József Takács
| József Takács | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 24-an de julio 1890 en Nagyigmánd |
| Morto | 16-an de oktobro 1944 (54-jaraĝa) en Pusztavám |
| Tombo | Budapeŝto |
| Lingvoj | Esperanto |
| Ŝtataneco | Hungario |
Memorigilo 
| |
| Okupo | |
| Okupo | dentisto • redaktisto • bibliografo • esperantisto |
TAKÁCS József (takaĉ), naskiĝis la 24-an de julio 1890 en Nagyigmánd, mortis la 16-an de oktobro 1944 per mortpafo fare de hungaraj faŝistoj[1], estis hungara (dent-) kuracisto kun akademia grado de doktoro, pioniro de Esperanto kaj redaktoro de pluraj Esperanto-periodaĵoj.
Postenoj en la Esperanto-Movado[redakti | redakti fonton]
Takács estis esperantisto de 1909, de 1910 li laboris aktive por Esperanto. En 1913 li batalis kontraŭ Ágoston Marich. En 1914 li estis sekretario de Hungarlanda Esperanto-Societo (HES), post la unua mondmilito ĉefsekretario de HES ĝis 1928, poste ĝia honora membro. Li krome estis prezidanto de la iama Tutmonda Asocio Kolektanta (TAK), delegito de Universala Esperanto-Asocio (UEA) kaj K.R.-ano.
Redaktoro[redakti | redakti fonton]
Takács dum multaj jaroj estis redaktoro de pluraj Esperanto-periodaĵoj: de "Panonio" de 1912-1913, de „Hungara Esperantisto” de 1923 ĝis 1926, de „Tutmonda Kolektanto”, de „Hungara Heroldo” de 1932 ĝis 1934.
Kolektanto[redakti | redakti fonton]
Plej konata Takács hodiaŭ estas pro lia granda kolekto de esperantaĵoj, precipe de Esperantaj periodaĵoj. Kun Paul Tarnow kaj Ladislao Spierer li en 1934 publikigis "Katalogon de la Esperanto-Gazetaro", grava bibliografia helpilo pri la frua Esperanta gazetaro, krome "Poŝkatalogon de la Esperantaj por-okazaj glumarkoj". Rondo de kolektantoj kaj bibliografiistoj ĉirkaŭ Árpád Máthé kaj Luis Hernández Yzal nomis sin en la 1990-aj jaroj Rondo Takács honore al li.
Verkoj (elekto)[redakti | redakti fonton]
- 1913: La literatura agado de Hungaraj esperantistoj dum la jaro 1912. Budapest: Kókai 1913, 15 p. (Biblioteko de Panonio 1)
- 1921: Világnyelv és világirodalom. Kaposvár: Somogyi Ujság 1921, 15 p. (informa broŝuro pri Esperanto)
- 1923: Esperanto-magyar kis szótár = Esperanto-hungara vortareto / összeáll. Budapest: Kókai 1923, VIII, 184 p.
- 1934: Katalogo de la Esperanto-Gazetaro. Jablonné n. Orl.: Pražák 1934, 168 p.
- 1934: Poŝkatalogo de la Esperantaj por-okazaj glumarkoj. Jablonné n. Orl.: Tutmonda Asocio Kolektanta 1934, 36 p.
- 1936: Korektoj kaj aldonoj al la "Poŝkatalogo de la Esperantaj porokazaj glumarkoj". Nagymaros: eld. de la aŭtoro 1936, 22 p.
Memortabulo[redakti | redakti fonton]
En Nagymaros, strato Magyar nr. 26., sur lia iama, konfiskita loĝdomo troviĝas memortabulo. Teksto: DR. TAKÁCS JÓZSEF / 1900-1944 / A MAGYAR ESZPERANTÓ EGYESÜLET / EGYKORI FŐTITKÁRA A FASIZMUS ÁLDOZATA / EMLÉKÉRE. / MEMORE AL LA IAMA ĈEFSEKRETARIO / DE HUNGARA ESPERANTO-SOCIETO / VIKTIMO DE FAŜISMO / 1983.05.06. / PEST DEPARTEMENTA KOMITATO DE HUNGARA ESPERANTO-ASOCIO PATRIOTA POPOLFRONTO[2]
Fontindikoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ laŭ informo de Árpád Máthé, aldonita de Utho Maier
- ↑ Informoj el la retejo de Rátkai Árpád http://w3.hdsnet.hu/eszperanto/zeo-hu/
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- Libroj Arkivigite je 2016-06-03 per Archive.today de kaj pri József Takács en la Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo
