Saltu al enhavo

Advaita Vedanto

El Vikipedio, la libera enciklopedio

Serio de artikoloj pri
Hinda filozofio

ÓM
Ortodoksaj skoloj
Njája

Vaišéšika
Sánkhja
Jogo
Karma Mimamsa
Vedanto

Advaita Viŝiŝtadvaita Dvaita
Neortodoksaj skoloj
Ĉarvaka

Ĝajnismo
Budhismo

Hinajano Mahajano
Vaĝrajano Theravado
Granda personecoj

Antikvo
Kapila Patanĝali Gótama
Kanada Ĝaimini Vjása Markandéja Pánini
Mezepoko
Adi Ŝankara Ramanuĝa Madhva
Nimbarka Vallabha Madhusūdana
Namadéva Tukaram Tulsidas Kabir Vasugupta Ĉaitanja
Novepoko
Sri Ramakriŝna
Mohandas Karamchand Gandhi
S. Radhakriŝnan
Svami Vivékananda
Ramana Maharŝi
Sri Aŭrobindo
Svami Sivananda
Ánanda Ĉómarasvami

Adi-Ŝankaro, la plej elstara reprezentanto de la Advaita Vedanta tradicio.

Advaita, Advaita Vedanto aŭ Advaita Vedanta (en sanskrito: अद्वैत वेदान्त, IAST: Advaita Vedānta, laŭvorte, "ne-dueco") estas skolo de Hindua filozofio kaj de hinduismo, kaj origine konata kiel Puruṣavāda,[1][2] estas klasika sistemo de spirita realigo en la hindia tradicio.[3] La termino Advaita referencas al la ideo ke provizoraj "aferoj" estas finfine nerealaj, aperoj de Brahmo, kio estas nure realo; kaj ke la vero mem, atmo, ne estas diferenca el Brahmo.[4][5][6]

La sekvantoj de tiu skolo estas konataj kiel Advaita Vedantin-oj, aŭ ĝuste Advait-anoj,[7] kaj ankaŭ kiel Maĝavad-anoj, simile al Madhyamaka Budhismo,[8][9][10] rilate al la fenomena mondo kiel simpla apero de plureco, spertita tra la sent-impresoj de nescio (avidĝa), nome iluzio supertrudita (adhĝāsa) sur la nura realo de Brahmo.[11] Ili serĉas spiritan liberigon tra agnosko de tiu iluzieco de la fenomena mondo kaj akiro de la vidĝā (kono)[12] de la propra vera identeco kiel Atman, kaj de identeco de Atman kaj Brahman.[13][14][15]

Advaita Vedanta havas siajn radikojn el la plej malnovaj Upaniŝadoj. Ĝi baziĝas sur tri tekstaj fontoj nome la "Prasthanatraĝi". Ĝi havigas "unuecan interpreton de la tuta korpuso de la Upaniŝadoj",[16] de la "Brahma Sutra", kaj de Bagavada Gito.[17][18] Advaita Vedanta estas la plej antikva estanta sub-skolo de Vedanto, kiu estas unu el la ses ortodoksaj (āstika) Hinduaj filozofioj (darśana). Kvankam ties radikoj venas el la 1a jarmilo a.K., la plej elstara reprezentanto de la Advaita Vedanta estas konsiderata de la tradicio la 8-a-jarcenta fakulo Adi-Ŝankaro.[19][20][21]

Advaita Vedanta emfazas Jivanmukti, nome ideo ke mokŝa (libereco, liberigo) estas atingebla en tiu ĉi vivo kontraste al la aliaj hindiaj filozofioj kiuj emfazas videhamukti, aŭ mokŝa post la morto.[22][23] La skolo uzas konceptojn kiel Brahmo, Atmo, Maĝa (iluzio, Avidĝa, meditado kaj aliaj kiuj troviĝas en la gravaj hindiaj religiaj tradicioj,[18][24][25] sed interpretas ilin laŭ sia propra vojo al siaj teorioj de "mokŝa".[26][27] Advaita Vedanta estas unu el la plej studitaj kaj plej influaj skoloj de klasika hindia pensaro.[28][29][30] Multaj fakuloj priskribas ĝin kiel formo de monismo,[31][32][33] dum aliaj priskribas la Advaita filozofion kiel neduisma.[34][35] Advaita estas konsiderata filozofio aŭ spirita vojo pli ol religio, ĉar ĝi ne postulas de la sekvantoj esti partikulara kredo aŭ sekto.[36][37][38]

Advaita influis kaj estis influita de variaj tradicioj kaj tekstoj de Hinduaj filozofioj kiel Sánkhja, Jogo, Njája, aliaj sub-skoloj de Vedanto, nome Viŝnuismo, Ŝivismo, la Puranoj, la "Agama", same kiel sociaj movadoj kiel la Bhakti movado.[39][40][41] Trans Hinduismo, Advaita Vedanto interagadis kaj disvolviĝis kun la aliaj tradicioj de Hindio kiel Ĝajnismo kaj Budhismo.[42] La tekstoj de Advaita Vedanto eksponas ampleksan gamon de temoj el idealismo, inklude iluziismon, al realismaj aŭ preskaŭ realismaj sintenoj esprimitaj en la furaj verkoj de Ŝankara.[43] En nuntempo, ties vidpunktoj aperas en variaj nov-vedantaj movadoj.[44] Ĝi estis konsiderata kiel paradigma ekzemplo de Hindua spiriteco.[45][46]

