Jakob de la Gardie

El Vikipedio, la libera enciklopedio

Jakob Pontusson De la Gardie (naskiĝinta 20 junio 1583 en Talino, mortinta 12 aŭgusto 1652 en Stokholmo) estis sveda grafo, armea komandanto, ŝtatisto kaj marŝalo. Jakob De la Gardie estis nomita Laiska-Jaakko, "pigra Jaakko" en Finnlando, ĉar la trupoj gvidataj de li okupis Novgorodon dum ses jaroj. Tio igis la finnaj trupoj timigi, dirante: "Somero iris, vintro iris, sed pigra Jaakko ne iros."

La gepatroj de De la Gardie estis Pontus I De la Gardie kaj Sofia Johansdotter Gyllenhielm, kiu estis la filino de Juhana III kaj lia amantino Kaarina Hannuntitytäri. Sofio mortis en Talino naskante sian filon Jakob en 1583, kaj Ponto dronis en la Narva Rivero kelkajn jarojn poste. Orfigita Jakob de la Gardie estis sendita al la Vääks grandbieno en Kangasa por esti prizorgita fare de lia avino. Jakob estis edziĝinta al Ebba Brahe, kun kiu li havis plurajn infanojn. La plej famaj el iliaj infanoj estis Axel Julius De la Gardie kaj Magnus Gabriel De la Gardie.

De la Gardie deĵoris en la Morits of Orange-armeo en Nederlando en 1606-1608. Li respondecis pri la enkonduko de nederlandaj taktikoj en la armeo de reĝo Karlo la 9-a de Svedio. Komence la projekto malsukcesis kaj la rezulto estis la katastrofo de la Batalo de Kirkholma en 1605. Poste De la Gardie estis pli sukcesa kaj la svedoj uzis la taktikon sukcese.

De la Gardie gvidis la svedan armeon en la rusa kampanjo en 1608-1613. Li provis apogi Caron Vasili IV aliancan kun Svedio kontraŭ Pollando-Litovio kaj alia Vale-Dmitri atakante Moskvon de Novgorod en 1610. Survoje, la fortoj de De la Gardie, konsistantaj plejparte el finnoj, ĉesigis la sieĝon de la Troitse-Sergiyeva Lavra kaj tiam okupis Moskvon. En la sama jaro, aliflanke, la pola-litovoj venkis la fortojn de De la Garde kaj la rusojn proksime de Smolensk en la Battle of Klušino (Batalo de Klušino).