Geografio de Armenio: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 16:26, 3 maj. 2009

La Geografio de Armenio estas tre diversa sed regas la montaraj regionoj kies reprezentanto la monto Ararato estas la nacia simbolo kvankam nuntempe apartenas al la turka teritorio. Ĝi estas lando sen marelirejo situanta en Malgranda Azio, inter la maroj Nigra kaj Kaspia. Ĝi havas limojn norde kaj oriente kun Kartvelio kaj Azerbajĝano, kaj sude kaj okcidente kun Irano kaj Turkio.

La armena teritorio estas ĉefe montara, kun mallongaj riveroj kaj malmultaj arbaroj. La klimato estas kontinenta: varmaj someroj kaj malvarmaj vintroj. Neniu punkto de la lando estas sub 400 metroj sur la marnivelo. La monto Ararato, armena simbolo, estas la plej alta monto de la regiono kaj de longa tempo troviĝas en turka teritorio.

La poluado rezulto de la toksiaj kemiaĵoj, kiel DDT, malfavoras la riĉigadon de la armena grundo kiu estas malbonkvalita. Pro komunikadblokado de Turkio okaze de la konlikto kun Azerbajĝano, rezultigis procezon de senarbarigadon.

Armenio intencas solvi ĝiajn naturmediajn problemojn. Estis kreata la Ministerio por la Naturprotektado, samtempe estis kreataj impostoj pro la poluado de la aero kaj akvo, kaj ankaŭ pro la verŝado de solidaj toksiaj restaĵoj, kies kolekto estas uzata por naturmediaj projektoj kaj naturmedia rekuperado. La armena registaro intencas fermi la solan nuklea-energian bazon de la lando, kiu datas el la soveta epoko, kiam estos atingata la uzado de aliaj alternativaj energifontoj.

Flaŭro kaj faŭno

La teritorio de la Armena Respubliko estas riĉa je multnombraj endemiaj specioj. Ĉe la valo Arakso troviĝas halofitaj plantoj. Ekde altaĵo je 1400 m estas komunaj la artemizioj. En la montara areo kreskas multaj dornaj arbustoj kaj aliaj plantoj. En la alta montaro troviĝas la kserofiloj. Ĉirkaŭ la jaroj 1900 la arboj kaj arbustoj kovris proksimume 25 % de la areo, en 1964 ĉ. 15 % kaj en 2005 nur inter 8 kaj 10 %.

En Sangesur, en la suda parto de la lando, la limoj de la arbaro atingas 2400 alte. Inter la bestaro abundas la reptiloj, inter ili la armena roka lacerto kaj kelkaj venenaj serpentoj. Ankaŭ araneoidoj, kiaj la skorpioj. Ĉe la humidaj valoj vivas la sovaĝaj porkoj, ŝakaloj, cervoj, musteloj kaj agloj; sur la stepoj vivas montaraj ronĝuloj; kaj en la arbaroj siriaj brunaj ursoj, sovaĝaj katoj kaj lupoj. En la protektata areo Chosrow ankoraŭ troveblas linkoj kaj kelkaj kaŭkaziaj leopardoj.

La latinlingva vorto por abrikoto, venas de la armena. La abrikoto havas grandan famon kaj apartenas al la naciaj simboloj de Armenio, reprezentata de la koloro de la malsupera strio en la flago.

Ĉirkaŭo

Armenio situiĝas en Transkaŭkazio, la regiono de la sudoriento de Rusio, inter la Nigra Maro kaj la Kaspia Maro. La moderna Armenio okupas parton de la historia Armenio, kies centro estis en la valo de la rivero Arakso kaj la regiono ĉirkaŭ la Lago Van en Turkio.

Landlimoj

La teraj landlimoj de Armenio entute estas 1254 km:

Landlimo inter Armenio kaj Turkio 268 km
Landlimo inter Armenio kaj Kartvelio 164 km;
Landlimo inter Armenio kaj Azerbajĝano 787 km, inkluzive de 221 km kun la azera enklavo Naĥiĉevano ;
Landlimo inter Armenio kaj Irano 35 km.

