Gigantmontarulo
Gigantmontarulo (germane Rübezahl, pole Liczyrzepa, ĉeĥe Krakonoš) estas folklora monta spirito de la Gigantmontaro apud la limo inter la historiaj landoj Bohemio kaj Silezio. Li estas la temo de multaj legendoj kaj fabeloj en la germana kaj la ĉeĥa folkloro.
Legendoj[redakti | redakti fonton]
En legendoj, Gigantmontarulo aperas kiel kaprica giganto, gnomo, aŭ monta spirito. Kun bonaj homoj li amikiĝas, instruante ilin medicinon kaj donante al ili donacojn. Se iu mokas lin, li venĝa. Li foje ludas la rolon de mistifikulo en popolaj fabeloj[1].
La rakontoj devenas de paganaj tempoj. Gigantmontarulo estas la Mirinda Sinjoro de la Vetero de la montoj kaj estas simila al la Sovaĝa Ĉasado. Neatendite aŭ ŝercante, li sendas fulmon kaj tondron, nebulon, pluvon kaj neĝon de la monto, eĉ kiam la suno brilas. Li povas preni la aperon de monaĥo en griza robo (kiel Odino en lia mantelo de nuboj); li tenas kordan instrumenton en sia mano (la ŝtorman harpon), kaj piediras tiel forte, ke la tero tremas ĉirkaŭ li.
Proksime de la monto Sněžka, sur la ĉeĥa-pola landlimo, botanika loko kun precipe granda vario de plantoj havas la nomon "Ĝardeno de Gigantmontarulo". Kelkaj nekutimaj konstruaĵoj el ŝtono en la areo havas lian nomon, ekzemple "Rübezahlkanzel an den Schneegruben".
Plia legado[redakti | redakti fonton]
- Henning Eichberg: Rübezahl. Historischer Gestaltwandel und schamanische Aktualität. In: Jahrbuch der Schlesischen Friedrich-Wilhelms-Universität zu Breslau, Sigmaringen, 1991; 32: 153-178.
- Stephan Kaiser: Der Herr der Berge Rübezahl. Katalog zur Ausstellung. Königswinter-Heisterbacherrott: Museum für schlesische Landeskunde, 2000 (Hrsg.)
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
- 10764 Rübezahl, asteroido
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Elizabeth Knowles, ed. The Oxford Dictionary of Phrase and Fable. Oxford: Oxford University Press, 2000. Page 940.
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- Musäus: Rübezahl und das Hirschberger Schneiderlein, ilustrita de Arpad Schmidhammer, Fischer & Franke, Berlino 1901 germane
- Carl Hauptmann: Rübezahl-Buch ĉe Projekt Gutenberg-DE germane
- Rübezahl and music germane
- Rübezahl – Sage und Wirklichkeit germane
- Rübezahl
- Rübezahl - Duch Gór - Rybecal de Ullrich Junker & Izabela Taraszczuk, Bodnegg - Jelenia Góra 2003 ĉe Digital Library of Jelenia Góra germane pole