Ludovico Bonaccioli
| Ludovicus Bonaciolus (1475–1536) | ||
|---|---|---|
 Bildo: Palaco Paradizo, historia sidejo de la Universitato de Ferrara, kie li studis.
| ||
| Persona informo | ||
| Naskiĝo | 1475 en Ferrara, Emilio-Romanjo, Italio | |
| Morto | 30-a de marto 1536 en Ferrara, Emilio-Romanjo, Italio | |
| Lingvoj | itala vd | |
| Alma mater | Universitato de Ferrara | |
| Profesio | ||
| Okupo | kuracisto eldonisto  vd
| |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Ludovico Bonaccioli (1475-1536) estis itala kuracisto, anatomo, akuŝisto, eldonisto kaj humanisto. Li estis profesoro pri Filozofio kaj Medicino en la Universitato de Ferrara kaj estas aparte konata ĉar li estis persona ginekologo de Lucrezia Borgia kaj pro siaj studoj pri obstetriko. Bonaccioli estis sekvanto de la skolo de Galeno kaj Hipokrato.
Biografio
[redakti | redakti fonton]Li estis filo de Nicolino Bonaccioli, sekreta konsilisto de Herkulo la 1-a d'Este. Kompletigita sian bazan edukadon en sia naskiĝurbo, kie li estis lernanto de Nikolao Leoniĉeno, li instruis filozofion kaj medicinon en la Universitato de Ferrara. En 1502, kun la alveno de Lukrecia Borĝja en la Kortego de Este, Bonaccioli iĝas ŝia persona kuracisto, akompanante ŝin en ŝiaj translokiĝoj al Modeno kaj Reggio Emilia, tuj post la pestafero registritaj en 1505.
Sekvanto de la skolastikisma tradicio kaj de la Hipokrata medicino heredigita el Galeno, li studis ĉefe la strukturon de la ina genitala aparato kaj la komplikaĵojn, kiuj povus interveni, en la virinoj, dum la gravedeco. En sia libro, eldonita inter 1502-1503, kaj dividita en naŭ ĉapitroj (la tri unuaj estis plurfoje represitaj sub la titolo "De uteri partiumque eius confectione"), li priskribas en detaloj la anatomiajn partojn de la inaj genitalaj organoj kaj la metodojn de fekundigo kaj formado de la embrio kaj feto.
En Ferrara, li ankaŭ publikigis diversajn verkojn de sia majstro Nikolao Leoniĉeno, inter kiuj la plilongigita represo de la fama "Plinii ac plurium aliorum" (1509), en kiu je la unua fojo oni proponis aldonon de teksto en la Natura Historio de Plinio. Li ankaŭ skribis enkondukon, sub letera formo, al la eldono de 1519 de la antisofisma traktado farita de la sama kuracisto el Lonigo. En 1533, ni trovos lin kun alia lernanto de Leoniĉeno, nome Giovanni Manardo en la restrikta rondo de la kuracistoj kiu klopodis kuraci Ludovico Ariosto-n.
La afero kun Pontico Virunio
[redakti | redakti fonton]Okaze de la pesto en Ferrara, en 1505, Bonaccioli akompanis Lukrecian al Modeno. Estas tie ke malgaja epizodo nigrigas la biografion de Bonacioli. Andrea de Baldi, bofrato de Pontico, rakontas ke Bonacioli, apogita de Lukrecia Borĝja, konvinkis Ponticon, kiu havis preŝilon, transloĝiĝi al Ferrara interŝanĝe de grandaj rekompencoj.
Sed kiam la Pontico alvenis al Ferrara, Bonaccioli estus ŝtelinta la presilojn, matricojn kaj karakterojn, kaj Pontico povis fari nenion malgraŭ ke li petegis la intervenon de la kunkulpa duko. Laŭ dokumento datita el la 11-a de decembro 1508 kaj prilaborita en Reggio, Pontico kompromitis sin, kune kun la familio de la edzino de Baldi, proprietulino de tipografio, presi libron por sesjara periodo al Bonaccioli.
Ne estas malfacile pensi pri la ne-plenumo de Pontico, konsiderante la multajn kaj detalajn kondiĉojn diktitajn de Bonaccioli, tiele ebligante la neplenumon de la kontrakto, implikante en la fordonadon de havaĵoj favore al la kuracisto el Ferrara.[1]
Verkaro
[redakti | redakti fonton]- Ad diuam Lucretiam Borgiam Ferrariae ducissam Enneas muliebris incipit. Lucas Ripa Latinae linguae parens 1502
- Enneas mulieribus, 1502, dediĉita al Lucrezia Borgia
- De fœtum formatione, aŭ De conformatione foetus Galeno, 1502, Lejdeno, 1639
- Plinii ac plurium aliorum, Nikolao Leoniĉeno, 1509
- De conceptionis indiciis, nec non maris foemineique partus significatione. Quœ utero gravidis accidunt, et eorum medicinae. Prognostica causas que effluxionum et abortuum. Proceritatis, improceritatis que partuum cause, Strasburgo, 1530
- Des wolberümpten Artze Ludovici Bonatioli. Etliche Artzneien und rath zu den sorglichen zufelln der schwangern frawen, 1534
- De uteri partium[que ejus consectione. Ejusdem quonam usu in abse[n]tibus etiamnum Venus citetur. Quid, quale unde[que] prolificum semen, unde me[n]strua [et]c] 1537
- De virginitatis notis, graviditate et partu, Séverin Pineau, 1640
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- Dizionario Biografico Treccani
- Making Women's Medicine Masculine
- Johannes Sinapius (1505-1560): Hellenist and Physician in Germany and Italy
- The Edinburgh Medical and Surgical Journal
- Printing, Writers and Readers in Renaissance Italy
- Dictionaire des sciences medicales
- City, Court, Academy: Language Choice in Early Modern Italy