Stephen Jay Gould

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Stephen Jay Gould
Persona informo
Stephen Jay Gould
Naskonomo Stephen Jay Gould
Naskiĝo 10-an de septembro 1941 (1941-09-10)
en Kvinzo
Morto 20-an de majo 2002 (2002-05-20) (60-jaraĝa)
en Nov-Jorko
Mortis pro naturaj kialoj vd
Mortis per pulma kancero vd
Religio agnostikismo vd
Etno judoj vd
Lingvoj angla vd
Loĝloko Kvinzo vd
Ŝtataneco Usono vd
Alma mater Antioch University • Universitato de Leeds • Antioch College • Universitato KolumbioUniversitato Harvard • Jamaica High School vd
Subskribo Stephen Jay Gould
Familio
Edz(in)o Rhonda Roland Shearer vd
Profesio
Okupo evolutionary biologist • paleontologo • verkistofilozofo • universitata instruisto • historiisto • voĉaktoro • botanikisto vd
Laborkampo paleontologiohistorio de sciencoevolucio vd
Doktoreca konsilisto Norman D. Newell vd
Verkado
Verkoj interrompata ekvilibro vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Stephen Jay GOULD ([g|uː|l|d]; 10a de Septembro, 1941 – 20a de Majo, 2002) estis usona paleontologo, evolucibiologo, kaj scienchistoriisto. Li estis unu el la plej influaj kaj amplekse legataj aŭtoroj de populara scienco de sia generacio.[1] Gould pasigis plej el sia kariero instruante en la Universitato Harvard kaj laborante en la Usona Muzeo de Natura Historio en Novjorko. En 1996, Gould estis dungita kiel "Vincent Astor"" Vizit-Esplora Profesoro de Biologio en la Universitato de Novjorko, post kio li dividis sian instrutempon inter tio kaj Harvard.

La plej grava kontribuo de Goul al la evolucia biologio estis la teorio de la "punktita ekvilibro"[2] disvolvigita kun Niles Eldredge en 1972.[3] Tiu teorio proponas, ke plej evolucio estas karakterizata per longaj periodoj de evolucia stabileco, malofte punktita per rapidaj periodoj de branĉiga speciigo. Tiu teorio kontrastas kontraŭ filetika gradismo, nome populara ideo ke la evoluciŝanĝo estas markata de modelo de milda kaj kontinua ŝanĝo en la fosilia registro.[4]

Plej el la empiria esplorado de Gould estis bazita sur la genroj de ter-helikoj nome Poecilozonites kaj Cerion. Li faris ankaŭ gravajn kontribuojn al la "evolucibiologio de disvolviĝo", kaj ricevis grandan profesian agnoskon pro sia libro Ontogeny and Phylogeny.[5] En evoluisma teorio li opoziciis al strikta selektismo, socibiologio aplikita al homoj, kaj al evolua psikologio. Li kampanjis kontraŭ kreismo kaj proponis, ke scienco kaj religio estu konsiderataj du diferencaj kampoj kies fakuloj ne koincidu.[6]

Gould estis konata de la ĝenerala publiko ĉefe pro siaj 300 popularaj eseoj en la gazeto Natural History,[7] kaj pro siaj nombraj libroj verkitaj kaj por fakuloj kaj por nefakuloj. En April 2000, la Kongresa Biblioteko de Usono nomis lin "Vivanta Legendo".[8][9]

Verkoj[redakti | redakti fonton]

Notoj[redakti | redakti fonton]

  1. Shermer, Michael (2002), "This View of Science", Social Studies of Science 32 (4): 489–525, doi:10.1177/0306312702032004001, PMID 12503565, http://www.stephenjaygould.org/library/shermer_sjgould.pdf.  Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2018-09-20. Alirita 2021-11-09.
  2. Stephen Jay Gould, Ph.D. Biography and Interview. American Academy of Achievement.
  3. Eldredge, Niles, kaj S. J. Gould (1972). "Punctuated equilibria: an alternative to phyletic gradualism." En T.J.M. Schopf, eld., Models in Paleobiology. San Francisco: Freeman, Cooper and Company, pp. 82–115.
  4. Sepkoski, David. (March 19, 2012) Rereading the Fossil Record: The Growth of Paleobiology as an Evolutionary Discipline. ISBN 9780226748580.
  5. Müller, Gerd B.. (2013) “Beyond Spandrels: Stephen J. Gould, EvoDevo, and the Extended Synthesis”, Stephen J. Gould: The Scientific Legacy, p. 85–99. doi:10.1007/978-88-470-5424-0_6. ISBN 978-88-470-5423-3.
  6. Gould, S. J. (1997). "Nonoverlapping magisteria." Arkivigite je 2021-06-15 per la retarkivo Wayback Machine Natural History 106 (Marto): 16–22.
  7. Tattersall I. Remembering Stephen Jay Gould. Alirita 7a de Junio 2013.
  8. Library of Congress. Living Legend: Stephen Jay Gould. Alirita 7a de Junio 2013.
  9. Fahy, Declan. (2015) The New Celebrity Scientists: Out of the Lab and into the Limelight. Rowman & Littlefield Publishers.

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]