Ĝerbao
| Ĝerbao | ||
|---|---|---|
 | ||
| Koordinatoj | 33° 47′ N, 10° 53′ O (mapo)33.78333333333310.883333333333Koordinatoj: 33° 47′ N, 10° 53′ O (mapo) | |
| Ĉefa loko | Houmt Souk | |
| - koordinatoj | 33° 47′ N, 10° 53′ O (mapo)33.78333333333310.883333333333Koordinatoj: 33° 47′ N, 10° 53′ O (mapo) [+] | |
| Plej alta punkto | ||
| - alteco | 53 m | |
| Longo | 31 km (19 mi) | |
| Larĝo | 31 km (19 mi) | |
| Areo | 514 km² (51 400 ha) [+] | |
| Loĝantaro | 175 820 [+] (21-a de septembro 2018) | |
| Horzono | UTC+01:00 [+] | |
|
||
 |
||
| Ĝerbao | ||
 Vikimedia Komunejo: Djerba [+] |
||
Ĝerbao (arabe جربة, france Île de Djerba, latine Meninx) estas insulo de Tunizio en la Minora Sirto. La insulo estas 27 km longa kaj 26 km larĝa. Ĝi havas areon da 516 km². La grundo de la ebena kaj semiarida insulo konsistas el agrara lando. La administra centro estas la bazara urbo Houmt Souk (64.919). La loĝantaro estas 93.000 kaj konsistas el islamanoj kaj judoj. Loĝantoj de Ĝerbao sukcesis dum la daŭro de la insula historio subteni pacan kunvivadon de ĝiaj islama, kristana kaj juda komunumoj. Ĝerbao posedas multajn moskeojn kaj faman sinagogon.
Oni parolas la berberan kaj la araban lingvojn en la loka idiomo kiel denaska lingvo. La franca estas krome oficiala kaj tre vaste konata lingvo. La insulo estas atingebla el la afrika kontinento per la Romia ŝoseo trans la Mediteraneo apud El Kantara. En la nord-okcidenta parto troviĝas flughaveno.
Ĉefaj produktoj estas olivoj, daktiloj kaj figoj. La fiŝkaptado estas cetera grava branĉo. La insulanoj, ĉefe berberoj, kutimas ankoraŭ tradiciajn metiojn, kiel la potfarado, juvelfarado kaj olivoleo-ekstraktado. La bana turismo fariĝis grava enspezfonto.
La Batalo de Ĝerbao okazis en Majo 1560 proksime al la insulo Ĝerbao inter otomanoj estritaj de Pjale Paŝao kaj kristana ŝiparmeo. La rezulto estis favora al la otomanoj; la eŭropanoj perdis ĉirkaŭ la duonon de siaj ŝipoj kaj ĉirkaŭ 8 000 homojn.[1]
Judoj de Ĝerbao [2][redakti | redakti fonton]
Antaŭ la establo de Israelo en 1948, Tunizio estis hejmo por pli ol 100 000 judoj, sed post la araba-israela milito en 1967 multaj foriris. Tamen la lando estas hejmo por unu el la plej grandaj judaj komunumoj en Mezoriento kaj Nordafriko, kun 2 000 judoj, el kiuj 1 200 loĝas en Ĝerbao.
Ĝis nuntempo kaj malgraŭ sia malgranda nombro, tuniziaj judoj plu ludas signifan rolon en la ĝerbaa socio kaj, same kiel siaj nejudaj najbaroj, aktivas en la insula turisma industrio.
Ĝerbao estas hejmo por juda lernejo (jeŝivo), kiu proponas sekularan kaj religian edukadojn por infanoj ĝis adoleskantoj.
La juda heredaĵo de Ĝerbao, same kiel la heredaĵo de la tunizia religia diverseco, plenforte montriĝas ĉiujare dum la pilgrimado Ghriba. Tiu ĉi ĉiujara renkontiĝo okazas ĉi-jare de la 14-a ĝis la 22-a de majo kun diversaj eventoj, inkluzive viziton al la sinagogo, disdonado de almozoj kaj bonfarado, preĝado kaj aliaj lokaj tradicioj.
Ankaŭ ne-judaj tunizianoj ofte partoprenas en iuj el la sinagogaj tradicioj. Ekzemple multaj lokaj virinoj kaj vizitantoj prenas ovojn markitajn per la nomoj de junulinoj el iliaj familioj kaj lasas ilin en speciala loko ĉe la sinagogo. Kiam la pilgrimado finiĝas, la ovoj estas redonataj al la junulinoj, kiuj manĝas ilin kun la espero plibonigi siajn edziniĝajn perspektivojn.
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ History of the Middle East Database de Ted Thornton, alirita la 7an de Novembro 2021.
- ↑ Global Voices: Kiel tiu ĉi tunizia insulo kunigis islamanojn kaj judojn La 13-an de septembro 2022.