Grasacido

Grasacidoj estas saturitaj aŭ nesaturitaj multkarbonaj karbonacidoj, formitaj baze de triglicerido. Liberforme ili troviĝas nur en malgranda kvanto en la vivuloj, sed kiel esteroj kaj amidoj aperas en kelkaj grupoj de lipidoj (fosfolipidoj, sfingolipidoj, neŭraj grasoj). Preskaŭ ĉiu naturdevena grasacido estas necikla, ne disbranĉiĝanta, monokarbonacido kun para karbonnombro.

Saturitaj grasacidoj havas nur unuopaj ligojn inter siaj karbon-atomoj. Nesaturitaj grasacidoj havas almenaŭ unu duoblan ligon inter du najbaraj karbon-atomoj; laŭ sia resuma formulo ili do enhavas malpli da hidrogenaj atomoj, ne estas "saturitaj" per hidrogeno.

Ekzemploj

Saturitaj grasacidoj

• butanata acido CH₃(CH₂)₂COOH
• valerata acido CH₃(CH₃)₁₀COOH
• kaprilata acido CH₃(CH₂)₈COOH
• laŭrata acido CH₃(CH₂)₁₀COOH
• miristika acido CH₃(CH₂)₁₂COOH
• palmitata acido CH₃(CH₂)₁₄COOH
• stearata acido CH₃(CH₂)₁₆COOH

Nesaturitaj grasacidoj

• mononesaturitaj (unuloke nesaturitaj) grasacidoj:
  • oleata acido
• polinesaturitaj (plurloke nesaturitaj) grasacidoj:
  • linoleata acido
  • linolenata acido

• 
  Saturita (supre) kaj nesaturita (malsupre) grasacidoj kun po 14 karbon-atomoj
• 
  Struktur-formuloj de ses grasacidoj kun po 18 karbon-atomoj, maldekstre steara acido
• 
  Struktur-formulo de steara acido

Terminologio

La ĉi-supre uzata signifo de "saturi" ne troviĝas en NPIV (2002) sub "saturi", sed ja la ekzemplo "saturita acido".

Vidu ankaŭ

• Arganio

Eksteraj ligiloj

• Kutimuzaj nomoj de grasaj acidoj artikolo de Anthony Lucas en Scienca Revuo 2 (2013), 77-87.
• http://www.ynet.co.il/articles/0,7340,L-3102000,00.html
• http://webbook.nist.gov/cgi/cbook.cgi?Name=Arachidonic+Acid&Units=SI
• http://www.durhamtrial.org Raporto pri influo de grasacidoj al lernado angle
• http://www.scientificpsychic.com/fitness/fattyacids.html