Butano (kemio): Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 19:10, 17 aŭg. 2017

n-Butano

Plata kemia strukturo de la
n-Butano

Tridimensia kemia strukturo de la
n-Butano

Alternativa(j) nomo(j)

n-Butano

C₄H₁₀

Merck Index

15,1517

Fizikaj proprecoj

senkolora gaso

58.124 g·mol^-1

2.48g cm⁻³

-138.5 °C

-1 °C

n_{761}^{20}

1,3326

Ekflama temperaturo

-60 °C

Memsparka temperaturo

385 °C

Acideco (pKa)

16.10

Solvebleco

Akvo:61 x 10^-3 g/L

Mortiga dozo (LD50)

3000 mg/kg (buŝe)

Sekurecaj Indikoj

Riskoj

R5 R12 R21

Sekureco

S2 S9 S16 S33 S41

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

Xn
Noca por la sano

Xi
Irita

F
Brulema

T
Toksa

GHS etikedigo de kemiaĵoj

GHS Damaĝo-piktogramo

GHS Signalvorto

Damaĝo

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H220, H280^[1]

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P210, P377, P381, P403

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Butano (C₄H₁₀ ) estas gasstata karbonhidrogeno, apartenanta al alkanoj.

Ecoj

Butano (strukturformulo CH₃-CH₂-CH₂-CH₃ de n-butano, ankaŭ ekzistas i-butano) estas:

senkolora gaso
kun fandopunkto: -138 °C
kun bolpunkto: -0,6 °C (n-butano) aŭ -10,2 °C (i-butano)
tre flamema.

Strukturformulo de la n-butano:

    H   H   H   H
    |   |   |   |
H - C - C - C - C - H
    |   |   |   |
    H   H   H   H

Ekzistas du izomeroj: n-butano (pri normala butano) kaj i-butano (pri izomero de butano).

Utiligo

Butano estas produktita en naftorafinejo el petrolo. Tio uzatas likviginte kiel brul- kaj hejtgaso.

La unuaj alkanoj: metano, etano, propano, butano, pentano, heksano, heptano, oktano, nonano, dekano

Literaturo

Chemical Book
New World Encyclopedia
The 100 Most Important Chemical Compounds: A Reference Guide, Richard Leroy Myers
Maleic Anhydride Production from Butane - Cost Analysis - MAN E11A, Intratec Solutions
Encyclopedia of Chemical Processing and Design: Volume 34 ..., John J. McKetta Jr
Practical Heating Technology, Bill Johnson,Kevin Standiford

3D-modelo
Flamema
Strukturformulo de butano
Izomero n-butano
Izomero i-butano

↑ Pubchem

[1] Pubchem

[1]

