Saltu al enhavo

Fikuso

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Kiel legi la taksonomionVikipedio:Kiel legi la taksonomion
Kiel legi la taksonomion
Fikuso
Ficus sycomorus
Ficus sycomorus
Biologia klasado
Regno: Plantoj
Divizio: Angiospermoj (Magnoliophyta)
Klaso: Dukotiledonaj (Magnoliopsida)
Ordo: Rozaloj
Familio: Morusacoj
Genro: Fikuso (Ficus)
L.
Specoj

proksimume 800

Aliaj Vikimediaj projektoj
vdr
Ficus elastica - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-206.jpg
Ficus elastica - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-206

Fikuso estas genro Ficus kun proksimume 800 specioj da arboj kaj arbustoj el la familio morusacoj, konata kiel figarboj, kiuj kreskas aparte en tropika klimato, iuj specioj ankaŭ en la varma modera klimata zono. La plej konata specio estas la komuna figujo: Tiu specio, kiu latine nomiĝas Ficus carica, produktas konsumatajn fruktojn, kiujn oni nomas figoj: ankaŭ la fruktoj de aliaj specoj estas principe manĝeblaj, sed tamen apenaŭ konsumiĝas. La plej multaj specioj estas ĉiamverdaj.

Kvankam la figoj komune konsideriĝas fruktoj, tutekzakte temas pri la floroj de la figarbo. Temas pri "falsa frukto", en kiuj la floroj kaj semoj de la planto kunkreskiĝis.

Matura figo

Figoj estas bona nutra fonto de flavonoidoj kaj polifenoloj, kaj havas pli grandan kvanton de fibroj ol iu ajn alia frukto, ĉu freŝa aŭ sekigita, kaj havas grandan kvanton da kalcio.

Cent gramoj da freŝaj figoj (310 kJ) enhavas 0,8 gramojn da proteinoj, 0,3 gramojn da grasoj, 19 gramojn da karbonhidratoj, el tio 16 gramojn da sukero, kaj krome 3 gramojn da fibroj. Kompare, cent gramoj da sekigitaj figoj (1041 kJ) enhavas 3 gramojn da proteinoj, 1 gramon da grasoj, 64 gramojn da karbonhidratoj, el tio 48 gramojn da sukero (25 g da glukozo kaj 23 g da fruktozo), kaj krome 10 gramojn da fibroj.

Sistematiko

[redakti | redakti fonton]
Grandfolia fikuso (Ficus macrophylla)
Radikoj de fikuso
fruktoj de Ficus drupacea

Subgenroj

[redakti | redakti fonton]

La genro fikuso (Ficus) estas dividita en ses subgenrojn:

  • Subgenro Ficus
  • Subgenro Synoecia
  • Subgenro Sycidium
  • Subgenro Sycomorus
  • Subgenro Pharmacosycea
  • Subgenro Urostigma

Specioj (elekto)

[redakti | redakti fonton]

Ekzistas ĉirkaŭ 750 ĝis 1000 Ficus-specioj:

Ĉambroplantoj

[redakti | redakti fonton]

Kelkaj figo-specioj kaj iliaj kultivaroj estas ŝatataj ĉambroplantoj (ornamplanto):

Historia signifo

[redakti | redakti fonton]

Dum junio 2006 dum arkeologia elfosaĵo en la vilaĝo Gilgal 1 en la suba Jordana valo figoj de antaŭ 11.400 jaroj estis trovitaj - malpli ol 15 kilometrojn norde de la antikva urbo Jeriĥo. Figoj estis inter la unuaj kultivitaj fruktoj. Supozeble figoj jam agrikulture kultiviĝis proksimume mil jarojn antaŭ la unuaj grenoj (tritiko kaj sekalo) estis intence plantitaj kaj rikoltitaj.

pentraĵo de la specio Ficus pilosa el la 19-a jarcento

En antikva Grekio, la figarbo estis dediĉita al la dio Dionizo Sukites (Συκίτης). Figoj ankaŭ en la antikva Romio estis grava nutraĵo. Kato la pli maljuna en sia verko De Agri Cultura (Pri agrikulturo) listigas la diversajn specojn de figoj plej multe kultivataj dum la periodo de publikigo de sia manlibro: la Maŭriska, Afrika, Herkulanea, Saguntina kaj la Nigra Telania (De agri cultura, ĉapitro 8).

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]
Sumatraj malaltaĵaj pluvarbaroj