Jakvo

Kiel legi la taksonomion Jakvujo aŭ jakvarbo aŭ diversfolia artokarpo
Jakvoj sur trunko de jakvarbo
Biologia klasado
Regno: Plantoj Plantae Divizio: Angiospermoj Magnoliophyta Klaso: Dukotiledonaj plantoj Magnoliopsida Ordo: Rozaloj Rosales Familio: Morusacoj Moraceae Genro: Artokarpo Artocarpus Specio: Jakvo A. heterophyllus
Dunomo
Artocarpus heterophyllus Lam. 1789
Aliaj Vikimediaj projektoj

Jakvo estas frukto el (Artocarpus heterophyllus) arbo ĝis 30 m alta daŭreverda el la familio de la Morusacoj (Moraceae), kies origino estas en Barato. [[File:Jakvo.ogg|thumb|Jakvo]Voĉlegita versio de la artikolo]

[[Dosiero:Artocarpus heterophylla flowers.JPG|thumb|maldekstra|La floro (burĝono) kaj folioj de diversfolia artokarpo aŭ de jakvo aŭ de jakvarbo]]

Peco da matura jakvofrukto

La jakvarbo okulfrapas pro siaj enormaj fruktoj (ĝis 40 kg), kies floroj fontas el trunko. La disaj folioj estas supre malhelverdaj kaj brilaj kaj malsupre malbrile verdaj.

La folioj estas ovalformaj kaj 3,5-12 x 5-25 cm grandaj. Plej ofte la folioj havas sendifektan randon, sed junaj folioj povas esti entranĉitaj. La malgrandaj floroj kreskas aparte laŭ sekso en 1-4,5 x 3-15 cm grandaj infloreskoj el la foliakseloj je harkovritaj ŝosoj.

La manĝaĵo farita el la frukto de jakvo kun kareo en Srilanko, en la vegana kuirarto oni ofte uzas la nematuran frukton kiel viand-anstataŭaĵon

La manĝaĵo farita el la frukto de jakvo kun batato aŭ terpomo, kun kareo en Okcidenta Bengalo, en la vegana kuirarto oni ofte uzas la nematuran frukton kiel viand-anstataŭaĵon

La manĝaĵo masala farita el la frukto de jakvo en Barato (India), en la vegana kuirarto oni ofte uzas la nematuran frukton kiel viand-anstataŭaĵon

La manĝaĵo farita el la frukto de jakvo kun la oleo de kokoso en Keralo, en Barato (India); en la vegana kuirarto oni ofte uzas la nematuran frukton kiel viand-anstataŭaĵon

Jakvo estas ŝajnfrukto, kiu ekestas el la tuta ina infloresko. Ĝi estas pirforma aŭ cilindra , 30–100 cm longa kaj ĝis 50 cm larĝa. La brunverda ŝelo konsistas el sesedraj punktoj, kiuj ekestas el po unu floro. La frukto enhavas kvincent semojn kiuj longas 4 cm. La sarkokarpo estas dum matureco flaveca kaj gustas neforte dolĉa kaj havas ankaŭ dolĉan odoron. La frukto entenas ĝis 30% da amelo.

La unuaj fruktoj kreskas tri jarojn post la plantado de la arbo. Ĝi estas unu el la plej grandaj fruktoj kiuj kreskas sur arboj. Nematuraj fruktoj estas uzataj kiel legomo. La frukto ofte estas vendata en ladskatolo, sed en bazaroj ankaŭ vendiĝas (partoj) de freŝaj fruktoj. Ankaŭ ekzistas ĉipsoj kaj glaciaĵo faritaj el la frukto. En manĝaĵoj el orienta kuirarto, kiel la filipina, vjetnama kaj indonezia, oni uzas la frukton. Ankaŭ en vegana kuirarto oni ofte uzas la nematuran frukton kiel viand-anstataŭaĵon.

La ligno de la arbo estas uzata dum la farado de instrumentoj de la gamelano kaj ankaû estas tre utila por meblofarado.

Tiu ĉi artikolo ekzistas kiel voĉlegita versio, registrita je 04.08.2021 kiun vi povas aŭskulti aŭ elŝuti. Dosiero:Eo-jakvo.ogg

Vidu ankaŭ: Panfrukto