Lili Boulanger
| Lili Boulanger | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 21-an de aŭgusto 1893 en Parizo |
| Morto | 15-an de marto 1918 (24-jaraĝa) en Mézy-sur-Seine |
| Mortokialo | Crohn-malsano |
| Tombo | Tombejo de Montmartre |
| Lingvoj | franca |
| Ŝtataneco | Francio |
| Alma mater | Konservatorio de Parizo |
| Familio | |
| Patro | Ernest Boulanger |
| Frat(in)o | Nadia Boulanger |
| Okupo | |
| Okupo | komponisto |
Lili BOULANGER (la 21-an de aŭgusto 1893 - la 15-an de marto 1918) estis franca komponisto, la pli juna fratino de la konata komponistino kaj instruistino Nadia Boulanger.
Vivo[redakti | redakti fonton]
Lili Boulanger estis mirinfano, kies talento jam evidentiĝis en la aĝo de du jaroj, kiam ŝi estis jam kantanta melodiojn de aŭdado. Ŝiaj gepatroj, ambaŭ muzikistoj, insistis pri tio kaj instigis ilian filinon akiri muzikan edukadon. (Ŝia patrino, Raisa Mishchakaja, estis rusa princino, kiu geedziĝis kun ŝia instruisto ĉe la Pariza Konservatorio, Ernest Boulanger; ŝia avo, Frédéric Boulanger, estis fama violonĉelisto kaj ŝia avino, Juliet, estis kantisto). Eĉ antaŭ ol ŝi estis kvinjara, dekjara Lili akompanis ŝian fratinon Nadia al lecionoj en la Pariza Konservatorio, kaj iom poste ŝi jam sidis en muzikteoria lecionoj kaj lernis orgenludi [1]; samtempe ŝi ankaŭ kantis kaj ludis pianon, violonon, violonĉelon kaj harpon. En 1913, en la aĝo de 19 jaroj, ŝi gajnis la Roma Premion por sia verko Faust et Hélène (Faust kaj Helena), la unua virino kiu gajnis ĉi tiun premion [2]; Nadia prirezignis la konkuradon post kvar malsukcesaj provoj kaj enfokusigis siajn klopodojn sur sia fratino.
Lili komencis kiel la studento de Nadia kaj daŭris kun Paul Vidal, Georges Cossad kaj Gabriel Fauré. Fauré estis plej imponita de la talento de la juna virino kaj kutimis alporti al ŝi poemojn por legi. La morto de ŝia patro en 1899 ege influis ŝin; multaj el ŝiaj verkoj tuŝas la temon de funebro kaj perdo. Ŝia muzika laboro estis distingita per la bunteco de ŝia harmonio kaj instrumenta verkado, kaj ŝia kapablo en adaptado de muziko al la teksto; en ŝiaj komponaĵoj oni povas rimarki la influon de Fauré kaj Claude Debussy. Arthur Honegger estis influita kiel komponisto per ŝia noviga laboro. Laŭ ĵazpianisto Herbie Hancock, ŝi estas unu el liaj plej ŝatataj komponistoj.
Ŝiaj vivo kaj laboro estis malklarigitaj de kronika malsano, kiu komenciĝis kun bronkito en la aĝo de du jaroj, kiu malfortigis ŝian imunsistemon. Kiel rezulto, ŝi evoluigis intestan tuberkozon (nun nomitan Crohn-malsano), kio mortigis ŝin en la aĝo de 24 [3]. Kvankam ŝi amis vojaĝi kaj kompletigis plurajn verkojn en Italio post gajni la premion Romo, ŝia malfacila sano devigis ŝin reveni hejmen, kie ŝi organizis subtenoperaciojn por francaj soldatoj en la Unua Mondilito kun Nadia. Ŝiaj lastaj jaroj estis ankaŭ muzike fruktodonaj, kiam ŝi laboris por kompletigi verkojn kiuj ĝis tiam restis meze de verkado [4].
Lili Boulanger estis entombigita en Parizo, en la tombejo de Montmartre, sen esti havinta tempon por kompletigi la operon La princesse Maleine, al kiu ŝi dediĉis la plej grandan parton de ŝiaj lastaj jaroj [5]. Ŝia ple preciza biografio The Life and Works of Lili Boulanger (La vivo kaj verkoj de Lili Boulanger, (ISBN 0-8386-1796-4)) estis verkita fare de la musikologo Leonie Rosenstiel.
La asteroido 1181 Lilith estas nomita laŭ ŝi.
Verkaro[redakti | redakti fonton]
| Titolo | Jaro | Instrumentado | Teksto de |
|---|---|---|---|
| Sous-Bois | 1911 | Ĥoro (SATB) kaj piano | Philippe Gille |
| Nocturne | 1911 | violono kaj piano | Ne disponebla |
| Renouveau | 1911 | Voĉa kvarteta (SATT) kaj piana/orkestro | Armand Silvestre |
| Les Sirènes | 1911 | soprano, kantistaro kaj piano | Charles Grandmougin |
| Reflets | 1911 | voĉo kaj piano | Maurice Maeterlinck |
| Preludo en Db | 1911 | Piano | Ne disponebla |
| Attente | 1912 | voĉo kaj piana/orkestro | Maurice Maeterlinck |
| Hymne au Soleil | 1912 | Contralto, kantistaro kaj piano | Casimir Delavigne |
| Le Retour | 1912 | voĉo kaj piano | Georges Delaquys |
| Verŝas les Funérailles | 1912 | baritono, kantistaro kaj piano | Alfred de Musset |
| Soir sur la Plaine | 1913 | soprano, tenoro kaj orkestro | Albert Samain |
| Faust et Hélène | 1913 | Mezzo-soprano, tenoro, baritono, kantistaro kaj orkestro | Eugène Adenis |
| D'un Jardin Clair | 1914 | Piano | Ne disponebla |
| D'un Vieux Jardin | 1914 | Piano | Ne disponebla |
| Cortège | 1914 | violono kaj piano | Ne disponebla |
| Clairières dans le Ciel | 1914 | voĉo kaj piano | Francis Jammes |
| Psaume 24 | 1916 | kantistaro, organo kaj orkestro | Ne disponebla |
| Psaume 129 | 1916 | baritono kaj orkestro | Ne disponebla |
| Dans l'grandega Tristesse | 1916 | voĉo kaj piano | |
| Psaume 130 | 1917 | 2 solludaj voĉoj, kantistaro, organo kaj orkestro | Ne disponebla |
| Vieille Prière bouddhique | 1917 | tenoro, kantistaro kaj orkestro | |
| D'un Matin de Printemps | 1918 | violono kaj piano | Ne disponebla |
| Torto Jesu | 1918 | Voĉo, ŝnura kvarteto, harpo kaj organo | |
| D'un Soir Triste | 1918 | Orkestro |
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Rosenstiel, Leonie. (1978) The Life and Work of Lili Boulanger. Fairleigh Dickinson University Press, p. 258. ISBN 9780838617960.
- ↑ (March 12, 2020) “1913. Lili Boulanger, première femme Prix de Rome”, Nouvelle Histoire de la Musique en France (1870- 1950).
- ↑ Composer of the Week. radionz.org. Alirita 7 November 2012.
- ↑ (1999-01-01) “Nadia and Lili Boulanger: Sister Composers”, The Musical Quarterly 83 (4), p. 536–556. doi:10.1093/mq/83.4.536.
- ↑ BOULANGER Nadia (1887-1979) et Lili (Juliette-Marie : 1893-1918) - Cimetières de France et d'ailleurs. Alirita 8 May 2019.