Grand-basenaj montarbaroj: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 20:26, 23 jul. 2013

La grand-basenaj montarbaroj estas tersupraĵa ekoregiono el la okcident-nordamerika ekoprovinco de la nearkta ekozono laŭ la tipologio de la Monda Natur-Fonduso (WWF). Biome la ekoregiono apartenas al mezvarmaj koniferarbaroj de la regiono de Granda Baseno en Nevado, orienta Kalifornio kaj okcidenta Utaho.

La montarbaroj ofte estas trovitaj sur ĉielinsuloj en altaĵoj super la grand-basenaj dezerto aŭ kserofitaroj.

Priskribo

La vegetaĵaro ekde la valaj profundaĵoj al montaraj pintoj inkludas arbustaran stepon, duonarbarojn, pinarojn, juniperarojn, menzies-pseŭdocugarojn kaj sub-altmontaraj komunumojn. La duonarbaroj konstituas la transiron de la pli humidaj koniferaj arbaroj de pli alta altitudo kaj la pli sekaj herbejoj kaj dezertoj de la baseno. Ili emas esti pli malfermaj ol arbaroj kaj entenas pli etajn arbojn. La superregantaj maldensarbaraj arboj estas sekeco-rezistemaj pinoj kaj juniperoj de meksika origino dum la arbaraj koniferoj ĉefe estas malvarmo-rezistemaj specioj el borealaj regionoj.

Flaŭro

Kvar ĉefaj duonarbaraj kaj arbaraj tipoj estis identigitaj en tiu regiono, inkluzive de kolorad-abia arbaro (Abies concolor), sub-altmontara duonarbaro, fleks-pina duonarbaro (Pinus flexilis), kaj longviv-pina duonarbaro (Pinus longaeva). Longviva pino estas vera arbolimo-specio de la plej altaj (ĝis 3 540 m) dezertaj altitudoj. Tipe la specio konstituas unuspeciajn maldensajn arbarerojn, alimaniere ĝi miksiĝas kun fleksa pino kaj troviĝas en la plej malricaj kaj plej sekaj grundoj kaj vegetas je iuj el la plej severaj klimatoj ene de la regiono (ekzemple montaj pintoj). Longvivaj pinoj estas inter la plej maljunaj organismoj en la mondo kun iuj individuoj datigitaj al pli ol 4 600 jaroj. Ironie, la plej maljuna individuo estis dehakita dum la datiĝo-procezo. Sub-altmontara duonsarbaroj estas inter la plej alt-altitudaj duonarbaroj en la regiono kaj konsistas el fleksa pino aŭ longviva pino. Tiuj arboj kutime estas tro mallongaj kaj tro larĝ-spacigitaj por esti konsiderataj kiel arbaroj. Montaraj kolorad-abiaroj estas larĝe boskete dissemitaj ofte miksite kun pinoj el la pinjono-grupo kaj kun aliaj arboj en krutaj modere humidaj norden-fruntantaj ravinoj kaj deklivoj sub la montokrestoj. Fleks-pinaj duonarbaroj estas dezerto-orientigitaj pinoj kiuj malofte konstituas arbarojn kaj kutime estas miksitaj kun longviva pino. Fleksa pino kaj kolorada abio boskete miksiĝas ĉe la enirejoj de orienten-fruntantaj kanjonoj kie blankoŝela pino (Pinus albicaulis) kaj mertens-cugo (Tsuga mertensiana) troviĝas laŭlonge de okcidenten-fruntantaj kanjonoj.

En Blanka Montaro (White Mountains, Kalifornio), fleksa pino estas la plej abunda en humidaj, granitaj grundoj je 2 900-3 355 metroj kaj je pli malaltaj altitudoj tiu specio konstituas unuspeciajn arbarerojn. Aliaj malpli okulfrapaj duonarbaraj tipoj enhavas tordan pinon (Pinus contorta) kaj ŝajntremolan poplon (Populus tremuloides). Torda pino estas sporade disvastigita ene de iuj norden-fruntantaj kanjonoj, kaj amerika tremolo troviĝas en humidejoj kaj herbejoj sur orienten-fruntantaj deklivoj. Fajro estas la ĉefa perturbo tra la regiono.

