20-a de majo

majo 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

La 20-a de majo estas la 140-a tago de la jaro (la 141-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 225 tagoj restas.

Je la 20-a de majo okazis, interalie:

Enhavo

1 Eventoj
2 Naskiĝoj
3 Mortoj
4 Specialaj tagoj kaj festoj
5 Tagoj de semajno

Eventoj[redakti | redakti fonton]

325: Malfermo de la Unua koncilio de Niceo (Bitinio), dum kiu oni interalie kondamnis arianismon, redaktis Nicean Kredon kaj solvis konflikton pri datado de Pasko
526: Siria Antioĥio ruiniĝis pro tertremo; pereis ĉ. 250 mil homojn
885: Karlo la 3-a la Dika kroniĝis kiel okcidentfranka reĝo
1184: Danoj detruis okcidentpomerian ŝiparon, konkeris Wolin detruante marbordon, venkis slavajn vendojn; pola episkopejo en Kamień transiris sub danaj influoj.
1293: Komplutensa Universitato de Madrido fondiĝis
1350: En batalo de Żuków (apud Sochaczew) pola reĝo Kazimiro la Granda supervenkis litovan armeon reakirante por kvar jarcentoj i.a. Breston, Lvovon kaj Volodimiron Volinan
1498: Epoko de Malkovroj: portugala esploristo Vasco da Gama atingis Kozhikode (Calicut) en Keralao malfermante senperan mar-vojon inter Eŭropo kaj Barato
1501: Portugaloj malkovris Ĉieliran Insulon en la suda Atlantiko
1631: Tridekjara milito: armeo de la Sankta Romia Imperio masakris 25 mil loĝantojn de Magdeburgo
1792: Malfermo kaj konsekro de la Tombejo Powązki en Varsovio, nun la plej granda nekropolo en Eŭropo.
1794: Pollando: la plej granda en historio incendio de Mikołów
1809: Napoleonaj militoj: pola armeo konkeris okupitan de aŭstroj fortreson Zamość
1813: Venka por Napoleono batalo de Budyšin komenciĝis - ĝin partoprenis Unua Imperio kontraŭ Reĝlando Prusio kun Rusia Imperio
1857: Allan Kardec sendis ekzempleron de La libro de la spiritoj kaj leteron al George Sand, en Parizo.
1862: Fondo de Nacia Muzeo en Varsovio
1873: Usonaj tajloro kaj entreprenisto akiris patenton por ĝinzoj kun plifortigitaj - pere de nitoj - poŝoj
1875: Konvencio pri la Metro estas subskribita.
1927: Sauda Arabio sendependiĝis (Traktato de Jedda).
1901: Pollando: plurmonata Infana striko en Września kontraŭ germanigo komenciĝis - peticion al papo subskribis 175 mil loĝantojn de Grandpolujo
1913: En Vroclavo oni malfermis spektaklan-sportan konstruaĵon Hala Ludowa
1921: Usona prezidento Warren G. Harding transdonis al pola sciencistino Maria Skłodowska-Curie ujeton da radiumo valoran 100 milojn da dolaroj
1932: Usona aviadistino Amelia Earhart transflugis Atlantikan Oceanon kiel la unua virino
1932: Engelbert Dollfuss iĝis kanceliero de Aŭstrio
1935: Universitato de Varsovio akceptis nomon de Józef Piłsudski
1939: Germana kvazaŭarmea taĉmento atakis polan doganejon en Kałdowo apud Malbork
Dua mondmilito en Pollando kaj la mondo:
- 1940: Gestapo en Poznań komencis enketan esploron kontraŭ 265 membroj de Militista Organizaĵo de Okcidentaj Teritorioj; SS transportis al Aŭŝvico 30 germanajn krimulojn de Sachsenhausen kun plano doni al ili diversajn funkciojn; germanaj regopovoj retirigis de Ĝenerala Gubernio polajn antaŭmilitajn monbiletojn
- Heinrich Himmler deklaris, ke Lublin-regiono estos nur provizora setlejo por judoj, kiuj estonte estos transportitaj al Madagaskaro; Angers: aperis la lasta numero de "Monitor Polski", eldonata de la 25-a de septembro 1939, komence en Parizo
- 1941: Estro de Sicherheitspolizei (sekureca polico) en ĜG konstatis en raporto, ke plimulton de atencoj faris kamparanoj kaj laboristoj kaj pola subtera movado bone orientiĝas pri agado de okupacia administrado kaj ties planoj; en Poznań germanoj gilotinis 9 polojn; en ĜG oni notis 576 malsaniĝoj je tifo
- Germana aerarmeo komencis sukcesan 11 tagan kampanjon de paraŝutistaj taĉmentoj al Kreto
