Sophus Lie
| Sophus Lie | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Marius Sophus Lie Marius Sophus Lie | |||||
| Naskonomo | Marius Sophus Lie | ||||
| Naskiĝo | 17-an de decembro 1842 en Nordfjordeid | ||||
| Morto | 18-an de februaro 1899 (56-jaraĝa) en Oslo | ||||
| Tombo | Vår Frelsers gravlund en Oslo vd | ||||
| Lingvoj | norvega • germana vd | ||||
| Ŝtataneco | Norvegio vd | ||||
| Alma mater | Universitato de Oslo vd | ||||
| Familio | |||||
| Gefratoj | Laura Lie vd | ||||
| Edz(in)o | Anna Lie vd | ||||
| Infanoj | Marie Leskien vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | matematikisto • universitata instruisto vd | ||||
| Laborkampo | grupo-teorio • geometrio • diferencialekvacia teorio • simetrio vd | ||||
| Aktiva en | Leipzig • Parizo vd | ||||
| Doktoreca konsilisto | Carl Anton Bjerknes • Cato Maximilian Guldberg vd | ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Marius Sophus LIE [li:] (17a de decembro 1842 – 18a de februaro 1899) estis norvega matematikisto. Li kreis la teorion de kontinua simetrio kaj aplikis ĝin al la studo de geometrio kaj de diferencialaj ekvacioj.
Li estis amiko kaj kolego de Felix Klein en Parizo, el kiu ili separiĝis pro la Francia-Prusia Milito. Lia plej grava traktaĵo, Theorie der Transformationsgruppen, estis publikigita en Leipzig en tri volumoj el 1888 ĝis 1893. En 1886 Lie iĝis profesoro en Leipzig, anstataŭ Klein, kiu estis irinta al Gotingeno. En novembro 1889 li komencis suferi diversajn malsanojn.
Verkoj[redakti | redakti fonton]
- Lie, Sophus (1888), Theorie der Transformationsgruppen I, Leipzig: B. G. Teubner. Kun helpo de Friedrich Engel. ISBN 978-3-662-46210-2 kaj arXiv:1003.3202
- Lie, Sophus (1890), Theorie der Transformationsgruppen II, Leipzig: B. G. Teubner. Kun helpo de Friedrich Engel.
- Lie, Sophus (1891), Vorlesungen über differentialgleichungen mit bekannten infinitesimalen transformationen, Leipzig: B. G. Teubner. Kun helpo de Georg Scheffers.[1]
- Lie, Sophus (1893), Vorlesungen über continuierliche Gruppen, Leipzig: B. G. Teubner. Kun helpo de Georg Scheffers.[2]
- Lie, Sophus (1893), Theorie der Transformationsgruppen III, Leipzig: B. G. Teubner. Kun helpo de Friedrich Engel.
- Lie, Sophus (1896), Geometrie der Berührungstransformationen, Leipzig: B. G. Teubner. Kun helpo de Georg Scheffers.[3]
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Lovett, E. O. (1898). "Review: Vorlesungen über Differentialgleichungen mit bekannten infinitesimalen Transformationen". Bull. Amer. Math. Soc. 4 (4): 155–167. doi:10.1090/s0002-9904-1898-00476-7.
- ↑ Brooks, J. M. (1895). "Review: Vorlesungen über continuerliche Gruppen mit geometrischen und anderen Anwendungen". Bull. Amer. Math. Soc. 1 (10): 241–248. doi:10.1090/s0002-9904-1895-00283-9.
- ↑ Lovett, E. O. (1897). "Review: Geometrie der Berührungstransformationen".Bull. Amer. Math. Soc. 3 (9): 321–350. doi:10.1090/s0002-9904-1897-00430-x.
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- Fritzsche, Bernd (1999), "Sophus Lie: A Sketch of his Life and Work", Journal of Lie Theory, 9 (1), pp. 1–38, ISSN 0949-5932, MR 1680023, Zbl 0927.01029, Alirita la 8an de junio 2020
- Freudenthal, Hans (1970–1980), "Lie, Marius Sophus", Dictionary of Scientific Biography, Charles Scribner's Sons
- Stubhaug, Arild (2002), The mathematician Sophus Lie: It was the audacity of my thinking, Springer-Verlag, ISBN 3-540-42137-8
- Yaglom, Isaak Moiseevich (1988), Grant, Hardy; Shenitzer, Abe (eld.), Felix Klein and Sophus Lie: Evolution of the idea of symmetry in the nineteenth century, Birkhäuser, ISBN 3-7643-3316-2