Anne Robert Jacques Turgot

Anne Robert Jacques Turgot
Persona informo
Anne Robert Jacques Turgot
Naskiĝo	10-an de majo 1727 (1727-05-10) en Parizo
Morto	18-an de marto 1781 (1781-03-18) (53-jaraĝa) en Parizo
Lingvoj	franca vd
Loĝloko	Laulne vd
Ŝtataneco	Francio vd
Alma mater	Universitato de Parizo Gimnazio Louis-le-Grand vd
Familio
Patro	Michel-Étienne Turgot (en) vd
Profesio
Okupo	ekonomikisto Enciklopediisto verkisto tradukisto politikisto filozofo vd
Laborkampo	Ekonomiko vd
Postenoj Postenoj Secrétaire d'État de la Marine (en) (1774–1774) Ĝenerala kontrolisto pri financoj (1774–1776) intendant de la généralité de Limoges (fr) Chief Minister of France (en) vd
Honorigoj Honorigoj  Hommes illustres (en)  Konkurso Ĝenerala vd
Membrecoj Membrecoj Akademio de Surskriboj kaj Beletro de Francio (membre honoraire de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres (fr) ) (1776–1781) vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Anne Robert Jacques TURGOT, barono de l'Aulne, foje nomita simple Turgot (Parizo, 10a de majo 1727-samloke, 18a de marto 1781) estis franca politikisto kaj ekonomikisto. Partiano de la liberalaj kaj fiziokrataj teorioj de François Quesnay kaj de Vincent de Gournay, estis nomumita ministro "secrétaire d’État" de Ŝiparmeo, kaj poste de financoj de la reĝo Ludoviko la 16-a. Tamen, lia politiko por klopodi malpliigi la longdaŭran nacian ŝuldon kaj por plibonigi la vivnivelon de la popolo ne estis sukcesa, kaj estis nuligita de sia sukcedanto, la barono Jean Clugny de Nuits.

En 1753, li tradukis Questions sur le commerce de la angla Josiah Tucker, kaj redaktis siajn Lettres sur la tolérance, kaj broŝuron, Le Conciliateur, defendanta la religian toleron. Inter 1755 laj 1756, li komponis diversajn artikolojn por la Encyclopédie, kaj inter 1757 kaj 1760, artikolon pri la monervaloroj Valeurs des monnaies, probable por la Dictionnaire du commerce de la abato Morellet. En 1759, aperis lia Éloge de Gournay.

Intendanto

En 1769, li verkis sian Mémoire sur les prêts à intérêt, pro okazo de la krizo okazigita de financa skandalo en Angulemo. Por li, la afero de prunto devas esti traktata science, kaj ne nur el vidpunkto de la moralo aŭ la religio, devena el skolastiko kaj malakceptanta la profiton.

Dum sia intendanteco en Limoĝo, aperis la Mémoire sur les mines et carrières kaj Mémoire sur la marque des fers, per kiuj li protestas kontraŭ la normoj de interveno de la ŝtato, kaj defendas la liberan konkurencon. Same li kuraĝigis la agrikulturon kaj la lokajn industriojn, kiel la fabrikoj de porcelano.

Dum la malsatego de 1770-1771, li postulis el la terposedantoj la devigon helpi la malriĉulojn kaj partikulare siajn laboristojn, kaj organizis en la atelieroj de la provinco karitatejojn por havigi laboron al tiuj kapablaj labori, kaj helpon al la malsanuloj. Paralele, li kondamnis la karitaton nediskriminacian. Turgot faris la pastrojn agentoj de liaj karitatoj kaj reformoj. En 1770 li verkis siajn famajn Lettres sur la liberté du commerce des grains (Leteroj pri la libero por grenkomerco) al la ĝenerala kontrolisto de financoj, nome abato Terray. En 1766, li redaktis Éphémérides du citoyen, kio aperis en 1769-1770 en la gazeto de Dupont de Nemours, kaj estis publikita aparte en 1776. Dupont, tamen, ŝanĝis la tekston por kongruigi ĝin plie kun la doktrino de Quesnay, kio malvarmigis siajn rilatojn kun Turgot.

Post skizi la originon de la komerco, Turgot disvolvigis la teorion de Quesnay laŭ kiu la grundo estas la nura riĉofonto, kaj dividas la socion en tri klasojn, nome kultivistoj, dungitoj aŭ metiistoj kaj posedantoj. Post studi la evoluon de la diversaj sistemoj de kultivo, de la naturo de la ŝanĝiĝoj kaj de la negocado, de la mono, kaj de la funkcio de la kapitalo, li elektis la teorion de la «nura imposto», laŭ kiu nur la produkto de la tero estu impostigita. Sekve, li petis la totalan liberon de komerco kaj de industrio.

