Sorbitolo

Vidu ankaŭ: Eritritolo, Saĥarozo, Glukozo, Sukralozo, Manitolo, Maltitolo, Laktitolo, Ksilitolo, kaj Inozitolo

Glucitolo
Kemia formulo	C6H14O6
Bastona kemia strukturo de la Sorbitolo
Tridimensia kemia strukturo de la Sorbitolo
Sorbitolo ĉeestas en la Sorpujo.
Sorbitolo estas komerce akirebla en farmacioj.
Alternativa(j) nomo(j)
Glucitolo
CAS-numero-kodo	50-70-4
ChemSpider kodo	5576
PubChem-kodo	5780
Fizikaj proprecoj
Aspekto	kristalblanka solidaĵo kun frukta gusto
Molmaso	182,17356 g mol−1
Denseco	1,28 g/cm−3
Fandpunkto	102°C
Bolpunkto	494,0°C
Refrakta indico	$n_{761}^{20}$ 1,5960
Ekflama temperaturo	292,5°C
Solvebleco	Akvo:2350 g/L
Mortiga dozo (LD50)	15900 mg/kg (buŝe)
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H315, H319, H335
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P261, P264, P264+265, P271, P280, P302+352, P304+340, P305+351+338, P319, P321, P332+317, P337+317, P362+364, P403+233, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Sorbitolo aŭ glucitolo estas organika kombinaĵo rezultanta per reduktado de la glukozo. Ĝi estas kristalblanka solidaĵo kun frukta gusto, solvebla en akvo. Sorbitolo posedas 6 karbonatomojn, 14 hidrogenatomojn kaj 6 oksigenatomojn. Sorbitolo uzatas en kemiaj sintezoj kaj en la preparado de farmaciaĵoj kemiaj reakciaĵoj.

Sorbitolo, poliolo (sukeralkoholo), estas densa dolĉigilo trovata en multaj manĝaĵoj. Krom provizi dolĉecon, ĝi estas bonega humektanto kaj teksturiga agento. Sorbitolo estas ĉirkaŭ 60% same dolĉa kiel saĥarozo, sed kun triono malpli da kalorioj. Ĝi estas glata en la palato, kun dolĉa, refreŝiga kaj agrabla gusto. Ĝi estas ne-kariogena kaj povas esti utila por diabetoj. Sorbitolo estas uzata sekure en pretigitaj manĝaĵoj dum preskaŭ duonjarcento. Ĝi ankaŭ estas uzata en aliaj produktoj en la farmaciaj kaj kosmetikaj industrioj. Manitolo kaj sorbitolo estas izomeroj, la nura diferenco estas la orientiĝo de la hidroksilgrupo sur karbono 2.

Ĝi povas esti akirita per reduktado de la glukozo, kiu ŝanĝas la transformitan aldehidgrupon (−CHO) al primara alkoholgrupo (−CH2OH). Plej multe de la sorbitolo estas farita el terpoma amelo, sed ĝi ankaŭ troviĝas en la naturo, ekzemple en pomoj, piroj, persikoj kaj prunoj. Ĝi estas konvertita al fruktozo per sorbitol-6-fosfato 2-dehidrogenazo. Sorbitolo estas izomero de manitolo, alia sukeralkoholo; la du malsamas nur en la orientiĝo de la hidroksila grupo sur karbono 2. Kvankam similaj, la du sukeralkoholoj havas tre malsamajn fontojn en naturo, frostopunktoj kaj uzoj. Kiel senpreskriba medikamento, sorbitolo estas uzata kiel laksigilo por trakti konstipon.

Sorbitolo referiĝas kiel nutra dolĉigilo ĉar ĝi disponigas manĝenergion: 2,6 kilokalorioj (11 kilojuloj) je gramo kontraŭ la averaĝe 4 kilokalorioj (17 kilojuloj) por karbonhidratoj. Ĝi estas ofte uzata en dietaj manĝaĵoj (inkluzive de dietaj trinkaĵoj kaj glaciaĵoj), mentoj, tussiropoj kaj sensukera maĉgumo. Plej multaj bakterioj ne povas uzi sorbitolon por energio, sed ĝi povas esti malrapide fermentita en la buŝo de Streptococcus mutans, bakterio kiu kaŭzas dentodetruadon. En kontrasto, multaj aliaj sukeralkoholoj kiel ekzemple izomaltolo kaj ksilitolo estas konsideritaj ne-acidogenaj. Ĝi ankaŭ okazas nature en multaj ŝtonfruktoj kaj beroj de arboj de la genro Sorbus.

Reakcioj

Reakcio 1

• Preparado de la sorbitolo per reduktado de la glukozo. La aldehida radiko (−CHO) iĝas en metanolan radikalon (−CH2OH):

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{2[H]}}\,}}$

Reakcio 2

• Preparado de la nitrata acido per traktado de sorbitolo kaj nitrata acido:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Reakcio 3

• Preparado de la fosfata acido per traktado de sorbitolo kaj fosfata acido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ + +

Vidu ankaŭ

• Glukolizo