Bodio (budhismo)
| Bodio (budhismo) | |
|---|---|
| Tradukoj de बोधि bodhi | |
| Esperante | bodio |
| Palie | 𑀩𑁄𑀥𑀺 bodhi |
| Sanskrite | बोधि bodhi |
| Sinhale | බොධි bodhi |
| Ĉine | 菩提 pútí |
| Japane | |
| Kmere | ពោធិ poothiʾ |
| Koree | 보리 bori |
| Vjetname | bồ-đề |
| Tamile | போதி pōti |
 Terminaro de Budhismo
| |
|
Elekto de artikoloj pri
| |
|
Tri juveloj | |
|
Sidarto Gotamo | |
|
Budhisma praktiko | |
|
Budho · Bodisatvo | |
|
Trispeca membrigado | |
|
Tripitako· Vinajo | |
|
| |
En budhismo, bodio[1] (palie 𑀩𑁄𑀥𑀺, bodhi, sanskrite बोधि) estas kompreneco de budho pri la vera naturo de aferoj. Ĝi estas ofte tradukita kiel vekiĝo aŭ kleriĝo.
Etimologio[redakti | redakti fonton]
La vorto bodhi estas abstrakta substantivo kreita el la verba radiko √budh-, kiu signifas “vekiĝi, rimarki, scii, kompreni”; tial, la vorto laŭetimologie signifas “vekiĝinteco, rimarkinteco” ktp.
La termino estis transliterita al aliaj lingvoj, ekzemple, japane
Priskribo[redakti | redakti fonton]
La ekzakta signifo de bodio dependas de la kunteksto kaj religia tradicio.
 |
| ||||||
Laŭ Norman, bodio probable originale signifis la scion ke oni atingis nirvanon.[2]:30 Laŭ Gombrich, la emfazo pri kompreno estis posta disvolviĝo.[3]
En teravado, bodio signifas la ekscion de la kvar etaĝoj de vekiĝo kaj arahantiĝo: bodio estas la plej supra kompreno, kio kaŭzas nirvanon. La identigo de bodio kaj la kvar noblaj veroj estas posta doktrina evoluo en teravado.
En mahajano, bodio signifas la komprenon de la budho-naturo, aŭ la nedualeco de la absoluto kaj la relativo, aŭ la malpleneco de ĉio (sanskrite शून्यता), aŭ tieco (sanskrite तथाता).[4]
Rilataj uzoj[redakti | redakti fonton]
La vorto bodio okazas en diversaj budhismaj terminoj. Ekzemple, la bodiarbo estas la arbo, kie la Budho atingins bodion. En mahajano, la termino bodisatvo laŭetimologie signifas “bodi-estaĵon”. Simile, la bikŝuo Bodidarmo estis nomita laŭ bodio kaj darmo.
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Nova Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto: bodi/o
- ↑ 2,0 2,1 Norman, K. R.. (2005) Buddhist Forum Volume Ⅴ. Philological Approach to Buddhism (angle). Routledge. ISBN 978-1-135-75154-8.
- ↑ Gombrich, Richard F. (1997), How Buddhism Began. The Conditioned Genesis of the Early Teachings. Nov-Delhio: Munshiram Manoharlal Publishers Pvt. Ltd.
- ↑ Fischer-Schreiber, Ingrid; Franz-Karl Ehrhard, Michael S. Diener. (2010) A Concise Dictionary of Buddhism and Zen (angle).