Ministro

Statuo de Turgot (Hôtel de Ville de Parizo).

Verkoj

• Lettre à M. l’abbé de Cicé, depuis évêque d’Auxerre, sur le papier supplée à la monnaie, 1749.
• Les avantages que la religion chrétienne a procurés au genre humain (Discours prononcé en latin, dans les écoles de la Sorbonne), 1750.
• Tableau philosophique des progrès successifs de l’ésprit humain (Discours prononcé en latin, dans les écoles de la Sorbonne), 1750.
• Plan de deux discours sur l’histoire universelle, 1751.
• Plan d’un ouvrage sur la géographie politique, 1751.
• Fragmens et pensées détachées pour servir à l’ouvrage sur la geographie politique, 1751.
• Lettres sur la tolérance, 1753-1754.
• «Étymologie», en Denis Diderot et Jean le Rond D'Alembert, L'Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers, 1757.
• «Existence», en Denis Diderot kaj Jean le Rond D'Alembert, L'Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers, 1757.
• «Expansibilité», en Denis Diderot kaj Jean le Rond D'Alembert, L'Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers, 1757.
• «Foires et Marchés», en Denis Diderot kaj Jean le Rond D'Alembert, L'Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers, 1757.
• «Fondation», en Denis Diderot kaj Jean le Rond D'Alembert, L'Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers, 1757.
• «Langues», en Denis Diderot kaj Jean le Rond D'Alembert, L'Encyclopédie ou Dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers, 1757.
• Éloge de Vincent de Gournay, Mercure de France, 1759.
• Le commerce des grains: Projet de lettre au contrôleur général Bertin sur un projet d’édit, 1763.
• Réflexions sur la formation et la distribution des richesses, 1766.
• Circulaire aux officiers de police des villes, 1766 .
• Observations sur les mémoires de Graslin et Saint-Péravy, 1767.
• Lettres sur les émeutes populaires que cause la cherté des bleds et sur les précautions du moment, 1768, atribuita al Turgot.
• L’impôt indirect: Observations sur les mémoires récompensés par la Société d’Agriculture de Limoges, 1768.
• Lettres à Hume, 1768.
• Valeurs et Monnaies : Projet d’article, 1769.
• Lettres à Dupont de Nemours, 1766-70.
• Mémoire sur les prêts d’argent, 1770.
• Lettres au contrôleur général sur le commerce de grains, 1770.
• Extension de la liberté du commerce des colonies, 1772.
• Lettre au contrôleur général sur la marque des fers, 1773.
• Arrêt du Conseil établissant la liberté du commerce des grains et des farines à l’intérieur du royaume et la liberté de l’importation, 1774.
• Mémoire sur les moyens de procurer, par une augmentation de travail, des ressources au peuple de Paris, dans le cas d’une augmentation dans le prix des denrées, 1775.
• Des administrations provinciales : mémoire présenté au Roi, 1788.
• Mémoires sur le prêt à intérêt et sur le commerce des fers, 1789.
• Œuvres de Turgot, t. 1, Eugène Daire, Hippolyte Dussard, 1844.
• Œuvres de Turgot, t. 2, Eugène Daire, Hippolyte Dussard, 1844)

Bibliografio

• Jean-Pierre Poirier, Turgot, Perrin, 1999, 458 p.
• Condorcet, Vie de Monsieur Turgot.
• Douglas Dakin, Turgot and the Ancient Régime in France, Londres, Methuen & Co., 1939
• Edgar Faure, La disgrâce de Turgot : 12 mai 1776, Paris, Gallimard, kol. «Trente journées qui ont fait la France» (no 16), 1961, 616 p. (ISBN 978-2-07-022347-3)
• Lucien Laugier, Turgot, ou le mythe des réformes, Paris, Albatros, 1989, 222 p., 24 cm (OCLC 829679887).
• Luc-Normand Tellier, Face aux Colbert : les Le Tellier, Vauban, Turgot... et l'avènement du libéralisme, Presses de l'Université du Québec, 1987, 816 p.
• Turgot, Écrits économiques, Paris, Calmann-Lévy, 1994 (ISBN 978-2-7021-0536-8)
• Georges Weulersse, La Physiocratie sous les ministères de Turgot et de Necker, 1774-1781, Paris, Presses universitaires de France, 1950