Yoram Taharlev
| Yoram Taharlev | ||
|---|---|---|
| ||
| Persona informo | ||
| יורם טהרלב | ||
| Naskiĝo | 24-an de januaro 1938 en Yagur | |
| Morto | 6-an de januaro 2022 (83-jaraĝa) en Tel-Avivo | |
| Tombo | Yagur (en)   vd
| |
| Lingvoj | hebrea vd | |
| Ŝtataneco | Israelo vd
| |
| Familio | ||
| Patro | Haim Taharlev (en) vd
| |
| Infanoj | Roni Teharlev (en) , Erela Taharlev Ben-Shachar (en) vd
| |
| Profesio | ||
| Okupo | kantoverkisto poeto kantotekstisto vd
| |
| Aktiva dum | 1963– vd | |
| En TTT | Oficiala retejo vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Joram TAHARLEV (hebree יורם טהרלב; la 24-an de januaro 1938 – la 6-an de januaro 2022) estis israela poeto, kantoteksisto kaj aŭtoro. Li skribis kantotekston por centoj da kantoj registritaj de eminentaj komponistoj kaj prezentistoj [1] [2].
Vivo
[redakti | redakti fonton]Yoram Taharlev estis naskita sur Kibuco Jagur, al Jafa Jicikoviĉ kaj la verkisto kaj poeto Haim Taharlev [3][4][5].
Sabate la 29-an de junio 1946, kiam Taharlev estis okjara, la kibuco estis invadita de multaj britaj soldatoj, konvinkitaj ke la loĝantoj kaŝis grandan kvanton da armiloj. La loĝantoj de la kibuco provis rezisti la britojn, sed estis nekapablaj ĉesigi sian antaŭeniĝon, kiu ankaŭ estis aranĝita per tankoj kaj larmiga gaso. Multaj el ili estis kaptitaj fare de kontraŭstaraj soldatoj kaj, per pluraj kamionoj, transportitaj al kaptitejo situanta en Rafaĥ, kie ili restis dum proksimume kvar monatoj. La domo estis intertempe prirabita kaj preskaŭ tute detruita, sed malgraŭ multe da serĉado, li ne sukcesis trovi la kajeron kun la poemoj, kiujn li ĝis tiam verkis. La perdo de lia notlibro traŭmatis lin por la cetero de lia vivo. En unu el siaj aŭtobiografioj, Taharlev skribis: «dum tagoj mi postkuris ĉiun paperfolion, kiun mi vidis blovi en la vento, esperante povi retrovi eĉ nur unu paĝon de la kajero, sed mi neniam trovis ĝin kaj ĝis hodiaŭ mi ne havas, mi povis rekrei mian unuan poemon." En la sama aŭtobiografio li ankaŭ skribis: «Mi ĵuris al mi, ke ekde tiu tago mi ne nur kopios ĉion, kion mi skribis en kajeron, sed mi ankaŭ lernos ĝin parkere, por ke neniu povu iam denove forprenu ĝin de mi."
Dum lia militservo, li funkciis kiel raportisto por la armegazetoj Bamahane Gadna kaj Bamahane Nahal. En 1963, Taharlev renkontis la poeton Nurit Zarchi dum ili studis filozofion en Universityato de Tel-Avivo, kaj en aŭgusto de tiu sama jaro ili geedziĝis. Ili havis du filinojn, la artiston Roni Taharlev kaj Arela. Komence, Taharlev kaj Zarchi vivis en Kibuco Jagur, kie ilia plej aĝa filino, Roni, estis naskita, sed ili poste translokiĝis al Petah Tikva, kaj poste al Riŝon-Le-Ciono, kaj finfine al Tel-Avivo. Post dek tri jaroj da geedziĝo, ili disiĝis. En 1978, Taharlev geedziĝis kun usonanino nomita Linda. Kune ili havis filon, Danielon, kaj filinon, Miĥal. Linda mortis en 2011. En 2014 li geedziĝis por la tria fojo kun Batia Keinan, iama proparolanto de prezidanto Ezer Weizman.