Enklavoj kaj eksklavoj

Armenio havas kvin etajn azerajn enklavojn: Barĥudarlo, Karkio, Juĥari-Askiparo, kaj Tatli. Ekzistas armena eksklavo en la azera teritorio Arcvaŝeno. Ŝablono:Portalnomo

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
-[[Image:Armenia 2002 CIA map.jpg|thumb|right|250px|Mapo de Armenio.]]
+[[Dosiero:Armenia 2002 CIA map.jpg|thumb|right|250px|Mapo de Armenio.]]
-La '''Geografio de Armenio''' estas tre diversa  sed regas la montaraj regionoj kies reprezentanto la [[monto]] [[Ararato]] estas la nacia simbolo kvankam nuntempe apartenas al la turka teritorio. Ĝi estas lando sen marelirejo situanta en [[Malgranda Azio]], inter la maroj [[Nigra maro|Nigra]] kaj [[Kaspia Maro|Kaspia]]. Ĝi havas limojn norde kaj oriente kun [[Kartvelio]] kaj [[Azerbajĝano]], kaj sude kaj okcidente kun [[Irano]] kaj [[Turkio]].
+La '''Geografio de Armenio''' estas tre diversa sed regas la montaraj regionoj kies reprezentanto la [[monto]] [[Ararato]] estas la nacia simbolo kvankam nuntempe apartenas al la turka teritorio. Ĝi estas lando sen marelirejo situanta en [[Malgranda Azio]], inter la maroj [[Nigra maro|Nigra]] kaj [[Kaspia Maro|Kaspia]]. Ĝi havas limojn norde kaj oriente kun [[Kartvelio]] kaj [[Azerbajĝano]], kaj sude kaj okcidente kun [[Irano]] kaj [[Turkio]].
-[[Image:Satellite image of Armenia in May 2003.jpg|left|thumb|200px|Satelita bildo de Armenio, en majo 2003 (foto NASA, Usono).]]
+[[Dosiero:Satellite image of Armenia in May 2003.jpg|left|thumb|200px|Satelita bildo de Armenio, en majo 2003 (foto NASA, Usono).]]
 La armena teritorio estas ĉefe montara, kun mallongaj riveroj kaj malmultaj arbaroj. La klimato estas kontinenta: varmaj someroj kaj malvarmaj vintroj. Neniu punkto de la lando estas sub 400 metroj sur la marnivelo. La monto [[Ararato]], armena simbolo, estas la plej alta monto de la regiono kaj de longa tempo troviĝas en turka teritorio.
-La poluado rezulto de la toksiaj kemiaĵoj, kiel [[DDT]], malfavoras la riĉigadon de la armena grundo kiu estas malbonkvalita. Pro komunikadblokado de Turkio okaze de la konlikto kun  [[Azerbajĝano]], rezultigis procezon de senarbarigadon.
+La poluado rezulto de la toksiaj kemiaĵoj, kiel [[DDT]], malfavoras la riĉigadon de la armena grundo kiu estas malbonkvalita. Pro komunikadblokado de Turkio okaze de la konlikto kun [[Azerbajĝano]], rezultigis procezon de senarbarigadon.
 Armenio intencas solvi ĝiajn naturmediajn problemojn. Estis kreata la Ministerio por la Naturprotektado, samtempe estis kreataj impostoj pro la poluado de la aero kaj akvo, kaj ankaŭ pro la verŝado de solidaj toksiaj restaĵoj, kies kolekto estas uzata por naturmediaj projektoj kaj naturmedia rekuperado. La armena registaro intencas fermi la solan nuklea-energian bazon de la lando, kiu datas el la soveta epoko, kiam estos atingata la uzado de aliaj alternativaj energifontoj.
 === Flaŭro kaj faŭno ===
-[[Image:Ursus arctos syriacus.jpg|thumb|200px|Bruna siria urso (''[[Ursus arctos syriacus]]'').]]
+[[Dosiero:Ursus arctos syriacus.jpg|thumb|200px|Bruna siria urso (''[[Ursus arctos syriacus]]'').]]
-La [[teritorio]] de la Armena Respubliko estas riĉa je multnombraj endemiaj specioj. Ĉe la [[valo]] Arakso troviĝas [[halofito| halofitaj]] plantoj. Ekde altaĵo je 1400 m  estas komunaj la [[Artemizio|artemizioj]]. En la montara areo kreskas multaj dornaj arbustoj kaj aliaj plantoj. En la alta montaro troviĝas la [[kserofilo]]j. Ĉirkaŭ la jaroj [[1900]] la arboj kaj arbustoj kovris proksimume 25 % de la areo, en 1964 ĉ. 15 % kaj en 2005 nur inter 8 kaj 10 %.
