La tri-korpa problemo (libro)
| 三体 | |
|---|---|
| literatura verko | |
| Aŭtoroj | |
| Aŭtoro | Liu Cixin |
| Lingvoj | |
| Lingvo | norma ĉina lingvo |
| Eldonado | |
| Eldondato | 2006 |
| Loko | Ĉinio |
| Ĝenro | sciencfikcio • malmola sciencfikcio |
| Loko de rakonto | Popola Respubliko Ĉinio • Alfa Centaŭro • Panamo |
| Honorigoj | Premio Hugo por la Plej Bona Romano • Ignotus Award for Best Foreign Novel • Kurd-Laßwitz-Preis • Galaxy Award • Seiun Award for Best Translated Novel |
La Problemo de la Tri Korpoj (ĉine 三体, pinjine: Sān tǐ, signifante: "tri korpoj") estas sciencfikcia verko de la ĉina verkinto Liu Cixin. La verko estas la unua en trilogio konata kiel "Remember the Earth's Past" sed multaj ĉinaj legantoj nomas la tutan serion laŭ la nomo de la unua libro [1]. La titolo rilatas al la Tri-korpa problemo, problemo en ĉiela mekaniko kiu serĉas priskribi la reciprokan movadon de tri korpoj sub la influo de gravito. La libro estis publikigita en 2006 [2], gajnis la Premion Galaksian "Plej bona sciencfikcia libro en Ĉinio" kaj tiutempe iĝis la plej populara sciencfikcia verkaĵo en la lando [3].
Eldonado[redakti | redakti fonton]
En 2014 la verko estis tradukita en la anglan fare de verkisto Ken Liu sub eldonejo TOR Books [4] kaj de tiu tradukaĵo ĝi verŝajne estis tradukata al aliaj lingvoj. En la sama jaro la verko estis nomumita por Premio Nebulozo por la plej bona romano kaj gajnis la Premion Hugo en 2015 [5][6].
Televidaj serioj kaj filmoj[redakti | redakti fonton]
Filmadaptigo kun la sama nomo estos publikigita en 2017, sed estis prokrastita senfine. La 1-an de septembro 2020, estis sciigite ke Netflix akiris la rajtojn al la trilogio kaj mendis serion bazitan sur ĝi [7], kun David Benioff, D.B. Weiss, kaj Alexander Woo kiel scenaristoj kaj administraj produktantoj. Tiu serio estis publikigita en 2024. Alia televidseriala adaptado, produktita en Ĉinio fare de Tencent Video, premierita la 15-an de januaro 2023 sur la Centra Televido televidkanalo kaj estas elsendo samtempe sur Tencent Video kaj Migu Video.
Fono[redakti | redakti fonton]
En la 1990-aj jaroj, kiam la ĉina registaro plifortigis la propagandon de "scienca kaj teknologia rejuniĝo de la lando" kaj la daŭra disvolviĝo de scienco kaj teknologio, aperis multaj favoraj kondiĉoj por la kreado de sciencfikciaj romanoj. En ĉi tiu kunteksto, granda nombro da romanverkistoj de ĉi tiu ĝenro aperis en Ĉinio. La plej multaj el tiuj verkistoj laboris en diversaj kampoj de scienco kaj tekniko.
La aŭtoro Liu Cixin estas mekanika inĝeniero kaj ŝatanto de sciencfikciaj romanoj. Por ĉi tiu laboro, li skribis inter 3,000 kaj 5,000 vortojn tage en sia libera tempo kaj daŭris 3 jarojn por fini. Onidire, lia krea pensado estas profunde influita de Isaac Asimov, Arthur C. Clarke kaj Leo Tolstoj. La romano havas profundajn sociajn implicojn kaj la aŭtoro malkaŝas en ĝi la principojn de "kosma sociologio", prascienco pri la leĝoj de postvivado en la universo.
La titolo de la romano estas inspirita de la tielnomita trikorpa problemo, problemo en enorbita mekaniko al kiu mankas ĝenerala solvo (kaj kiu en kelkaj kazoj povas esti kaosa). Kadre de la intrigo estas priskribata loĝata planedo de ternara (tri-era) stelsistemo, kiu, pro sia neregula orbito ĉirkaŭ la tri steloj kiuj ĝin konsistigas, suferas kontinuajn naturajn, klimatajn kaj geologiajn katastrofojn, kiuj estas neeble antaŭviditaj.
Intriga resumo[redakti | redakti fonton]
La intrigo moviĝas inter la nuntempo kaj okazaĵoj kiuj okazis dum la Kultura Revolucio en Maoisma Ĉinio (1966-1967), kiam la du konkurencantaj mondsuperpotencoj Usono kaj Sovetunio serĉas eksterteran vivon. Sed Ĉinio havas sian propran iniciaton en ĉi tiu areo, kaj la ĝenerala disvolviĝo de la okazaĵoj en la libro priskribas kiel serĉoj pri ekstertera vivo estas faritaj en sekreta ĉina armea instalaĵo nomata Ruĝa Marbordo. La ĉefrolulo, astrofizikisto Ye Wenjie, estas la direktoro de la projekto, kies misio estas serĉi eksterplanedojn kaj observi la movadon de iliaj sunoj kaj aliaj planedoj por malkovri la ŝancebleco por ekstertera vivo.