Kantverkista kariero
[redakti | redakti fonton]Taharlev skribis plejparte por muzikaj festivaloj kaj kantkonkursoj, inkluzive de la Israela Kantfestivalo kaj la Eŭrovizia-Kantokonkurso. Li eldonis multajn librojn de poezio kaj kantoj. Dum multaj jaroj li funkciis kiel redaktisto de la Israela Ministerio pri Defendo.
Taharlev skribis amkantojn, patriotajn kantojn, kantojn pri naturo kaj amikeco, kaj humurajn kantojn. Lia kanto "Municia Monteto" (hebree גבעת התחמושת, HaTachmoshet) estas unu el multaj kiuj movis spektantarojn pro sia aŭtenta bildigo de la fama batalo ĉitiea en Jerusalemo dum la Sestaga Milito. " Estu mia amiko, estu mia frato" (hebree היֵה לי חבר היֵה לי אח, Heye li Haver Heye li Aĥ) temas pri amikeco kaj " La Balado de Joel Moŝe Salomon " (hebree הבלדה על יואל משה סלומון, HaBalad al Yoel Moshe Salomon) kantita fare de Arik Einstein, komenciĝante kun la vortoj "Je humida mateno en 1878" (hebree בבוקר לח בשנת תרל"ח, BeVoker laĥ bi-ŝnat tarlaĥ) temas pri la fondo de la urbo de Petah Tikva ).
La kanto "Kun siaj manoj li alportos" (hebree על כפיו יביא, Al Kapav Yavi), origine kantita fare de Rivka Zohar, estis skribita post renkonto kun senlabora ĉarpentisto, en malriĉa kvartalo, kiu sidis en sia malplena metiejo kun la espero konstrui seĝon por la profeto Elija, kiu venos kaj elaĉetos lin de siaj problemoj. Ilia kanto " Hora " (hebree הורה, Hora), kantita fare de Avi Toledano, gajnis duan lokon en la Eŭrovido-Kantokonkurso en 1982.
Multaj el la kantoj de Taharlev estis skribitaj de liaj infantempaj travivaĵoj ĉe Kibuco Jagur, inkluzive de "La Monto Ĉiamverda" (hebree ההר הירוק תמיד, HaHar HaYarok Tamid) verkita pri Monto Karmel proksime de Jagur, "La Kvara de la Posttagmezo" (hebree ארבע אחר הצהריים, Arba Aher HaTzorayim) rakontante pri vivo en la kibuco, "En la fruktĝardeno proksime de la akvujo" (hebree בפרדס ליד השוקת ליד השוקת, BePardes Lejad Haŝoket), kaj "Ombro kaj Akvo de la Puto" (hebree צל ומי באר, Tzel u-mei be'er), pri okazaĵo en 1945 dum kiu grupo de enmigrintoj estis prenita al Jagur post lia liberigo de detenejo en Atlit por kaŝi sin de la britoj. En la kanto li skribis: "Kies kajuto kolapsis, li eniru tra la pordo en silento kaj restu por ĉiam. "
Liaj kantoj estis komponitaj fare de multaj israelaj komponistoj inkluzive de Moshe Vilenski, Nachum Heiman, Nurit Hirsh, Matti Kaspi, Moni Amarilio, Shalom Hanoch kaj Efy Netzer. La unua se temas pri komponi kun li estis Nachum Heiman de Beit Alpha al kiu Taharlev sendis la kantotekston de la kanto "Vi, mi kaj la Vento" (hebree את ואני והרוח, At Ve Ani Ve HaRuaĥ). La kanto estis prezentita de la kantgrupo HaParvarim.
