Akordo por koalicio
En plurpartia parlamenta demokratio, koalicia interkonsento estas interkonsento inter la koaliciaj partioj kiuj konsistigas registaron. Tiu ĉi interkonsento difinas la politikon de la registaro kaj ĝiaj subtenantoj en la parlamento per gvidaj linioj de politiko, kaj la diversajn oficistojn nomumitajn el la frakcioj - ministroj kaj vicministroj en la registaro, prezidantoj de komisionoj en la parlamento, ktp. La frakcioj promesas apogi la registaron en la okazaĵo de decidpropono de malfido, kutime kontraŭ la engaĝiĝo de la reganta partio apogi elementojn de sia ideologio.
Enhavo[redakti | redakti fonton]
Kutime la sekvaj detaloj estas inkluzivitaj en koalicia interkonsento:
- Principoj de dividado de la ŝtata buĝeto, buĝeta disciplino (manieroj trakti buĝetdeficiton), tranĉoj kaj gvidlinioj por la elspezoj de registaraj ministerioj.
- Principoj por leĝofarado.
- Klarigo de la pozicio de la registaro pri enlandaj kaj eksteraj politikaj aferoj.
- Aliaj temoj de graveco por kelkaj el la koaliciaj partioj.
Landoj[redakti | redakti fonton]
Landoj kiuj ofte funkcias kun koaliciaj kabinetoj inkludas: la nordiaj landoj, la Benelukso-landoj, Aŭstralio, Aŭstrio, Barato, Brazilo, Ĉilio, Francio, Germanio, Grekio, Indonezio, Irlando, Israelo, Italio, Japanio, Kenjo, Kipro, Kosovo, Latvio, Libano, Litovio, Malajzio, Nepalo, Novzelando, Pakistano, Tajlando, Hispanio, Trinidado kaj Tobago, Turkio, kaj Ukrainio. Svislando estas regata de konsenta registaro kun koalicio de la kvar plej fortaj partioj en parlamento ekde 1959, nomata "Magia Formulo". Inter 2010 kaj 2015, Britio ankaŭ funkciigis formalan koalicion inter la Konservativa kaj la Liberala Demokrato partioj, sed tio estis nekutima: la Unuiĝinta Reĝlando kutime havas unupartian plimultan registaron. Ne ĉiu parlamento formas koalician registaron, ekzemple la Eŭropa Parlamento.
Kritiko[redakti | redakti fonton]
Kritiko ofte estas esprimita pri la ekzisto mem de koaliciaj interkonsentoj. Ekzemple, Hans-Dietrich Genscher diris, ke ekde 1949 la koalicia principo en la germana politiko eroziis la politikajn povojn de la germana kanceliero kaj ligis la manojn de la registaro.
La uzo de la termino "interkonsento" laŭdire estas misgvida, ĉar ĝi ne estas komerca interkonsento - ekzistas neniu maniero devigi ĝin kaj ĝi havas neniun juran efikon. Koalicia interkonsento estas nenio alia ol dokumento pri deklaro de intenco, kies celo estas helpi koaliciajn partnerojn konvinki siajn reprezentantojn subteni la registaron.