Dum la speciala tempo, lia patro Ye Zhetai, ankaŭ profesoro kaj fizikisto en la kampo de astronomio, estas mortigita fare de la Ruĝaj Gardistoj. Ye Wenjie atestas la tragedion per siaj propraj okuloj kaj sentiĝas seniluziigita en la homa raso. Iun tagon, Ye Wenjie sidas antaŭ la astronomia teleskopo, observante la sunon. Hazarde, li malkovras reflektan efikon de la suno per kiu radiosignaloj povas esti plifortigitaj. Kun ĉi tiu tekniko, signaloj povas esti elsenditaj al la plej malproksimaj profundoj de la kosmo. Ye decidas sendi mesaĝon en la direkto de la Alfa Centaŭro- sistemo : "Nia civilizo ne plu kapablas solvi problemojn per si mem. Ni bezonas la intervenon de via forto."
Ĝuste samtempe, la provoj de komunikado (sendi kaj ricevi mesaĝon) post jaroj finfine kondukas al unua kontakto kun eksterteranoj de planedo konata kiel "Trisolaris" kaj siavice ili estas nomataj Trisolarisanoj, tielnomita ĉar ilia hejmplanedo estas sub la gravita influo de tri sunoj. La orbito de ĉi tiuj tri sunoj ne povas esti antaŭvidebla precize kaj la civilizoj kiuj aperas sur Trisolaris estos detruitaj ree kaj ree. Por eskapi de la ripetiĝanta formorto de vivo en sia patrujo, la trisuna civilizacio, kiu malgraŭ la cirkonstancoj sukcesis evolui al la kosma epoko decidas fari interplanedan migradon kaj sekve invadi kaj transpreni la Teron. Konsiderenda ske Trisolaris malproksimas 4,5 lumjaroj for de la Tero, kaj do aro de kosmoŝipoj bezonos 450 jarojn por atingi ĝin.
Trisolaris estas la ununura loĝata planedo de ternara stelsistemo (Alfa Centaŭro), kie la Trisolarisanoj vivas. La planedo turniĝas ĉirkaŭ la tri sunoj samtempe. Pro enorbita malstabileco, trisolarisaj civilizoj estis detruitaj sennombraj fojoj. Sciencistoj en tiu mondo serĉis solvon al la ripetiĝanta katastrofo dum miloj da jarcentoj, sed ŝajnas senespera dilemo se tiu specio ne trovas novan hejmon. La Trisolarian'oj havas pli altnivelan teknologion ol homoj kaj konsideras supervivon sian ĉefan prioritaton. Tiucele ili planas interstelan migradon. Sed konsiderindas ke Ili evoluigis totalisman socion kaj moralan sistemon tute malsaman al tiu sur la Tero.
Kvar jarojn poste, trisolaria astronomo ricevas la mesaĝon de la Tero. Interese, ke la sciencisto estas pacifisto kaj skribas respondon por averti homojn. Bedaŭrinde, la astronomo estas forigita. Kvar jarojn pli poste, Ye Wenjie ricevas la mesaĝon de la alia mondo, en la tago, kiam li esperis, ke ĝi alvenos.
En la nuntempo, misteraj sinmortigoj de diversaj sciencistoj kondukas al la esploro de sekreta organizaĵo, kiu ligas inter ili, kaj konservas virtual-realecan simuladon. La "Tri-korpa problemo" kiu estas speco de puzlo, en kiu la ludantoj vivas en mondo, kie la suno kondutas en malstabila maniero. Foje la roluloj en la ludo spertas ekstreman malvarmegon nokte, kiu ŝajnas neniam finiĝi, kaj foje la suno estas tiel forta ke kreas fajroŝtormojn, kiuj ekstermas ĉiujn vivantojn.
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Liu, Cixin, "The Worst of All Possible Universes and the Best of All Possible Earths: Three Body and Chinese Science Fiction", 7 May 2014. Arkivigite je 2014-05-08 per la retarkivo Wayback Machine
- ↑ SFE –The Encyclopedia of Science Fiction: SFE: Premio Yinhe, la 30a de aprilo 2023
- ↑ Clute, John, "Yinhe Award" Arkivigite je 2017-12-01 per la retarkivo Wayback Machine, Science Fiction Encyclopedia, 3rd edition. Accessed November 21, 2017
- ↑ "Three Body." Ken Liu Official Website. Retrieved on July 29, 2015.
- ↑ 2015 Hugo Award Winners Announced. The Hugo Awards (August 22, 2015). Arkivita el la originalo je August 24, 2015. Alirita August 23, 2015.
- ↑ Chen, Andrea. "Out of this world: Chinese sci-fi author Liu Cixin is Asia's first writer to win Hugo award for best novel." South China Morning Post. Monday 24 August 2015. Retrieved on 27 August 2015.
- ↑ . Rights holder won't give up 'Three-Body' series.