Taharlev havis specialan rilaton kun la komponisto Yair Rozenblum. Kune ili produktis multajn sukcesojn por israelaj armeogrupoj, inkluzive de "Estas Knabinoj" (hebree ישנן בנות, Yeshnan Banot), "Be My Friend, Be My Brother" (hebree היה לי חבר היה לי אח, Heje li Haver, Heje li Aĥ), "Municia Monteto" (hebree גבעת התחמושת, Givat HaTachmoshet), "Paraŝutisto-Kanto" (hebree שירו של צנחן, Shiro Shel Tzanhan) kaj Ne estas Vojo Revene (hebree אין דרך חזרה, Ein Derej Ĥazara). Multaj aliaj kantoj skribitaj por armeogrupoj estis humuraj kantoj kiel ekzemple "Ha-sakeh" (hebree חסקה), "Li ne estas tiom inteligenta" (hebree הוא לא כל כך חכם, Hu Lo Kol Kach Ĥaĥam), "La Akompananto" (hebree המלווה, HaMelave), "Jidaj Piratoj" kaj "Mi estas mortanta por vidi ŝin ĉi-vespere)" (hebree אני מת לראות אותה הלילה הלילה, met lirot ota haLajla), Anĝelo de la ŝtupetaro de Jakobo" (hebree מלאך מסולם יעקב, Malach MeSulam Jaakov), "Ĉiuj viaj mirindaĵoj ankoraŭ ne ĉesis" (hebree עוד לא תמו כל פלאייך, Od Lo Tamu Kol Pla'aiĥ) "Leviĝu kaj promenu" ( hebree קום והתהלך, Kum veHithaleĥ), "El HaNahal" (hebree אל הנח"ל), "Akordeonisto" (hebree נגן אקורדיון, Nagan Akordion), "Ben-Gurion" (hebree בן -גוריון) kaj pli. Alia kunlaboro inter ili estas "Tiu ĉi estas la Tempo" (hebree זה הזמן, Ze HaZman) kiu estis prezentita fare de Nira Gal.
Multaj el iliaj kantoj estis komponitaj en la pop- kaj rokĝenroj kiel ekzemple "Vi ne povas" (hebree אינך יכולה, Ejneĥ Jeĥola) prezentita fare de HaHalonot HaGvohim, "Ya'ale Ve-Yavo" prezentita fare de Gidi Gov kaj "Elektro fluas en viaj manoj" (hebree חשמל זורם בכפות ידייך, Hashmal Zorem BeKapot Yadecha) kantita fare de Ruti Navon. Aliaj prezentistoj de liaj kantoj inkludas Yoram Gaon, Hava Alberstein, Yardena Arazi, Trio Yarkon Bridge, La Parvarim, La Dudaim, Edna Lev, La HaMtzitzim, Ilanit, Boaz Sharabi, Ilana Rovina kaj Matti Caspi kaj aliajn.
Taharlev skribis multajn infankantojn por la Israela Infana Kantfestivalo, kiel ekzemple "My Family" (hebree המשפחה שלי, HaMishpacha Sheli) por Shlomo Nitzan, "Barba'aba" kaj "Mr. Apchi" por Tzipi Shavit, "Ni ne aretu" (hebree לא נעצור, Lo Naatzor) kaj "Revenu Romantiko" (hebree שובי רומנטיקה, Shuvi Romantika) kantita fare de Yardena Arazi kaj "Donald Duck" de Mike Burstein. "La Vojo al la Vilaĝo" (hebree הדרך אל הכפר, HaDerech El HaKfar) estis verkita por Rivka Zohar surbaze de ŝia vivo de infanaĝo ĝis ŝia reveno al Israelo post malfacila drogtesto en Usono. La kanto estis komponita fare de Nurit Hirsh por la Festivalo en 1985 kie ĝi gajnis unuan lokon. Jaron poste, Taharlev kaj Hirsh verkis "Terpeco de Dio" (hebree חלקת אלוהים, Ĥelkat Elohim), kiu ankaŭ estis prezentita fare de Zoharo kaj gajnis unuan lokon.
