Saltu al enhavo

Estero

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Por aliaj signifoj, bv. rigardi la apartigilan paĝon: Ester

Estero estas kemia kombinaĵo derivita de acido (organika aŭ neorganika), en kiu minimume unu hidroksila –OH grupo estas anstataŭigita de alkila –O– grupo. Kutime esteroj estas derivitaj de karboksilata acido kaj alkoholo. La plej gravaj organikaj esteroj estas la grandmolekulaj grasoj kaj oleoj (ili estas ĉefe la estero de glicerino kaj stearinacido, palmitata acidooleoacido) .

La esteroj kombinitaj kun karbonacidoj havas tri grupojn:

  • fruktoesteroj. Ili estas malgrandpezaj molekuloj, likvaĵoj bonodoraj, aromaĵoj de la frukto.
  • vaksoj (kiel abelvakso, lanolino, spermaceto) estas la esteroj de la grandmolekula (entenas multajn karbonatomojn) grasacido kaj grandmolekula unuvalora (ĝi havas nur unu hidroksilgrupon) alkoholo. Ili estas senodoraj, solidaj materialoj.
  • gliceridoj

La plej grava neorganika estero estas la estero de la nitrata acido de la glicerino, la t.n. nitroglicerino.

Ekzemploj:

Klasoj kaj sekvoj laŭ alfabeta ordo:

Cinamiloj

[redakti | redakti fonton]

Citroneliloj

[redakti | redakti fonton]

Dumetiloj

[redakti | redakti fonton]

Eŭgeniloj

[redakti | redakti fonton]

Farneziloj

[redakti | redakti fonton]

Fenetiloj

[redakti | redakti fonton]

Furfuriloj

[redakti | redakti fonton]

Geraniloj

[redakti | redakti fonton]

Heksiloj kaj heptiloj

[redakti | redakti fonton]

Izoamiloj

[redakti | redakti fonton]

Izobutiloj

[redakti | redakti fonton]

Izoeŭgeniloj

[redakti | redakti fonton]

Izopropiloj

[redakti | redakti fonton]

Linaliloj

[redakti | redakti fonton]

Miristiloj

[redakti | redakti fonton]

Neopentiloj

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Zdeněk Pluhař (2011). SISTEMA ĤEMIA NOMENKLATURO EN ESPERANTO, p. 35. Arkivita el la originalo je 2015-07-06. Alirita 2015-07-06 .