Metamorfa rokaĵo: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

[nekontrolita versio]

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 13:26, 1 jul. 2015

Bazalta eklogito el verda klinopirokseno kaj ruĝa grenato.

Metamorfaĵoj aŭ metamorfoz-devenaj rokaĵoj^[1], aŭ metamorfaj petroj (laŭ NPIV ^[2]) ekestas el pli malnovaj rokaĵoj de iu ajn tipo per metamorfozo, tio estas transformiĝo sub alta premo, alta temperaturo kaj eventuale per ĥemia substancinterŝanĝo en solidan staton. Je la transformiĝo la mineralkonsisto de la rokaĵo ŝanĝiĝas, ĉar formiĝas novaj mineraloj kaj mineralagregaĵoj, kiuj estas stabilaj sub la novaj prem- kaj temperaturkondiĉoj; krome ankaŭ la rokaĵostratumo transformiĝas. Tipe el metamorfaj petroj estas la skisto.

El kvarc sabloŝtono ekestas per rekristaliĝo kaj la subtila kunkresko de la unuopaj kristalgrejnoj la metamorfa petro kvarcito, je kiu la formo de la unuopaj sablograjnoj ne plu estas rekoneblaj. El (pura) kalkŝtono ekestas per rekristaliĝo, je plukonzisto de la sama kemia substanco, malfajngrajna marmoro. La sub diversaj kondiĉoj ekestintajn metamorfajn petrojn oni denove alordigas al metamorfaj facioj. Petro ekestinta per parta fandiĝo (anatekso) nomiĝas migmatito kaj reprezentas la transiron al magma petro.

Grandregiona metamorfozo de rokaĵoj plej ofte okazas en granda profundo, sed lokaj transformiĝoj ankaŭ povas aperi proksime al la tersurfaco, ekzemple je lokoj, kie altaj tensioj konstruiĝis.

Dinamika metamorfismo estas kaŭzita per alta premo. Ĝi povas ekzemple aperi loke je faŭltoj, ankaŭ dum la faldiĝo de petroj per kunpremado kaj rekristaliĝo okazas dinamika metamorfismo. Ekzemplo estas la transformiĝo de argilaj sedimentoj al ardezo.

Termika metamorfismo estas la nomo de la petrotransformiĝo per varmecinfluo el la ĉirkaŭanta rokaĵo aŭ, en loka skalo, per hejtado de petro ĉirkaŭanta malgrandan magmokameron. Gigantaj transformiĝozonoj nomiĝas aŭreoloj; ili formiĝas ĉirkaŭ grandaj profunde situantaj plutonaj intruzioj. Tiamaniere ekzemple ekestas granito.

Per grandarea varm- kaj preminfluo ekestas regiona metamorfismo, kiu estas disdividata je diversaj gradoj. Ardezo indikas regionan metamorfismon de malalta grado, gnejso kontraŭe estas produkto de altgrada metamorfozo.

Ekzemploj

eklogito
Fruchtschiefer (germanlingve. La tradukinto ne trovis alilingvan ekvivalenton. Vidu sub: Wikipedia.de, la artikolon "Fruchtschiefer")
glimardezo
argilardezo
filito
gnejso
kvarcito

Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj

Metamorfa rokaĵo en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Metamorfa rokaĵo en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Geologieinfo: klasifiko de metamorfaj petroj

Notoj

↑ E. Dudich: Ĉu vi konas la teron? P. 50.
↑ http://vortaro.net/#petro Metamorfa petro en reta vortaro

[1] E. Dudich: Ĉu vi konas la teron? P. 50.

[2] ttp://vortaro.net/#petro Metamorfa petro en reta vortaro

[1]

[2]