Literatura verkado
[redakti | redakti fonton]Skribante centojn da poemoj, Taharlev dediĉis sin al legado kaj verkado pri tradiciaj judaj tekstoj, dirante: "Mi legas la sanktajn tekstojn per sekularaj okuloj". Li skribis plurajn librojn, en kiuj li recenzis kaj analizis tiujn tradiciajn tekstojn, etikedante ilin "freŝa kaj humura rigardo al sanktaj kaj tradiciaj judaj libroj kaj tekstoj."
Liaj interpretoj estas altagrade aprezitaj fare de kaj laikaj kaj religiemaj komunumoj. Lia libro, "Al Birkej Avot " (Sur la Genuoj de Praavoj, parafrazo de 'Pirkej Avot') estis unu el la hebrelingvaj furorlibroj en 2016. Lia libro Simchat Torah estas humura komentaĵo pri ĉiuj "posemajna Toraero". "Taharlev havas konsiderindan sukceson alproksimigi la judan tradicion al tiuj, kiuj distancigas sin de ĉio, kio ŝajnas esti religia kaj tradicia". Taharlev elmontris ilin en ilia beleco kaj brileco. Ilia devizo estas "Lernu kun ĝojo kaj rideto!" Li diris ke "Se religiaj kaj tradiciaj libroj estus instruitaj al ni tiamaniere, kun rideto, ni povus scii multe pli pri niaj radikoj kaj ni ne estus tiel apartigitaj de ili . " Israela premiito Eliyahu Ha-Cohen diris: "Kvankam li estis naskita sur kibuco kaj estis grava lirikisto de armeaj grupoj kaj popkantoj, Taharlev derivas multajn el siaj ĉeftemoj kaj inspiron de la Biblio. Li estas la plej "juda" inter israelaj lirikistoj" . La kanto "Leviĝu kaj vojaĝu la landon" iĝis la moto de la Societo por Protekto de Naturo en Israelo . "Estu mia amiko, estu mia frato" estas ofte kantata ĉe memorceremonioj. La "Municio-Monteto" estas standardo farita ĉe Sendependectago-Ceremonioj , kaj la "La Monto Kiu Estas Ĉiam Verda" (proksime de Monto Karmel , kie Taharlev estis naskita) estis asociita kun la festotago de Tu BiŜevat (la dekkvina tago de la hebrea monato de Ŝevato , kiu estas konata kiel la Novjaro de Arboj). Tiu ĉi kanto estas la plej populara inter israelaj infanoj, kvankam en tiaj okazoj estas preterlasita la verso, en kiu Taharlev priskribas revenigi falintan kamaradon, kiu, kiel li, tie naskiĝis.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Yoram Taharlev, well-known Israeli songwriter and poet dies at 84. The Jerusalem Post. Alirita 7 January 2022.
- ↑ Legendary Israeli Songwriter and Poet Yoram Taharlev Dies at 83, Haaretz
- ↑ Death of an icon – a tribute to Yoram Taharlev. The Jerusalem Post (10 January 2022). Alirita 10 January 2022.
- ↑ 'The soundtrack of generations': Artists, ministers bid farewell to Yoram Taharlev. The Times of Israel (7 January 2022). Alirita 7 January 2022.
- ↑ Israeli cultural icon Yoram Taharlev dies at 84. Israel Hayom. Alirita 7 January 2022.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Oficiala retejo
- . בוא שיר עברי זוהר בדשא (hebree). Haaretz (April 10, 2009). Alirita January 12, 2017.
- Ely Eshed, Kantoj de Yoram Taharlev (angle)
- ימי תרבות 2014: יורם טהרלב בטור מיוחד על הכותבים שהכי השפיעו עליו (hebree). Walla! (August 21, 2014). Alirita January 12, 2017.