Nonano

Vidu ankaŭ: Heptano, Oktano, Dekano (kemio), Undekano, Dodekano, kaj Tridekano

Nonano
Bastona kemia strukturo de la Nonano
Tridimensia kemia strukturo de la Nonano
Kemia formulo	C9H20
CAS-numero-kodo	111-84-2
ChemSpider kodo	7849
PubChem-kodo	8141
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora brulema likvaĵo kun benzinodoro
Molmaso	128,259 g·mol-1
Denseco	0,724g cm−3
Fandpunkto	-53°C
Bolpunkto	151,7°C
Refrakta indico	$n_{761}^{20}$ 1,4070
Ekflama temperaturo	31,1 °C
Solvebleco	Akvo:0,0122 g/L
Mortiga dozo (LD50)	218 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R10 R20 R36/36/38 R53 R65 R67
Sekureco	S24/25 S23/26 S62
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xn Noca por la sano F Brulema
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H226, H304, H315, H319, H332, H336, H410, H411
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P233, P240, P241, P242, P243, P261, P264, P271, P273, P280, P301+310, P302+352, P303+361+353, P304+312, P304+340, P305+351+338, P321, P331, P332+313, P337+313, P362, P370+378, P391, P403+233, P403+235, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Nonano aŭ C₉H₂₀ estas rektoĉena alkana hidrokarbonido kun naŭ karbonatomoj. Ĝi estas senkolora brulema likvaĵo okazanta ĉefe kiel komponado en la petrola distilado ordinare konata kiel keroseno, kiu ĝiavice estas uzata kiel varmigaĵo aŭ aviadbrulaĵo. Nonano estas miksebla kun etanolo, duetila etero, acetono, benzeno, kloroformo kaj hidrogena peroksido. Ĝi estas nesolvebla en akvo, tre stabila substanco kaj neakordigebla kun forte oksidigantaj agentoj.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per reduktigo de la pelargonata acido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 2

• Preparado per reduktigo de la nonila alkoholo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 3

• Preparado reduktigo de la nonila aldehido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 4

• Preparado ekde la nonilamino:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-HCl}]{+NH_{2}Cl}}\,}}$

Sintezo 5

• Preparado ekde la pelargonamido:

+3${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$++

Sintezo 6

• Preparado ekde la nonila acetato:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-HAc}]{+H_{2}O}}\,}}$${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Reakcioj

Reakcio 1

• Konvertado per oksidigo al pelargonata acido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 2

• Konvertado per nekompleta oksidigo al nonila alkoholo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 3

• Konvertado per milda oksidigo nonila aldehido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 4

• Konvertado al nonilamino:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-HCl}]{NH_{2}Cl}}\,}}$

Reakcio 5

• Konvertado al pelargonamido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{NH_{3}}}\,}}$

Reakcio 6

• Konvertado al nonila acetato:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{+HAc}}\,}}$

Literaturo

• Handbook of Environmental Fate and Exposure Data for Organic Chemicals
• Patty's toxicology
• Science of Synthesis: Houben-Weyl Methods of Molecular Transformations
• Frontiers on Separation Science and Technology
• Groundwater Chemicals Desk Reference
• Handbook of Organic Solvent Properties
• Pharmaceutical Organic Chemistry
• Liquid-Liquid InterfacesTheory and Methods

Vidu ankaŭ

• Pentano