- 1942: Revenĝe pro mortigo de du germanaj oficistoj kaj komandanto de militkaptitejo fare de sovetaj partizanoj germana kaj litova polico pafekzekutis nokte de la 19-a/20-a de majo ĉ. 400 loĝantojn de Święciany kaj apudaj vilaĝoj en la distrikto Vilno; SS-anoj pafmortigis en Rabka 45 malsanajn, kriplajn kaj mallertajn judojn kaj en distrikto Krasnostawski dekkelkajn personojn; taĉmento de germana polico murdis en distrikto Chełmski 19 judojn, 4 polojn kaj 4 ukrainojn; en Nazia Germanio estis 1 194 919 trudlaboristoj deportitaj de ĜG kaj polaj enkorpigitaj teritorioj; regopovoj de Varto-Lando malpermesis skribi en gazetaro pri germanaj krimoj por "ne malfortigi aŭtoritaton de germanoj en Oriento"
- Japanoj aneksis la tutan Birmon atingante baratan landlimon
- 1943: Germana polico vivbruligis en Brodi en trajna vagono ĉ. 50 judajn virinojn kun infanoj kaj polon pro provo doni al ili panon kaj en distrikto Lubartowski pafmortigis 5 kaptitajn partizanojn kun pola viro kun ili kunlaboranta; Volinia masakro: ukrainoj murdis en distrikto Rivno 6 polojn; skoltaj Grizaj Taĉemtoj de Pola Enlanda Armeo atakis proksime al Otwock germanan transporton liberigante 49 malliberulojn de la kastelo de Lublin, celanta al germana koncentrejo Aŭŝvico
- 1944: Patrolo de Pola Enlanda Armeo trovis ĉe Okcidenta Bugo neeksplodintan pafaĵon de la germana raketo V-2, kies plej gravajn pecojn oni transdonis al Britio kun esplorrezultoj de Janusz Groszkowski
- Deportado de krime-tataroj: Sovetunio finis deportadon de preskaŭ 200 mil Krime-tataroj en Mezazion, kiam 20-30 mil viroj batalis ene de Ruĝa Armeo kontraŭ germanoj (stalinisma genocido)
1945: Pollando: en Stargard Szczeciński ekfunciis la unua en Okcidenta Pomerio kultur-centro – Kultur-Domo de Fervojisto
1946: Britio ŝtatigis minejojn
1954: Ĉiang Kai-ŝek fariĝis prezidento de la Respubliko Ĉinio en Tajvano.
1954: Ĝenevo: subskribo de interkonsento pri disdivido de Vjetnamio laŭ la 17-a latitudo
1961: Ukrainio: Ŝevĉenka ŝtata premio fondiĝis
1970: Flago de Sudano oficialiĝis
1975: Flago de Kameruno oficialiĝis
1982: La unua atomenergia usona submarŝipo USS Nautilus iĝis ŝipo-muzeo
1982: Papo Johano Paŭlo la 2-a starigis Papan Konsilion por la Kulturo
1983: En la scienca revuo Science aperis artikoloj de du sendependaj teamoj - gvidataj de Robert Gallo kaj Luc Montagnier - indikantaj, ke pro infekto de aidoso povas respondeci nekonata pli frue retroviruso; oni nomis ĝin poste HIV
1985: Miamo: financata de usona registaro Radio Martí komencis disaŭdigi por la loĝantaro de Kubo
1986: Arlingtona nacia tombejo: enterigo en unu komuna tombo de 5 el 7 viktimoj de la katastrofo de Kosmopramo Challenger
1989: Pekino: enkonduko de krizostato pro la protestoj sur placo Tian An Men
1990: Riŝon-Le-Ciono: ĉe bushaltejo israela soldato mortpafis 7 palestinanojn
1992: Londono: Futbala Klubo de Barcelono gajnis unuafoje la pokalon de Eŭropo
1995: Pola skoria motorciklisto Tomasz Gollob gajnis en Wrocław la unuan konkuron por individua mondĉampioneco
1996: Komenco de pli ol unu kaj duonjara periodo de nudokula videbleco de la kometo Hale-Bopp, unu el la plej brilaj
2001: Oficanta prezidento de Ĉado Idriss Déby elektiĝis por laŭvica periodo
2002: Sendependiĝo kaj UNO-membriĝo de Orienta Timoro.
2006: Ĉinio: konstruado de la akvoenergia Baraĵo Tri Gorĝoj finiĝis
2006: Nuri al-Maliki iĝis ĉefministro de Irako
2006: Ateno: finna metalroka grupo Lordi gajnis Eŭrovido-Kantokonkurson
2008: Dubajo: nubskrapulo Burĝ Ĥalifa atingis preskaŭ 650 m kaj iĝis la plej alta konstruaĵo (superis radian maston en la ĉirkaŭaĵo de pola urbo Płock)
2008: Ma Ying-jeou oficiale iĝis prezidento de Tajvano
2010: Tanegaŝima-Kosmocentro: lanĉo de la japana kosmosondilo Akacuki direkte al Venuso
2012: En prezidenta baloto en Serbio Tomislav Nikolić venkis oficantan prezidenton Boris Tadić
2016: Senkomunismigo: Prezidento de Pollando Andrzej Duda subskribis parlamentan leĝon pri malpermeso propagandi komunismon aŭ alian totalisman reĝimon
2017: Antoni Krauze iĝis laŭreto de la premio je la nomo al prezidento Lech Kaczyński dum la 7-a konferenco kadre de Pollando Granda Projekto - aljuĝata al artistoj servantaj al la vero spite al la mondo de politika ĝusteco (pli fruaj ricevintoj: Wojciech Kilar, Jarosław Marek Rymkiewicz)