Ĥanuko: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Riparis ligon
esperantigita parametro, uzo de ŝablono, +Bibliotekoj, kosmetikaj ŝanĝoj
Linio 17: Linio 17:
}}
}}


'''Ĥanuko'''<ref>[https://vortaro.net/#Ĥanuko vortaro.net]</ref> (''Lumfesto'' - '''חנוכה''' [ĥanuka'] en la [[hebrea lingvo]] kaj '''חנוכה''' [ĥani-ke] en la [[jida lingvo|jida]]) estas [[judismo|juda]] festo celebrata post la 24-a de [[kislevo]] (variaj tagoj en [[decembro]]). Ĝi estas nomata "la festo de lumoj", ĉar ĝi memorigas, kiam [[oleo]] por unu tago daŭris ok [[tago]]jn en la [[lampo]] (''[[menoro]]'') de la [[Templo de Jerusalemo]], laŭ la libroj pri la [[Makabeoj]] (troveblaj en la [[Septuaginto]], sed ne en la hebrea [[Masora Biblio]]).
'''Ĥanuko'''<ref>[https://vortaro.net/#Ĥanuko vortaro.net]</ref> (''Lumfesto'' - '''חנוכה''' [ĥanuka'] en la [[hebrea lingvo]] kaj '''חנוכה''' [ĥani-ke] en la [[jida lingvo|jida]]) estas [[judismo|juda]] festo celebrata post la 24-a de [[kislevo]] (variaj tagoj en [[decembro]]). Ĝi estas nomata "la festo de lumoj", ĉar ĝi memorigas, kiam [[oleo]] por unu tago daŭris ok [[tago]]jn en la [[lampo]] (''[[menoro]]'') de la [[Templo de Jerusalemo]], laŭ la libroj pri la [[Makabeoj]] (troveblaj en la [[Septuaginto]], sed ne en la hebrea [[Masora Biblio]]).
[[Dosiero:Chanukkah2007 pic (1)c.JPG|thumb|maldekstra|Ĥanuka tablo]]
[[Dosiero:Chanukkah2007 pic (1)c.JPG|eta|maldekstra|Ĥanuka tablo]]
[[Dosiero:Dreidel 001.jpg|thumb|maldekstra|Ĥanuka [[turbo]] - ''swiwon'' (''drejdł'')]]
[[Dosiero:Dreidel 001.jpg|eta|maldekstra|Ĥanuka [[turbo]] - ''swiwon'' (''drejdł'')]]
[[Dosiero:Classic Hanukkah sufganiyot.JPG|thumb|maldekstra|Ĥanukaj [[benjeto]]j - ''sufganijot'']]
[[Dosiero:Classic Hanukkah sufganiyot.JPG|eta|maldekstra|Ĥanukaj [[benjeto]]j - ''sufganijot'']]
[[Dosiero:Potato latkas.jpg|thumb|dekstra|Ĥanukaj terpomaj [[patkuko]]j - ''latkes'']]
[[Dosiero:Potato latkas.jpg|eta|dekstra|Ĥanukaj terpomaj [[patkuko]]j - ''latkes'']]
[[Dosiero:Channel 2 - Hanukkah.webm|thumb|right|300px|thumbtime=00:03]]
[[Dosiero:Channel 2 - Hanukkah.webm|eta|dekstra|300px|thumbtime=00:03]]
Oni manĝas specialajn manĝaĵojn ([[benjeto]]j, terpomaj [[patkuko]]j), ludas specialajn ludojn ([[turbo]]j) kaj lumigas specialan kandelaron. Kontraŭe al la sepkandela ''menora' '', la ĥanuka kandelaro havas naŭ kandelojn, po unu por ĉiuj el ok tagoj de la origina evento plus unu por bruligi la aliajn.
Oni manĝas specialajn manĝaĵojn ([[benjeto]]j, terpomaj [[patkuko]]j), ludas specialajn ludojn ([[turbo]]j) kaj lumigas specialan kandelaron. Kontraŭe al la sepkandela ''menora' '', la ĥanuka kandelaro havas naŭ kandelojn, po unu por ĉiuj el ok tagoj de la origina evento plus unu por bruligi la aliajn.


Linio 33: Linio 33:


{{Judaj festoj}}
{{Judaj festoj}}
{{-}}
<br clear=all>
{{projektoj}}
{{Projektoj}}
{{Bibliotekoj}}


[[Kategorio:Judismo]]
[[Kategorio:Judismo]]

Kiel registrite je 09:07, 31 jan. 2021

Ĥanuko
Bruligita ĥanukio la 7-an tagon de la festo.
Bruligita ĥanukio la 7-an tagon de la festo.
festotago • ĉiujara okazaĵo • festa aŭ feria tago
Oficiala nomo hebree: חֲנֻכָּה
Alia nomo Festo de la lumoj
Festata en judismo, de judoj
Speco Juda
Signifo kaj senco La makabeoj sukcese ekribelis kontraŭ Antioĥo la 4-a Epifano. La templo estis denove rekonsekrita kaj menoro mirakle brulis dum ok tagoj.
Komenco la 25-a tago de monato Kislevo
Fino la 2-a aŭ la 3-a tago de monato Teveto
Kutimoj kaj tradicioj Ĉiuvespere bruligado de ĥanukaj kandeloj. Kantado de ĥanukaj kantoj, kiel estas Ma'oz Cur. Recitado de halelo. Estas manĝataj solenaj manĝaĵoj kaj manĝaĵoj frititaj en oleo, kiel estas terpomaj patkukoj (latkes) kaj benjetoj. Estas ludata ludo kun turbo kaj estas donataj ĥanukaj donacoj.
Koneksas  kun Purimo, kiel festo proklamita de rabenoj
vdr

Ĥanuko[1] (Lumfesto - חנוכה [ĥanuka'] en la hebrea lingvo kaj חנוכה [ĥani-ke] en la jida) estas juda festo celebrata post la 24-a de kislevo (variaj tagoj en decembro). Ĝi estas nomata "la festo de lumoj", ĉar ĝi memorigas, kiam oleo por unu tago daŭris ok tagojn en la lampo (menoro) de la Templo de Jerusalemo, laŭ la libroj pri la Makabeoj (troveblaj en la Septuaginto, sed ne en la hebrea Masora Biblio).

Ĥanuka tablo
Ĥanuka turbo - swiwon (drejdł)
Ĥanukaj benjetoj - sufganijot
Ĥanukaj terpomaj patkukoj - latkes

Oni manĝas specialajn manĝaĵojn (benjetoj, terpomaj patkukoj), ludas specialajn ludojn (turboj) kaj lumigas specialan kandelaron. Kontraŭe al la sepkandela menora' , la ĥanuka kandelaro havas naŭ kandelojn, po unu por ĉiuj el ok tagoj de la origina evento plus unu por bruligi la aliajn.

Male al la aserto de kelkaj, Ĥanuko' ne iĝis la kristanisma Kristnasko, kvankam tiu estas proksima tempe; la 25-a de decembro estis origine en mitraismo "la naskiĝtago de la nevenkita suno" (dies natalis solis invicti), kaj la kristana eklezio transformis tiun sunnaskon en kristnaskon.

La festo Ĥanuko okazos inter sunsubiro de la 22-a de decembro de 2019 kaj sunsubiro de la 30-a de decembro de 2019. En 2020, ĝi komenciĝos la 10-an de decembro; en 2021, la 28-an de novembro.

Referencoj