Vidu ankaŭ

Portalo pri Biologio

Eksteraj ligiloj

Portalo pri Nordameriko

Portalo pri Geografio

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
 [[Dosiero:Great Basin Montane Forests map.svg|eta|220px|Situo de la ekoregiono.]]
-La '''grand-basenaj montarbaroj''' estas tersupraĵa [[ekoregiono]] el la okcident-nordamerika [[ekoprovinco]] de la [[nearkta ekozono]] laŭ la [[tipologio]] de la [[Monda Natur-Fonduso]] ( WWF ).  [[Biomo|Biome]] la ekoregiono apartenas al [[mezvarmaj koniferarbaroj]] de la regiono de [[Granda Baseno]] en [[Nevado]], orienta [[Kalifornio]] kaj okcidenta [[Utaho]].
+La '''grand-basenaj montarbaroj''' estas tersupraĵa [[ekoregiono]] el la okcident-nordamerika [[ekoprovinco]] de la [[nearkta ekozono]] laŭ la [[tipologio]] de la [[Monda Natur-Fonduso]] (WWF).  [[Biomo|Biome]] la ekoregiono apartenas al [[mezvarmaj koniferarbaroj]] de la regiono de [[Granda Baseno]] en [[Nevado]], orienta [[Kalifornio]] kaj okcidenta [[Utaho]].
 La montarbaroj ofte estas trovitaj sur [[ĉielinsulo]]j en altaĵoj super la grand-basenaj dezerto aŭ [[Kserofito|kserofitaroj]].
 ==Priskribo==
-La [[vegetaĵaro]] ekde la [[Valo|valaj]] profundaĵoj al montaraj pintoj inkludas arbustaran [[stepo]]n, [[maldensarbaro]]jn, [[Pino|pinarojn]], [[Junipero|juniperarojn]], [[Menzies-pseŭdocugo|menzies-pseŭdocugarojn]] kaj sub-altmontaraj [[Plantokomunumo (ekologio)|komunumojn]]. La maldensarbaroj konstituas la transiron de la pli humidaj [[Konifero|koniferaj]] [[arbaro]]j de pli alta altitudo kaj la pli sekaj [[herbejo]]j kaj dezertoj de la baseno. Ili emas esti pli malfermaj ol arbaroj kaj entenas pli etajn [[arbo]]jn. La superregantaj maldensarbaraj arboj estas [[Trosekeco|sekeco]]-rezistemaj pinoj kaj juniperoj de meksika origino dum la arbaraj koniferoj ĉefe estas malvarmo-rezistemaj specioj el borealaj regionoj.
+La [[vegetaĵaro]] ekde la [[Valo|valaj]] profundaĵoj al montaraj pintoj inkludas arbustaran [[stepo]]n, [[duonarbaro]]jn, [[Pino|pinarojn]], [[Junipero|juniperarojn]], [[Menzies-pseŭdocugo|menzies-pseŭdocugarojn]] kaj sub-altmontaraj [[Plantokomunumo (ekologio)|komunumojn]]. La duonarbaroj konstituas la transiron de la pli humidaj [[Konifero|koniferaj]] [[arbaro]]j de pli alta altitudo kaj la pli sekaj [[herbejo]]j kaj dezertoj de la baseno. Ili emas esti pli malfermaj ol arbaroj kaj entenas pli etajn [[arbo]]jn. La superregantaj maldensarbaraj arboj estas [[Trosekeco|sekeco]]-rezistemaj pinoj kaj juniperoj de meksika origino dum la arbaraj koniferoj ĉefe estas malvarmo-rezistemaj specioj el borealaj regionoj.
 ==Flaŭro==
-[[Dosiero:Prometheus Wheeler.jpg|eta|220px|left|Maldensarbaro de longviva pino.]]
+[[Dosiero:Prometheus Wheeler.jpg|eta|220px|left|Duonarbaro de longviva pino.]]
