Saltu al enhavo

Tadeáš Haenke

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Tadeáš Haenke
Persona informo
Naskiĝo 5-an de decembro 1761 (1761-12-05)
en Chřibská
Morto 4-an de novembro 1816 (1816-11-04) (54-jaraĝa)
en Cochabamba
Ŝtataneco Aŭstra imperio Redakti la valoron en Wikidata
Alma mater Universitato de Karolo
Universitato de Vieno Redakti la valoron en Wikidata
Okupo
Okupo esploristo
zoologo
mondovojaĝisto
verkisto
vojaĝisto
etnografo
kartografo
botanikisto
geografo
kuracisto
natursciencisto Redakti la valoron en Wikidata
vdr

Tadeáš Xaverius Peregrinus HAENKE, germane Thaddäus, hispane Tadeo, (la 5-a de decembro 1761 en Chřibská – la 31-a de oktobro 1817 en Cochabamba) estis ĉeĥa[1] botanikisto, kuracisto, etnografo, kartografo, geologo, kemiisto, muzikisto, vojaĝisto kaj malkovrinto. Li estis naskiĝinto el Bohemio, sed li mem estis germano el germana familio kaj civitano de Aŭstra monarkio. Kiel la unua en la ĉeĥaj landoj en la jaro 1784 ellasis montgolfieron. Lia vivplenigaĵo fariĝis botaniko kaj famon li akiris dum sia ekspedicio en Alpojn. Poste li vojaĝis ĉirkaŭ la mondo kun ekspedicio de Alessandro Malaspina, post kiu li revenis en Sud-Amerikon, kie li travivis reston de sia vivo. Kiel la unua li malkovris la plej grandan nimfean kreskaĵon nome Victoria amazonica (Victoria regia); li mapigis regionon, kiun li ankaŭ etnografie priskribis. En hispanaj servoj li zorgis pri lokaj indianoj, li faris malkovrojn kun ĉilia nitrato, per kiu oni povis plibonigi pafpulvon; pro helpado ribelintojn li estis arestita, pli poste li mortis dum misteraj cirkonstancoj.

Lokoj portantaj nomon laŭ Haenke

[redakti | redakti fonton]
Monumento de Tadeáš Haenke en Sněhov (Malá Skála), kiun establis F. Z. Römisch en la jaro 1825

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Tradicie markata kiel ĉeĥa botanikisto ktp., tamen li devenis el familio parolanta germane