Daria lingvo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Darie)

Ne konfuzenda kun la magreba varianto de la araba (darija aŭ foje nomata magriba lingvo[1][2])


Daria lingvo
فارسی دری
lingvo • dialekto de la persa lingvo • moderna lingvo
persa lingvo
Parolata en Afganio
Parolantoj 9 600 000
Skribo araba-persa alfabeto, araba skribo, Q4363761, araba alfabeto
Lingvistika klasifiko
Hindirana lingvaro
Irana lingvaro
Okcidentirana lingvaro
Sudokcidentirana lingvaro
Persa
Orientpersa
Oficiala statuso
Oficiala lingvo en Afganio
Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
  ISO 639-2
    Bibliografia per
    Terminologia fas
  ISO 639-3 prs
  Glottolog dari1249
Angla nomo Dari
Franca nomo dari
vdr

La daria lingvo (perse دری Darī, elparolita [dæˈɾi] ) aŭ Fārsī-ye Darī (perse فارسی دری, [fɒːɾsije dæˈɾi] ) ankaŭ konata kiel la orienta persa, estas historia nomo por la persa, kortega lingvo de la Sasanidoj[3]. En nuntempa uzokutimo « daria » temas pri la dialektoj de la persa lingvo kiuj estas parolataj en Afganio kaj nomitaj la « afgana persa » en iuj okcidentaj fontoj[4][5]. Ĝi estas la esprimo oficiale rekonita kaj antaŭenigita en 1964 fare de la afgana registaro por la persa lingvo.[6] Kiel difinite en la Konstitucio de Afganio, la daria estas unu el du oficialaj kaj naciaj lingvoj de Afganio, la alia estas la paŝtuna.[7] La daria estas la plej parolata lingvo en Afganio kaj la gepatra lingvo de ĉirkaŭ 50%[8][9][10][11] de la loĝantaro, funkciante kiel la lingvafrankao en Afganio[9] kune kun la paŝtuna. Iranaj kaj afganaj dialektoj de la persa estas reciproke interkompreneblaj je alta grado, kun la ĉefaj diferencoj en la vortprovizo kaj la prononco.

Notoj kaj referencoj[redakti | redakti fonton]

  1. (fr) Abdou Elimam, « Le maghribi, langue trois fois millénaire », éd. ANEP, Alger (1997)
  2. (fr) Abdou Elimam, « Le maghribi, alias ed-darija, langue consensuelle du Maghreb », eld. Dar El Gharb, Alger (2004)
  3. Frye, R.N., "Darī", The Encylcopaedia of Islam, Brill Publications, CD version
  4. CIA – The World Factbook, "Afghanistan", Updated on 8 July 2010. Arkivita el la originalo je 2013-10-15. Alirita 2011-08-11.
  5. Documentation for ISO 639 identifier: prs. Arkivita el la originalo je 2012-09-18. Alirita 2011-08-11.
  6. Lazard, G. "Darī – The New Persian Literary Language Arkivigite je 2012-01-22 per la retarkivo Wayback Machine", in Encyclopædia Iranica, Online Edition 2006.
  7. The Afghans – Language Use. Center for Applied Linguistics (CAL) (June 30, 2002). Arkivita el la originalo je 2011-05-04. Alirita 2010-10-24. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2011-05-04. Alirita 2011-08-11.
  8. AFGHANISTAN v. Languages. Ch. M. Kieffer. Encyclopædia Iranica, online ed.. Arkivita el la originalo je 2012-01-21. Alirita 2010-12-10. “Persian (2) is the language most spoken in Afghanistan. The native tongue of twenty five percent of the population ...”.
  9. 9,0 9,1 Dari. UCLA International Institute: Center for World Languages. Universitato de Kalifornio ĉe Los-Anĝeleso. Arkivita el la originalo je 2011-06-05. Alirita 2010-12-10. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2011-06-05. Alirita 2011-08-11.
  10. Languages of Afghanistan. SIL International. Ethnologue: Languages of the World (2005). Alirita 2010-09-16.
  11. Dari language. Encyclopædia Britannica Online. Alirita 2010-12-07.

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

En tiu ĉi artikolo estas uzita maŝina traduko de WikiTrans de teksto el la artikolo Dari_(Eastern_Persian) en la angla Vikipedio.