-Kvar ĉefaj maldensarbaraj kaj arbaraj tipoj estis identigitaj en tiu regiono, inkluzive de kolorad-abia arbaro (''Abies concolor''), sub-altmontara maldensarbaro, fleks-pina maldensarbaro (''Pinus  flexilis''), kaj [[Longviva pino|longviv-pina]] maldensarbaro (''Pinus  longaeva''). Longviva pino estas vera [[arbolimo]]-specio de la plej altaj ( ĝis 3 540 m ) dezertaj altitudoj. Tipe la specio konstituas unuspeciajn maldensajn arbarerojn, alimaniere ĝi miksiĝas kun fleksa pino kaj troviĝas en la plej malricaj kaj plej sekaj [[grundo]]j kaj vegetas je iuj el la plej severaj [[klimato]]j ene de la regiono ( ekzemple montaj pintoj ). Longvivaj pinoj estas inter la plej maljunaj [[organismo]]j en la mondo kun iuj individuoj datigitaj al pli ol 4 600 jaroj. Ironie, la plej maljuna individuo estis dehakita dum la datiĝo-[[procezo]]. Sub-altmontara maldensarbaroj estas inter la plej alt-altitudaj maldensarbaroj en la regiono kaj konsistas el fleksa pino aŭ longviva pino. Tiuj arboj kutime estas tro mallongaj kaj tro larĝ-spacigitaj por esti konsiderataj kiel arbaroj. Montaraj kolorad-abiaroj estas larĝe [[Bosko|boskete]] dissemitaj ofte miksite kun pinoj el la pinjono-grupo kaj kun aliaj arboj en krutaj modere humidaj norden-fruntantaj [[ravino]]j kaj [[deklivo]]j sub la montokrestoj. Fleks-pinaj maldensarbaroj estas dezerto-orientigitaj pinoj kiuj malofte konstituas arbarojn kaj kutime estas miksitaj kun longviva  pino. Fleksa pino kaj kolorada abio boskete miksiĝas ĉe la enirejoj de orienten-fruntantaj [[kanjono]]j kie blankoŝela pino (''Pinus albicaulis'') kaj mertens-cugo (''Tsuga mertensiana'') troviĝas laŭlonge de okcidenten-fruntantaj kanjonoj.
+Kvar ĉefaj duonarbaraj kaj arbaraj tipoj estis identigitaj en tiu regiono, inkluzive de kolorad-abia arbaro (''Abies concolor''), sub-altmontara duonarbaro, fleks-pina duonarbaro (''Pinus  flexilis''), kaj [[Longviva pino|longviv-pina]] duonarbaro (''Pinus  longaeva''). Longviva pino estas vera [[arbolimo]]-specio de la plej altaj (ĝis 3 540 m) dezertaj altitudoj. Tipe la specio konstituas unuspeciajn maldensajn arbarerojn, alimaniere ĝi miksiĝas kun fleksa pino kaj troviĝas en la plej malricaj kaj plej sekaj [[grundo]]j kaj vegetas je iuj el la plej severaj [[klimato]]j ene de la regiono (ekzemple montaj pintoj). Longvivaj pinoj estas inter la plej maljunaj [[organismo]]j en la mondo kun iuj individuoj datigitaj al pli ol 4 600 jaroj. Ironie, la plej maljuna individuo estis dehakita dum la datiĝo-[[procezo]]. Sub-altmontara duonsarbaroj estas inter la plej alt-altitudaj duonarbaroj en la regiono kaj konsistas el fleksa pino aŭ longviva pino. Tiuj arboj kutime estas tro mallongaj kaj tro larĝ-spacigitaj por esti konsiderataj kiel arbaroj. Montaraj kolorad-abiaroj estas larĝe [[Bosko|boskete]] dissemitaj ofte miksite kun pinoj el la pinjono-grupo kaj kun aliaj arboj en krutaj modere humidaj norden-fruntantaj [[ravino]]j kaj [[deklivo]]j sub la montokrestoj. Fleks-pinaj duonarbaroj estas dezerto-orientigitaj pinoj kiuj malofte konstituas arbarojn kaj kutime estas miksitaj kun longviva pino. Fleksa pino kaj kolorada abio boskete miksiĝas ĉe la enirejoj de orienten-fruntantaj [[kanjono]]j kie blankoŝela pino (''Pinus albicaulis'') kaj mertens-cugo (''Tsuga mertensiana'') troviĝas laŭlonge de okcidenten-fruntantaj kanjonoj.