+La [[teritorio]] de la Armena Respubliko estas riĉa je multnombraj endemiaj specioj. Ĉe la [[valo]] Arakso troviĝas [[halofito|halofitaj]] plantoj. Ekde altaĵo je 1400 m estas komunaj la [[Artemizio|artemizioj]]. En la montara areo kreskas multaj dornaj arbustoj kaj aliaj plantoj. En la alta montaro troviĝas la [[kserofilo]]j. Ĉirkaŭ la jaroj [[1900]] la arboj kaj arbustoj kovris proksimume 25 % de la areo, en 1964 ĉ. 15 % kaj en 2005 nur inter 8 kaj 10 %.
-[[Image:Armenischegebirgseidechse-02.jpg|200px|thumb|left|[[Darevskia armeniaca|armena roka lacerto]].]]
+[[Dosiero:Armenischegebirgseidechse-02.jpg|200px|thumb|left|[[Darevskia armeniaca|armena roka lacerto]].]]
-En [[Sangesur]], en la suda parto de la [[lando]], la limoj de la [[arbaro]] atingas 2400 alte. Inter la bestaro abundas la [[reptilo]]j, inter ili la [[Darevskia armeniaca|armena roka lacerto]] kaj kelkaj venenaj [[serpento]]j. Ankaŭ [[araneoidoj]], kiaj la [[skorpio]]j. Ĉe la humidaj valoj vivas la sovaĝaj [[porko]]j, [[ŝakalo]]j, [[cervo]]j, [[mustelo]]j kaj [[aglo]]j; sur la stepoj vivas montaraj ronĝuloj; kaj en la arbaroj [[Ursus arctos|siriaj brunaj ursoj]], sovaĝaj [[kato]]j kaj [[lupoj]]. En la protektata [[areo]] [[Chosrow]] ankoraŭ troveblas [[linko]]j kaj kelkaj  [[leopardo|kaŭkaziaj leopardoj]].
+En [[Sangesur]], en la suda parto de la [[lando]], la limoj de la [[arbaro]] atingas 2400 alte. Inter la bestaro abundas la [[reptilo]]j, inter ili la [[Darevskia armeniaca|armena roka lacerto]] kaj kelkaj venenaj [[serpento]]j. Ankaŭ [[araneoidoj]], kiaj la [[skorpio]]j. Ĉe la humidaj valoj vivas la sovaĝaj [[porko]]j, [[ŝakalo]]j, [[cervo]]j, [[mustelo]]j kaj [[aglo]]j; sur la stepoj vivas montaraj ronĝuloj; kaj en la arbaroj [[Ursus arctos|siriaj brunaj ursoj]], sovaĝaj [[kato]]j kaj [[lupoj]]. En la protektata [[areo]] [[Chosrow]] ankoraŭ troveblas [[linko]]j kaj kelkaj [[leopardo|kaŭkaziaj leopardoj]].
 La latinlingva vorto por ''abrikoto'', venas de la [[armena lingvo|armena]]. La [[Prunus armeniaca|abrikoto]] havas grandan famon kaj apartenas al la naciaj [[simbolo]]j de Armenio, reprezentata de la [[koloro]] de la malsupera strio en la [[Flago de Armenio|flago]].
@@ Linio 28: / Linio 28: @@
 * Landlimo inter Armenio kaj [[Turkio]] 268 km
 * Landlimo inter Armenio kaj [[Kartvelio]] 164 km;
-* Landlimo inter Armenio kaj [[Azerbajĝano]] 787 km, inkluzive de 221 km kun la azera enklavo  [[Naĥiĉevano]] ;
+* Landlimo inter Armenio kaj [[Azerbajĝano]] 787 km, inkluzive de 221 km kun la azera enklavo [[Naĥiĉevano]] ;
 * Landlimo inter Armenio kaj [[Irano]] 35 km.
@@ Linio 34: / Linio 34: @@
 Armenio havas kvin etajn azerajn enklavojn: [[Barĥudarlo]], [[Karkio]], [[Juĥari-Askiparo]], kaj [[Tatli]]. Ekzistas armena eksklavo en la azera teritorio [[Arcvaŝeno]].
+{{portalnomo|Kaŭkazio}}
+[[Kategorio:Armenio]]
+[[Kategorio:Kaŭkazio]]
+[[Kategorio:Geografio de Armenio]]
 [[bg:География на Армения]]
+[[bn:আর্মেনিয়ার ভূগোল]]
 [[en:Geography of Armenia]]
 [[es:Geografía de Armenia]]
-[[fr:Géographie de l'Arménie]][[it:Geografia dell'Armenia]]
+[[fr:Géographie de l'Arménie]]
+[[it:Geografia dell'Armenia]]
 [[ka:სომხეთის გეოგრაფია]]
 [[nn:Armensk geografi]]
@@ Linio 50: / Linio 52: @@
 [[pt:Geografia da Arménia]]
 [[ru:География Армении]]
-[[Kategorio:Armenio]][[Kategorio:Kaŭkazio]][[Kategorio:Geografio de Armenio]]
-{{portalnomo|Kaŭkazio}}