Luis Vidales

Luis Vidales
Persona informo
Naskiĝo	26a de julio 1904 en Calarcá
Morto	14a de junio 1990 en Bogoto
Lingvoj	hispana vd
Ŝtataneco	Kolombio vd
Alma mater	Universitato de Nia Sinjorino de la Rozario vd
Partio	Colombian Communist Party vd
Profesio
Okupo	poeto • verkisto • ĵurnalisto • artokritikisto vd
Laborkampo	Q16520492 • ĵurnalismo • poezio vd
Honorigoj Honorigoj Pacpremio Lenino vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Luis VIDALES (Calarcá, Kindio, Kolombio, 26a de julio 1904 - Bogoto, 14a de junio 1990) estis kolombia poeto kaj eseisto. Lia ĉefa verko, Suenan timbres (1926), estas la plej bona kaj unika avangarda poezilibro en Kolombio, pro sia rompemo kontraŭ la skemoj kaj sia serĉado de novaj formoj esprimi la nuntempa sensivo; tiu libro estis laŭdita de Borges kaj Huidobro. En Bogoto li estis fondomembro de la literatura grupo Los Nuevos (Novuloj) en kiu li partoprenis en diversaj literaturaj kaj politikaj babilrondoj, kun Luis Tejada Cano, Ricardo Rendón kaj León de Greiff, inter aliaj.

Biografio

Li studis en Bogoto kaj estante ankoraŭ adoleskulo jam partoprenis en politikaj manifestacioj kaj eklaboris en banko. Tejada, Rendón kaj Vidales kunlaboris en El Espectador regule kaj porokaze en El Tiempo, kiu publikigis suplementon omaĝan al Charles Chaplin, direktorita de Vidales. En 1926 li publikigis sian unuan poezilibron kaj la plej gravan de siaj verkoj: Suenan Timbres, originala kreitaĵo kiu rezultis en admiro kaj skandalo por intelektulaj etosoj tro tradiciistaj: foje eĉ en sustrataj atakoj fare de opoziciantoj.

Li veturis al Eŭropo, kie studis sociajn kaj ekonomiajn sciencojn speciale statistikon en Parizo, inter 1926 kaj 1929, kun intertempo en Italio (1928) dum kiu li estis konsulo de Kolombio en Ĝenovo, de kio li rezignis pro la masakro fare de la bananentreprenoj kaj revenis al Parizo. Reveninte en Kolombio, li formis parton de la fondogrupo de la Kolombia Komunista Partio (17a de julio 1930) kaj li iĝis ĝia Ĝenerala Sekretario en 1932. Li estris gazetojn kiel "Vox Populi" de Bucaramanga (1931), kaj estis ĉefredaktoro de la "Tierra", oficiala organo de la Komunista Partio. Li kunlaboris kun la movado de Jorge Eliécer Gaitán fine de la 1940-aj jaroj.

Pro la tumulta politika situacio, ki ekziliĝis kaj en 1953 li ricevis akcepton en Ĉilio kaj tie li laboris dum 11 jaroj. Reveninte en Kolombion, li denove laboris kiel statistikisto. En 1979 dum la regado de Julio César Turbay Ayala, militistoj rabadis lian hejmon kaj arbitre arestis lin kaj lian edzinon. Tio levis fortan ondon de protesto fare de la enlanda publika opinio kaj de internaciaj gravuloj.

Publikigita verkaro

Poezio

• Suenan timbres (1926).
• La Obreriada (1978).
• Poemas del abominable hombre del Barrio Las Nieves (1985).
• Antología poética (1985).
• El libro de los fantasmas (1986).
• Cuadrito en movimiento (1987)

Eseo

• Tratado de estética (1945).
• La insurrección desplomada (1948).
• La circunstancia social en el arte (1973).

Eksteraj ligiloj

• Vidales, Carlos. Luis Vidales. Biografio verkita de lia filo [2] Arkivigite je 2019-12-03 per la retarkivo Wayback Machine.
• Díaz-Granados, José Luis. Konversacio kun Luis Vidales. Gato Encerrado No. 11, aprilo - majo 1990 [3].
• Alvarado Tenorio, Harold. Luis Vidales (1900-1990) [4].
• Antologio fare de la Universidad Externado de Colombia [5].
• Cepeda C., Francisco (1990). Luis Vidales, poeta y estadístico (con motivo de su muerte). Revista Colombiana de Estadística, vols. 21-22 [6] Arkivigite je 2017-09-06 per la retarkivo Wayback Machine.
• Miranda, Álvaro (2006). Luis Vidales en Notas biográficas de poetas de Colombia del siglo XX. Biblioteca Luis Ángel Arango [7].
• Galán C., John Jairo. Vidal, Luis. Fichas bibliográficas, Biblioteca Luis Ángel Arango [8].
• Luis Vidales: Entre rimas y no rimas, versos y no versos.- [9] Arkivigite je 2024-01-24 per la retarkivo Wayback Machine

• En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Luis Vidales en la hispana Vikipedio.