Manali Kallat Vainu Bappu
| Manali Kallat Vainu Bappu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Persona informo | |||||
| Naskiĝo | 10-an de aŭgusto 1927 en Ĉenajo | ||||
| Morto | 19-an de aŭgusto 1982 (55-jaraĝa) en Munkeno | ||||
| Lingvoj | angla vd | ||||
| Ŝtataneco | Barato • Brita Hindio • Dominio de Barato vd | ||||
| Alma mater | Universitato Harvard vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | astronomo • astrofizikisto vd | ||||
| Verkado | |||||
| Verkoj | Wilson–Bappu effect vd | ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Manali Kallat Vainu BAPPU (naskiĝis la 10-an de aŭgusto 1927 en Ĉenajo, mortis la 19-an de aŭgusto 1982 en Munkeno, Germanio) estis barata astronomo kaj astrofizikisto. Li kontribuis al la establo de pluraj astronomiaj institucioj en Barato, el kiuj la Observatorio Vainu Bappu kaj la Barata Instituto de Astrofiziko. Li estas rigardita kiel "Patro de la moderna barata astronomio".
Vivo[redakti | redakti fonton]
Li naskiĝis en 1927 en Ĉenajo (Tamilnado) ; lia familio originis de Thalassery (Keralao) kaj lia patro Manali Kakuzhi Bappu estis astronomo ĉe la Observatorio Nizamiah proksime de Hajderabado (Andra-Pradeŝo). Frue interesita pri astronomio, Vainu Pappu ofte akompanis sian patron en la observatorio ; en 1946 li publikigis du artikolojn : « La efiko de la koloro sur la pervida observo de long-periodaj variantaj steloj » kaj « Pri la luma kurbo de RT Eridani »
Eduko[redakti | redakti fonton]
Li lernis en la Universitato de Madraso, kie fariĝis bakalaŭro pri fiziko en 1946 kaj ricevis magistron en 1949. Je tiu ĉi jaro li renkontis la usonan astronomon Harlow Shapley, kiu estis vizitanto Baraton kaj sekvis lin en Usonon. Li li aliĝis al la Universitato Harvard, kie li kunmalkovris la kometon C/1949 N1 (Bappu - Bok - Newkirk).[1]
En artikolo publikita en 1957, Vainu Bappu kaj la usona astronomon Olin Chaddock Wilson elmontris rilaton inter la larĝeco de la spektraj linioj Ca II en la spektro de steloj de tipo M, G kaj K kaj ties absoluta magnitudo ; rilato tiel nomata Efiko Wilson–Bappu.[2]
Reveno en Baraton[redakti | redakti fonton]
Komence de 1953, reveninte en Baraton, Bappu estis enoficigita kiel estro de grupo da astronomoj por krei novan observatorion. Kun helpo de Doktoro Sampurnanand, tiam ĉefministro de Utar-Pradeŝo, li kreis observatorion en Nainital (Utarakando).[3] Li instalis en tiu ĉi modernajn instrumentojn kaj disvolvis teamon da junaj astronomoj. En aprilo 1960 li foriris el Nainital por fariĝi estro de la suna observatorio de Kodaikanal en Tamilnado.
Sekve al registara rekomando, kiu estis krei grandan observatorion kompareblan kun tiuj de la cetera mondo, Vainu Bappu turnis sian strebon al la plenumo de tiu celo. Li decidis loki tiun observatorion en sudo de Barato, elde kie la ĉielo de la suda duonglobo estu observebla. Li elektis la montetojn Ĝavadi (tamile : சவ்வாது மலை) proksime de la urbeto Kavalur (Tamilnado). En la tie konstruita Observatorio de Kavalur, teleskopo de 38 cm vidis sian unuan lumon en la fino de 1967. Vainu Bappu klopodis por instali en la observatorio teleskopon de 2,30 metroj konstruita en Barato, sed ne vivis por vidi la realigon de sia revo. Tiu teleskopo, plej granda en Azio, estos instalita sub kupolon de la observatorio de Kavalur en 1985.
Vainu Bappu estis elektita unua vic-prezidento (1967 - 1973) kaj prezidento (1979 - 1982) de la Internacia Astronomia Unio.[4] Li ankaŭ estis elektita kiel Honora Fremda Ano de la Reĝa akademio de scienco kaj Honora Ano de la American Astronomical Society .
Morto[redakti | redakti fonton]
Li mortis la 19-an de aŭgusto 1982 en malsanulejo de Munkeno (Germanio) pro la sekvo de korĥirurgia operacio.
Honoroj[redakti | redakti fonton]
- En 1986 la Observatorio de Kavalur estis nomita Observatorio Vainu Bappu ;
- la asteroido (2596) 1979 KN estis nomita 2596 Vainu Bappu.[5]
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Kometo Bappu–Bok–Newkirk, la ununura kometo kun barata nomo (angle)
- ↑ Elsendoj H kaj K en stelo de malfrua tipo : Dependo de la larĝeco de linioj kun lumeco kaj rilataj temoj, de O.C. Wilson kaj M. K. Vainu Pappu (17-a de decembro de 1956) (angle)
- ↑ Observatorio de Nainital, turismaj informoj ; el la TTT-rjo de Nainital (angle)
- ↑ Barata Astronomio : de Jantar-Mantar ĝis Kavalur ; el Scienca Portalo Vigyan Prasar Arkivigite je 2008-09-25 per la retarkivo Wayback Machine (angle)
- ↑ Slipo de la asteroido (2596) Vainu Bappu, de IAU Minor Planet Center (angle)
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- angle Vainu Bappu, Patro de la Moderna Barata Astronomio
- angle En memoro de Profesoro M. K. V. Bappu..., el Trans. Int. Astron. Union (Reports on Astronomy), Vol. 18B, p. 1 - 6
- angle Manali Kallat Vainu Bappu, biografia eseo fare de Rajesh Kochhar
- angle M. K. Vainu Bappu (1927 – 1982) el la paĝaro de Book and Toys
- angle Manali Kallat Vainu Bappu (1927 – 1982) el la paĝaro de Indian Institut of Astrofizics)
- angle Nekrologo, Bappu, M.K., el Bulletin of the Astronomical Society of India Vol.10:4, p.275, 1982