-En Blanka Montaro (''White Mountains'', Kalifornio), fleksa pino estas la plej abunda en humidaj, [[Granito|granitaj]] grundoj je 2 900-3 355 metroj kaj je pli malaltaj altitudoj tiu specio konstituas unuspeciajn arbarerojn. Aliaj malpli okulfrapaj maldensarbaraj tipoj enhavas tordan pinon (''Pinus contorta'') kaj [[Ŝajntremola poplo|ŝajntremolan poplon]] (''Populus tremuloides''). Torda pino estas sporade disvastigita ene de iuj norden-fruntantaj kanjonoj, kaj amerika tremolo troviĝas en humidejoj kaj herbejoj sur orienten-fruntantaj deklivoj. Fajro estas la ĉefa perturbo tra la regiono.
+En Blanka Montaro (''White Mountains'', Kalifornio), fleksa pino estas la plej abunda en humidaj, [[Granito|granitaj]] grundoj je 2 900-3 355 metroj kaj je pli malaltaj altitudoj tiu specio konstituas unuspeciajn arbarerojn. Aliaj malpli okulfrapaj duonarbaraj tipoj enhavas tordan pinon (''Pinus contorta'') kaj [[Ŝajntremola poplo|ŝajntremolan poplon]] (''Populus tremuloides''). Torda pino estas sporade disvastigita ene de iuj norden-fruntantaj kanjonoj, kaj amerika tremolo troviĝas en humidejoj kaj herbejoj sur orienten-fruntantaj deklivoj. Fajro estas la ĉefa perturbo tra la regiono.
 ==Vidu ankaŭ==
@@ Linio 22: / Linio 22: @@
 ==Eksteraj ligiloj==
 {{Portalo Nordameriko}}
-*{{en}} [http://www.worldwildlife.org/science/wildfinder/profiles//na0515.html Ekoregiono NA0515 : Grand-basenaj montarbaroj (WWF)]
+*{{en}} [http://www.worldwildlife.org/ecoregions/na0515 Ekoregiono NA0515 : Grand-basenaj montarbaroj (WWF)]
-*{{en}} [http://www.worldwildlife.org/science/wildfinder/ Situo de la ekoregiono : tajpu ''Great Basin montane forests'']
+*{{en}} [http://web.archive.org/web/20060615125039/http://www.worldwildlife.org/wildworld/profiles/terrestrial/na/na0515_full.html Grand-basenaj montarbaroj (''WWF-Wildworld'')]
+*{{en}} [http://web.archive.org/web/20100308064639/http://www.nationalgeographic.com/wildworld/profiles/terrestrial/na/na0515.html Grand-basenaj montarbaroj (''Wildworld'')] - [[Nacia Geografia Societo]]
+*{{en}} [http://www.eoearth.org/article/Great_Basin_montane_forests Grand-basenaj montarbaroj (''The Encyclopedia of Earth'')]
 *{{en}} [http://globalspecies.org/ecoregions/display/NA0515 Grand-basenaj montarbaroj (''Globalspecies'')]
+*{{en}} [http://www.worldwildlife.org/science/wildfinder/ Situo de la ekoregiono : tajpu ''Great Basin montane forests'']
 {{Portalo Geografio}}
 {{Ekoregionoj de la Okcident-nordamerika ekoprovinco}}