobutirato (GHB) en la korpoĉeloj. GHB malakcelas la cerban aktivecon, kio povas kaŭzi konscienco-perdon kune kun danĝera malpliigo de spiro kaj aliaj vitalaj funkcioj. Tio ankaŭ stimulas la sekrecion de la kresko-hormono.[4]
Sintezo
- Laŭ la Reppe metodo: La 1,4-butanoduolo estas fabrikebla ekde la acetileno per interagado kun formaldehido en ĉeesto de kupra-bismuta katalizilo. La rezultanta peranto spertas reduktiĝon sur Raney-nikela katalizilo:[5]
Reakcioj
- 1,4-butanoduolo reakcias kun amoniako por doni pirolidinon.
- Furano estiĝas per kataliza acida senhidratigo de la 1,4-butanoduolo:
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Tetrahydrofuran_synthesis_from_1%2C4-butanediol.png/500px-Tetrahydrofuran_synthesis_from_1%2C4-butanediol.png)
- Adipata acido kaj 1,4-butanoduolo interagas por sintezo de la poliestero polibutirato. La longo de la ĉeno estas malgrandaj kiam oni uzas troo da duolo en la reakcio:
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/PBAT_Step_1.png/500px-PBAT_Step_1.png)
- La poliestero de Dumetila tereftalato generiĝas ekde de la 1,4-butanoduolo:
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/PBAT_Step_2.png/500px-PBAT_Step_2.png)
Literaturo
Kunrilataj kemiaĵoj
-
1,4-Butanoduola dumetilmetanosulfonato -
Gamo-butirolaktono -
Gamo-hidroksobutirata acido -
1,4-butanoduola dunitrato -
1,4-butanoduola dumetakrilato -
2,3-dumetila 1,4-butanoduolo
Vidu ankaŭ
- 1,2-butanoduolo
- 1,3-butanoduolo
- 2,3-butanoduolo
- Walter Reppe (1892-1969)
- GABA
- GHB
- GBL
Referencoj
- ↑ Drugbank
- ↑ The Interface of Neurology & Internal Medicine, José Biller
- ↑ Forensic Investigation Handbook: An Introduction to the Collection ..., Michael Fitting Karagiozis, Richard Sgaglio
- ↑ Dietary Supplements: Toxicology and Clinical Pharmacology, Melanie Johns Cupp,Timothy S. Tracy
- ↑ Kent and Riegel's Handbook of Industrial Chemistry and Biotechnology, James A. Kent