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
+{{Tabela informkesto|Informkesto kemia substanco}}
+{| class="wikitable floatright" width=30%
+|-style="background: green; color: white"
+|colspan="2" style="text-align: center;"|<big><big>n-Butano</big></big>
+|-
+|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Butan_Skelett.svg|200px]]</center>
+|- style="background: green; color: white"
+|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Plata kemia strukturo de la <br>n-Butano'''
+|-
+|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Butane-3D-balls.png|200px]]</center>
+|- style="background: green; color: white"
+|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Tridimensia kemia strukturo de la <br>n-Butano'''
+|- style="background: green; color: white"
+|colspan="2" style="text-align: center;" |<big>Alternativa(j) nomo(j)</big>
+|-
+|colspan="2" style="text-align: center;" |
+* n-Butano
+|-
+||[[Kemia formulo]]||<big><center>{{KemiaFormulo|<big>'''C|4|H|10'''}}</big></center></big>
+|-
+|[[CAS-numero|CAS-numero-kodo]]||[http://www.commonchemistry.org/ChemicalDetail.aspx?ref=106-97-8 106-97-8]
+|-
+|[[ChemSpider|ChemSpider kodo]]||[http://www.chemspider.com/Chemical-Structure.7555.html 7555]
+|-
+|[[PubChem|PubChem-kodo]]||[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/7843 7843]
+|-
+|'''Merck Index'''||15,1517
+|- style="background: green; color: white"
+|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Fizikaj proprecoj'''
+|-
+|[[Aspekto]]||senkolora gaso
+|-
+|[[Molara maso]]||58.124 g·mol<sup>-1</sup>
+|-
+|[[Denseco]]|| 2.48g cm<sup>−3<sup/>
+|-
+|[[Fandpunkto]]||-138.5 °C
+|-
+|[[Bolpunkto]]||-1 °C
+|-
+|[[Refrakta indico]]||{{refraktindico|T=20|λ=761|k=4.0|1.3326}}
+|-
+|[[Ekflama temperaturo]]||-60 °C
+|-
+|[[Memsparka temperaturo]]||385 °C
+|-
+|[[Konstanto pri dissociigo de acidoj|Acideco (pKa)]]||16.10
+|-
+|[[Solvebleco]]||[[Akvo]]:61 x 10<sup>-3</sup> g/L
+|-
+|[[Mortiga dozo (LD50)]]||3000 mg/kg (buŝe)
+|- style="background: yellow; color: black"
+|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Deklaroj pri Risko kaj Sekureco|'''Sekurecaj Indikoj''']]
+|-
+|[[Listo da R-Deklaroj|Riskoj]]||[[Listo da R-Deklaroj#R5|R5]] [[Listo da R-Deklaroj#R12|R12]] [[Listo da R-Deklaroj#R21|R21]]
+|-
+|[[Listo da S-Deklaroj|Sekureco]]||[[Listo da S-Deklaroj#S2|S2]] [[Listo da S-Deklaroj#S9|S9]] [[Listo da S-Deklaroj#S16|S16]] [[Listo da S-Deklaroj#S33|S33]] [[Listo da S-Deklaroj#R41|S41]]
+|- style="background: yellow; color: black"
+|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Pridanĝeraj indikoj''']]
+|-
+|colspan="2" style="text-align: center;" | [[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Danĝero''']] {{Danĝerosimboloj|Xn|Xi|F|T}}
+|- style="background: yellow; color: black"
+|colspan="2" style="text-align: center;" |[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|'''GHS etikedigo de kemiaĵoj''']]
+|-
+|[[GHS Damaĝo-piktogramoj|GHS Damaĝo-piktogramo]]||<center>{{GHS Piktogramo|02|04}}  </center>
+|-
+|[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|GHS Signalvorto]]||Damaĝo
+|-
+|[[GHS Deklaroj pri damaĝoj]]||{{H-Frazoj|220|280}}<ref>[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/butane#section=Hazards-Identification Pubchem]</ref>
+|-
+|[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|210|377|381|403}}
+|-style="background: yellow; color: black"
+|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|<center><small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br>(25 °C kaj 100 kPa)</small></center>
+|}
 '''Butano''' (C<sub>4</sub>H<sub>10</sub> ) estas gasstata [[karbonhidrogeno]], apartenanta al [[alkano]]j.
@@ Linio 26: / Linio 102: @@
 La unuaj alkanoj: [[metano]], [[etano]], [[propano]], butano, [[pentano]], [[heksano]], [[heptano]], [[oktano]], [[nonano]], [[dekano (Kemio)|dekano]]
+==Literaturo==
+* [http://www.chemicalbook.com/ChemicalProductProperty_EN_CB6152626.htm Chemical Book]
+* [http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Butane New World Encyclopedia]
+* [https://books.google.com.br/books?id=MwpQWcIKMzAC&pg=PA46&dq=Butane&hl=pt-BR&sa=X&ved=0ahUKEwiy2uOC-t7VAhXDf5AKHf6HBaMQ6AEIRjAE#v=onepage&q=Butane&f=false The 100 Most Important Chemical Compounds: A Reference Guide], Richard Leroy Myers
+* [https://books.google.com.br/books?id=ZsGcCwAAQBAJ&pg=PA8&dq=Butane&hl=pt-BR&sa=X&ved=0ahUKEwiy2uOC-t7VAhXDf5AKHf6HBaMQ6AEIaDAJ#v=onepage&q=Butane&f=false Maleic Anhydride Production from Butane - Cost Analysis - MAN E11A], Intratec Solutions
+* [https://books.google.com.br/books?id=ABrYesVa3S4C&pg=PA125&dq=Butane&hl=pt-BR&sa=X&ved=0ahUKEwjnt_u7-t7VAhVFx5AKHSUbB0c4ChDoAQgmMAA#v=onepage&q=Butane&f=false Encyclopedia of Chemical Processing and Design: Volume 34 ...], John J. McKetta Jr
+* [https://books.google.com.br/books?id=Vdxw6PLk-msC&pg=PA102&dq=Butane&hl=pt-BR&sa=X&ved=0ahUKEwjnt_u7-t7VAhVFx5AKHSUbB0c4ChDoAQg1MAI#v=onepage&q=Butane&f=false Practical Heating Technology], Bill Johnson,Kevin Standiford
 <gallery>