Artemiso: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Fimako (diskuto | kontribuoj) e Kategorio:Forrabo de Persefono aldonita per HotCat |
Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 2: | Linio 2: | ||
Portreto=Diane de Versailles Leochares.jpg}} |
Portreto=Diane de Versailles Leochares.jpg}} |
||
[[Dosiero:Apollo Artemis Brygos Louvre G151.jpg|eta|250px|Bildo de Artemiso (dekstre) kaj [[Apolono]] (maldekstre) de 5-a jarcento a.K.]] |
[[Dosiero:Apollo Artemis Brygos Louvre G151.jpg|eta|250px|Bildo de Artemiso (dekstre) kaj [[Apolono]] (maldekstre) de 5-a jarcento a.K.]] |
||
'''Artemiso''' aŭ '''Artemisa'''<ref>Laŭ [[Francisko Azorín]] '''Artemisa''' estas ''Greka diino, fratino de [[Apolono]], simbolo de [[ĉasteco]], reprezentita ofte de la artistoj per [[ĉasado|ĉasistino]] kun [[cervo]].'' En [[Francisko Azorín]], [[arkitekto]], [[Universala Terminologio de la Arkitekturo]] (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 22.</ref> ( |
'''Artemiso'''<ref>[[Nova Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto]]: [http://vortaro.net/#Artemiso Artemis/o]</ref> aŭ '''Artemisa'''<ref>Laŭ [[Francisko Azorín]] '''Artemisa''' estas ''Greka diino, fratino de [[Apolono]], simbolo de [[ĉasteco]], reprezentita ofte de la artistoj per [[ĉasado|ĉasistino]] kun [[cervo]].'' En [[Francisko Azorín]], [[arkitekto]], [[Universala Terminologio de la Arkitekturo]] (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 22.</ref> ({{grc|Ἄρτεμῐς|t=''Ártemis''}} {{IFA|[ártemis]}}, [[Miceno|Micen]]-greke {{lang|foo|𐀀𐀳𐀖𐀵}} ''A-te-mi-to'') estas en la [[helena mitologio]] la [[virgeco|virga]] [[diino]] de la [[ĉasado|ĉaso]] kaj unu el la 12 ĉefaj [[olimpaj dioj|grekaj dioj]], unu el la plej populara inter la [[grekoj]]. |
||
== Atributoj == |
|||
Oni komune bildigis ŝin kiel juna virino en cervledaj vestoj, kaj kun arko kaj arĝentaj sagoj en la manoj. Ŝia arbo estas la [[cipreso]]. Ŝia astro estas la [[luno]]. Ŝi helpas la virinojn en la akuŝo. |
|||
== Mitoj == |
|||
Artemiso kaj Apolono estas ĝemelaj gefiloj de [[Zeŭso]] kaj [[Letoa]]. Kiel Apolono estis la dio de la [[suno]], do Artemiso estis la diino de la [[luno]]. Ŝi komplementis Apolonon. |
Artemiso kaj Apolono estas ĝemelaj gefiloj de [[Zeŭso]] kaj [[Letoa]]. Kiel Apolono estis la dio de la [[suno]], do Artemiso estis la diino de la [[luno]]. Ŝi komplementis Apolonon. |
||
Artemiso kaj la giganto [[Oriono (mitologio)|Oriono]] pasigis multan tempon kune, kaj Apolono ne ŝatis tion. Tial Apolono petis Artemison pruvi ŝian arkpafadan lertecon. Ŝi devis trafi malproksiman celon, kiu flosis en la maro. Artemiso estis bona arkisto, kaj ŝi trafis la celon. Ĝi estis la kapo de Oriono. Ŝi mortigis sian bonan ĉaskamaradon, kies [[konstelacio]] nun estas en la ĉielo. |
