Graso: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Roboto: anstataŭigo de "Ŝablono:El" per "Ŝablono:EL" (laŭ VP:AA); kosmetikaj ŝanĝoj |
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta|, <references/> → {{referencoj}} per AWB |
||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
[[Dosiero:Triglyceride Structural Formulae V.1.png| |
[[Dosiero:Triglyceride Structural Formulae V.1.png|eta|350px|La grasoj estas esteroj de [[glicerino]] kaj saturitaj kaj nesaturitaj unubazaj karbonacidoj.]] |
||
'''Graso''' estas facile ŝmirebla kaj fandebla substanco, kiu troviĝas en la homaj kaj bestaj [[histo]]j, sed oni konas alidevenajn grasojn kiel [[margarino]] (vegetala), [[vazelino]] (minerala graso). |
'''Graso''' estas facile ŝmirebla kaj fandebla substanco, kiu troviĝas en la homaj kaj bestaj [[histo]]j, sed oni konas alidevenajn grasojn kiel [[margarino]] (vegetala), [[vazelino]] (minerala graso). |
||
| Linio 32: | Linio 32: | ||
== Referencoj == |
== Referencoj == |
||
{{referencoj}} |
|||
<references/> |
|||
[[Kategorio:Nutrado]] |
[[Kategorio:Nutrado]] |
||
Kiel registrite je 09:09, 15 dec. 2015
Graso estas facile ŝmirebla kaj fandebla substanco, kiu troviĝas en la homaj kaj bestaj histoj, sed oni konas alidevenajn grasojn kiel margarino (vegetala), vazelino (minerala graso).
La grasoj estas esteroj de glicerino kaj saturitaj kaj nesaturitaj unubazaj karbonacidoj. Fizikaj ecoj: ili ne solviĝas en akvo, pli maldensaj ol akvo; solviĝas bone nur en benzolo, benzino, kloroformo, etero. En pura stato ili estas senkoloraj kaj senodoraj.
Kemiaj ecoj: malkonstruiĝas je efiko de lumo, aero kaj kelkaj mikroorganismoj, dumtempe estiĝas karakterize, malagrable odoraj kaj gustaj kombinaĵoj (proceso nomiĝas ranciĝo).
Ili estas facile hidrolizeblaj, malkombiniĝas al grasacidoj kaj glicerino. Tio okazas nature en la korpo de bestoj, je efiko de lipaz-enzimo produktita de pankreato. La malkombiniĝon helpas eĉ la galacidoj, ĉar ili emulsias la hidrofobajn grasojn.
La grasoj estas gravaj nutromaterialoj, ili povas konstruiĝi en la korpo el karbonhidratoj kaj proteinoj. La grasoj estas gravaj energiodeponejoj de la korpo.
La industrio grandkvante uzas porkograson, bovan sebon por produkti glicerinon, sapon, kaj ŝmiraĵojn.
Vidu ankaŭ
Proverbo
Ekzistas proverbo pri graso en la Proverbaro Esperanta de L. L. Zamenhof[1]:
„ Konsumi sian antaŭan grason. ”
Eksteraj ligiloj
Ŝablono:EL http://www.scientificpsychic.com/fitness/fattyacids.html Ŝablono:EL http://www.oph.fi/etalukio/opiskelumodulit/kemia Ŝablono:EL http://www.oph.fi/etalukio/opiskelumodulit/kemia/kemia2/rasvat.html Ŝablono:EL http://www.foerstner.org/konrad/bco/grundlagen/lipide.html