Konsonanto
publikigita versio estis patrolita je 20 aŭg. 2023. Estas kontrolendaj ŝanĝoj de ŝablonoj/dosieroj.
Ŝanĝoj al ŝablonoj aŭ dosieroj en ĉi tiu versio estas kontrolendaj. La stabila versio estis patrolita je 20 aŭg. 2023.
En fonetiko konsonanto estas sono, kiu estas karakterizita per fermo aŭ baro de la aerfluo. Kontraste al vokaloj, konsonantoj ne formas silabojn.
Pulmaj konsonantoj[redakti | redakti fonton]
La pulmaj konsonantoj estas konsonantoj kies produktada aero venas el la pulmoj.
Voĉlokoj[redakti | redakti fonton]
Por ke konsonanta sono estu produktita, unu el tiuj moveblaj organoj devas esti movita al unu el la malmoveblaj organoj. Kavoj povas ankaŭ produkti sonon.
Moveblaj organoj[redakti | redakti fonton]
Malmoveblaj[redakti | redakti fonton]
Kavoj[redakti | redakti fonton]
Ordigo de la konsonantoj[redakti | redakti fonton]
Por produkti sonon 2 el supre menciitaj organoj devas kune agi. Ĉiu movebla organo povas agi kun fina nombro da organoj. Jen ĉiuj eblecoj kiuj jam estis trovitaj en la homaj lingvoj:
- dulipa konsonanto: la du lipoj tuŝiĝas.
- en esperanto: b [b], p [p] (Senvoĉa bilabiala plozivo)
- lipodenta konsonanto: supraj dentoj kaj suba lipo tuŝiĝas
- en esperanto: f [f], v [v]
- pintodenta konsonanto: la pinto de la lango tuŝas la suprajn dentojn
- pintodulipa konsonanto: la pinto de la lango estas premita inter la du lipoj
- denta konsonanto: la pinto de la lango tuŝas la suprajn dentojn
- dorsodenta konsonanto: la dorso de la lango tuŝas la suprajn dentojn
- alveola konsonanto: la pinto de la lango tuŝas la alveolon
- en esperanto: t [t] (Senvoĉa alveolara plozivo), d [d], s [s], z [z], c [ʦ], dz [ʣ], r [r], l [l]
- dorsoalveola konsonanto: la dorso de la lango tuŝas la alveolon,
- postalveola konsonanto: la pinto de la lango tuŝas la postalveolon
- en esperanto: ŝ [ʃ], ĵ [ʒ], ĉ [ʧ], ĝ [ʤ]
- dorsopostalveola konsonanto: la dorso de la lango tuŝas la postalveolon
- retrofleksa konsonanto: la pinto de la lango tuŝas la palaton (la lango estas retrofleksita en la buŝo)
- palata konsonanto: la dorso de la lango tuŝas la palaton
- en esperanto: j [j]
- vela konsonanto: la radiko de la lango tuŝas la velon
- en esperanto: k [k], g [g], ĥ [x] (Senvoĉa velara plozivo)
- uvula konsonanto: la radiko de la lango kaj la uvulo tuŝiĝas
- faringa konsonanto: la faringo obstrukciĝas
- epiglota konsonanto: la epigloto obstrukciĝas
- glota konsonanto: la gloto obstrukciĝas
- en esperanto: h [h]
Voĉmanieroj[redakti | redakti fonton]
(Eble alvenos la artikolero)
Nepulmaj sonoj[redakti | redakti fonton]
(Eble alvenos la artikolero)
Klakoj[redakti | redakti fonton]
(Eble alvenos la artikolero)
Voĉaj injektivoj[redakti | redakti fonton]
(Eble alvenos la artikolero)
Glotigitaj plozivoj[redakti | redakti fonton]
(Eble alvenos la artikolero)
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