Artemiso kaj la giganto [[Oriono (mitologio)|Oriono]] pasigis multan tempon kune, kaj Apolono ne ŝatis tion. Tial Apolono petis Artemison pruvi ŝian arkpafadan lertecon. Ŝi devis trafi malproksiman celon, kiu flosis en la maro. Artemiso estis bona arkisto, kaj ŝi trafis la celon. Ĝi estis la kapo de Oriono. Ŝi mortigis sian bonan ĉaskamaradon, kies [[konstelacio]] nun estas en la ĉielo. |
||
En multaj mitoj, Artemiso gardas sian virgecon tre ĵaluze, unufoje transforminte viron, kiu vidis ŝin sen vesto, en cervon. |
|||
| ⚫ | La |
||
== Kulto == |
|||
La centro de ŝia kulto estis en [[Efezo]], kie staris ŝia [[Templo de Artemisa|Templo]], unu el la [[sep mirindaĵoj de la antikva mondo]]. |
|||
== Rilatoj al aliaj diaĵoj == |
|||
La [[romia mitologio|romianoj]] nomis ŝin [[Diana]], kies kulto kunfandis kun la greka kulto de Artemiso. |
La [[romia mitologio|romianoj]] nomis ŝin [[Diana]], kies kulto kunfandis kun la greka kulto de Artemiso. |
||
| ⚫ | |||
== Notoj == |
== Notoj == |
||
Kiel registrite je 23:19, 3 mar. 2020
| Artemiso | |
|---|---|
|
| |
| Originala nomo | Ἄρτεμις |
| Sekso | ina |
| Eble sama | Diana, Anahit, Artio, astrologia Luno, Awilix |
| Familio | |
| Patro | Zeŭso |
| Patrino | Leto |
Artemiso[1] aŭ Artemisa[2] (antikve-greke [ártemis], Micen-greke 𐀀𐀳𐀖𐀵 A-te-mi-to) estas en la helena mitologio la virga diino de la ĉaso kaj unu el la 12 ĉefaj grekaj dioj, unu el la plej populara inter la grekoj.
Atributoj
Oni komune bildigis ŝin kiel juna virino en cervledaj vestoj, kaj kun arko kaj arĝentaj sagoj en la manoj. Ŝia arbo estas la cipreso. Ŝia astro estas la luno. Ŝi helpas la virinojn en la akuŝo.
Mitoj
Artemiso kaj Apolono estas ĝemelaj gefiloj de Zeŭso kaj Letoa. Kiel Apolono estis la dio de la suno, do Artemiso estis la diino de la luno. Ŝi komplementis Apolonon.
Artemiso kaj la giganto Oriono pasigis multan tempon kune, kaj Apolono ne ŝatis tion. Tial Apolono petis Artemison pruvi ŝian arkpafadan lertecon. Ŝi devis trafi malproksiman celon, kiu flosis en la maro. Artemiso estis bona arkisto, kaj ŝi trafis la celon. Ĝi estis la kapo de Oriono. Ŝi mortigis sian bonan ĉaskamaradon, kies konstelacio nun estas en la ĉielo.
En multaj mitoj, Artemiso gardas sian virgecon tre ĵaluze, unufoje transforminte viron, kiu vidis ŝin sen vesto, en cervon.
Kulto
La centro de ŝia kulto estis en Efezo, kie staris ŝia Templo, unu el la sep mirindaĵoj de la antikva mondo.
Rilatoj al aliaj diaĵoj
La romianoj nomis ŝin Diana, kies kulto kunfandis kun la greka kulto de Artemiso.
La Templo de Artemiso estis fermita en 381 de la (kristana) imperiestro. En la Biblio, la kristanoj de la 1-a jarcento rigardis ŝin kiel rivalo al sia Dio.
Notoj
- ↑ Nova Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto: Artemis/o
- ↑ Laŭ Francisko Azorín Artemisa estas Greka diino, fratino de Apolono, simbolo de ĉasteco, reprezentita ofte de la artistoj per ĉasistino kun cervo. En Francisko Azorín, arkitekto, Universala Terminologio de la Arkitekturo (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 22.