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
-[[Dosiero:Eclogite.jpg|right|200px|thumb|Bazalta eklogito el verda [[pirokseno|klinopirokseno]] kaj ruĝa [[granato]]]]
+[[Dosiero:Eclogite.jpg|dekstra|200px|eta|[[Bazalto|Bazalta]] [[eklogito]] el verda [[pirokseno|klinopirokseno]] kaj ruĝa [[grenato]].]]
-'''Metamorfaĵoj''' aŭ '''metamorfoz-devenaj rokaĵoj'''<ref>E. Dudich: [[Ĉu vi konas la teron?]] P. 50.</ref> aŭ '''metamorfa rokaĵo''' ekestas el pli malnovaj [[rokaĵo]]j de iu ajn tipo per [[metamorfozo]], tio estas transformiĝo sub alta premo, alta temperaturo kaj eventuale per kemia substancinterŝanĝo en ''[[solida]]'' stato. Je la transformiĝo la mineralkonsisto de la rokaĵo ŝanĝiĝas, ĉar formiĝas novaj mineraloj kaj mineralagregaĵoj, kiuj estas stabilaj sub la novaj prem- kaj temperaturkondiĉoj; krome ankaŭ la rokaĵo[[stratumo]] transformiĝas. Tipe por metamorfaj petroj estas la [[skisteco]].
+'''Metamorfaĵoj''' aŭ '''metamorfoz-devenaj rokaĵoj'''<ref>E. Dudich: [[Ĉu vi konas la teron?]] P. 50.</ref>, aŭ '''metamorfaj petroj''' (laŭ NPIV <ref>http://vortaro.net/#petro Metamorfa petro en reta vortaro</ref>) ekestas el pli malnovaj [[rokaĵo]]j de iu ajn tipo per [[metamorfozo]], tio estas transformiĝo sub alta [[premo]], alta [[temperaturo]] kaj eventuale per [[kemio|ĥemia]] substancinterŝanĝo en ''[[solida]]n'' staton. Je la transformiĝo la mineralkonsisto de la rokaĵo ŝanĝiĝas, ĉar formiĝas novaj mineraloj kaj mineralagregaĵoj, kiuj estas stabilaj sub la novaj prem- kaj temperaturkondiĉoj; krome ankaŭ la rokaĵo[[stratumo]] transformiĝas. Tipe el metamorfaj petroj estas la [[skisto]].
 El [[kvarco|kvarc]][[sabloŝtono]] ekestas per rekristaliĝo kaj la subtila kunkresko de la unuopaj kristalgrejnoj la metamorfa petro [[kvarcito]], je kiu la formo de la unuopaj sablograjnoj ne plu estas rekoneblaj. El (pura) kalkŝtono ekestas per rekristaliĝo, je plukonzisto de la sama kemia substanco, malfajngrajna [[marmoro]].
 La sub diversaj kondiĉoj ekestintajn metamorfajn petrojn oni denove alordigas al metamorfaj [[facio]]j. Petro ekestinta per parta fandiĝo ([[anatekso]]) nomiĝas [[migmatito]] kaj reprezentas la transiron al magma petro.
-[[Dosiero:Kristalliner Kalk.jpg|300px|thumb|Kristala kalko (marmoro). Klare rekoneblaj estas la brilantaj kristaloj]]
+[[Dosiero:Kristalliner Kalk.jpg|300px|eta|Kristala [[kalko]] ([[marmoro]]), klare rekoneblaj estas la brilantaj [[kristalo]]j.]]
 Grandregiona metamorfozo de rokaĵoj plej ofte okazas en granda profundo, sed lokaj transformiĝoj ankaŭ povas aperi proksime al la tersurfaco, ekzemple je lokoj, kie altaj tensioj konstruiĝis.
-* ''Dinamika metamorfismo'' estas kaŭzita per alta premo. Ĝi povas ekzemple aperi loke je [[faŭlto]]j, ankaŭ dum la faldiĝo de petroj per kunpremado kaj rekristaliĝo okazas dinamika metamorfismo. Ekzemplo estas la transformiĝo de [[argilmineralo|argilaj]] sedimentoj al [[ardezo]].
+* ''Dinamika metamorfismo'' estas kaŭzita per alta premo. Ĝi povas ekzemple aperi loke je [[faŭlto]]j, ankaŭ dum la faldiĝo de petroj per kunpremado kaj rekristaliĝo okazas dinamika metamorfismo. Ekzemplo estas la transformiĝo de [[argilo|argilaj]] [[sedimento]]j al [[ardezo]].
-* ''Termika metamorfismo'' estas la nomo de la petrotransformiĝo per varmecinfluo el la ĉirkaŭanta rokaĵo aŭ, en loka skalo, per hejtado de petro ĉirkaŭanta malgrandan magmokameron. Gigantaj transformiĝozonoj nomiĝas ''aŭreoloj''; ili formiĝas ĉirkaŭ grandaj profunde situantaj [[plutona intruzio|plutonaj intruzioj]]. Tiamaniere ekzemple ekestas [[granito]].
+* ''Termika metamorfismo'' estas la nomo de la petrotransformiĝo per varmecinfluo el la ĉirkaŭanta rokaĵo aŭ, en loka skalo, per hejtado de petro ĉirkaŭanta malgrandan magmokameron. Gigantaj transformiĝozonoj nomiĝas ''aŭreoloj''; ili formiĝas ĉirkaŭ grandaj profunde situantaj [[plutonito|plutonaj intruzioj]]. Tiamaniere ekzemple ekestas [[granito]].
 * Per grandarea varm- kaj preminfluo ekestas ''regiona metamorfismo'', kiu estas disdividata je diversaj gradoj. [[Ardezo]] indikas regionan metamorfismon de malalta grado, [[gnejso]] kontraŭe estas produkto de altgrada metamorfozo.
 == Ekzemploj ==
-* [[gnejso]]
 * [[eklogito]]
 * Fruchtschiefer (germanlingve. La tradukinto ne trovis alilingvan ekvivalenton. Vidu sub: Wikipedia.de, la artikolon "Fruchtschiefer")
@@ Linio 23: / Linio 22: @@
 * [[argilardezo]]
 * [[filito]]
+* [[gnejso]]
+* [[kvarcito]]
 == Vidu ankaŭ ==
 * [[Metamorfozo]]
+* [[Sedimenta rokaĵo]]
 == Eksteraj ligiloj ==
+{{commons|Metamorphic rock}}
-* [http://www.geologieinfo.de/gesteine/metamorphite.html Geologieinfo: Klassifikation der Metamorphite]
+* [http://www.geologieinfo.de/gesteine/metamorphite.html Geologieinfo: klasifiko de metamorfaj petroj]
-== Noto ==
+== Notoj ==
+{{referencoj}}
-<references />
 [[Kategorio:Rokaĵoj]]