Portala ikonoPortalo pri Hinduismo

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. ↑ Timalsina, Sthaneshwar(स्थानेश्वर) (Novembro 2017). “Puruṣavāda: A Pre-Śaṅkara Monistic Philosophy as Critiqued by Mallavādin”, Journal of Indian Philosophy 45 (5), p. 939–959. doi:10.1007/s10781-017-9329-z. 
  2. ↑ p. 941 "Puruṣavāda appears a preferred terminology in the early periods, before the time of Sankara." Vidu ankaŭ Purusha.
  3. ↑ Deutsch 1988, p. 4, Citaĵo: "Advaita Vedanta is more than a philosophical system, as we understand these terms in the West today; it is also a practical guide to spiritual experience and is intimately bound up with spiritual experience.".
  4. ↑ Deutsch 1973, p.3, noto 2.
  5. ↑ The Concise Oxford Dictionary of World Religions
  6. ↑ Sangeetha Menon, Advaita Vedanta, Internet Encyclopedia of Philosophy
  7. ↑ Sthaneshwar Timalsina. (2008) Consciousness in Indian Philosophy: The Advaita Doctrine of 'Awareness Only'. Londono: eldonejo Routledge, p. 137–138. ISBN 978-1-135-97092-5.
  8. ↑ David N. Lorenzen (eld.) (2015), A dialogue between a christian an a Hindu about religion, El Colegio de Mexico AC
  9. ↑ Robert D. Baird (1986), Swami Bhativedanta and the Bhagavd Gita As It Is. In: Robert Neil Minor (ed,), Modern Indian Interpreters of the Bhagavad Gita, SUNY Press
  10. ↑ Goswami Abhay Charan Bhaktivedanta (1956) Shri Krishna' The Supreme 'Vedantist Alirita la 2an de aŭgusto 2020.
  11. ↑ Swami Vireshwarananda (1936), Adhyasa or Superimposition
  12. ↑ Kanamura 2004.
  13. ↑ Comans 2000, p. 183.
  14. ↑ Deutsch 1973, pp. 48–52.
  15. ↑ Mayeda 2006, pp. 78–79.
  16. ↑ Nakamura 1950a, p. 112.
  17. ↑ Grimes 1990, pp. 6–7.
  18. ↑ 18,0 18,1 Sangeetha Menon (2012), Advaita Vedanta, IEP
  19. ↑ Olivelle 1992, pp. x–xi, 8–10, 17–18.
  20. ↑ Stephen Phillips (1998), Classical Indian Metaphysics, Motilal Banarsidass, (ISBN 978-8120814899), p. 332 noto 68
  21. ↑ Nakamura 1950, pp. 221, 680.
  22. ↑ Sharma 2007, p. 4.
  23. ↑ Fort 1998, pp. 114–120.
  24. ↑ Jacqueline G. Suthren Hirst. (2005) Samkara's Advaita Vedanta: A Way of Teaching. Londono: eldonejo Routledge, p. 6, 38–39, 60–63, 83–84. ISBN 978-1-134-25441-5.
  25. ↑ Bina Gupta. (1995) Perceiving in Advaita Vedānta: Epistemological Analysis and Interpretation. Motilal Banarsidass, p. 54–55, 66–68, 74–76, 246–247. ISBN 978-81-208-1296-3.
  26. ↑ Sharma 1995, pp. 8–14, 31–34, 44–45, 176–178.
  27. ↑ Fost 1998, pp. 387–405.
  28. ↑ Indich 2000, p. vii.
  29. ↑ Fowler 2002, pp. 240–243.
  30. ↑ Brannigan 2009, p. 19, Citaĵo: "Advaita Vedanta is the most influential philosophical system in Hindu thought.".
  31. ↑ Sangeetha Menon (2012), Advaita Vedanta, IEP; Citaĵo: "The essential philosophy of Advaita is an idealist monism, and is considered to be presented first in the Upaniṣads and consolidated in the Brahma Sūtra by this tradition."
  32. ↑ King 1995, p. 65; Citaĵo: "The prevailing monism of the Upanishads was developed by the Advaita Vedanta to its ultimate extreme"..
  33. ↑ JN Mohanty (1980), "Understanding some Ontological Differences in Indian Philosophy", Journal of Indian Philosophy, Volume 8, Issue 3, p. 205, Citaĵo: "Nyaya-Vaiseshika is realistic; Advaita Vedanta is idealistic. The former is pluralistic, the latter monistic."
  34. ↑ Deutsch 1988, p. 3.
  35. ↑ Joseph Milne (1997), "Advaita Vedanta and typologies of multiplicity and unity: An interpretation of nondual knowledge", International Journal of Hindu Studies, Volume 1, Issue 1, pp. 165–188
  36. ↑ Doniger, Wendy. (2013) On Hinduism. ISBN 978-9382277071. OCLC 853310279.
  37. ↑ Advaita Philosophy (en-US). Arkivita el la originalo je 2020-08-12. Alirita 23a de majo 2019 . Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2020-08-12. Alirita 2020-08-01 .
  38. ↑ What Kind of Religion is Vedanta? (en-US). Alirita 23a de majo 2019 .
  39. ↑ Novetzke 2007, pp. 255–272.
  40. ↑ Goodall 1996, p. xli.
  41. ↑ Davis 2014, pp. 13, 167 kun noto 21.
  42. ↑ Nakamura 1950, p. 691.
  43. ↑ Nicholson 2010, p. 68.
  44. ↑ King 2002, pp. 119–133.
  45. ↑ Arvind Sharma. (2006) A Guide to Hindu Spirituality. World Wisdom, p. 38–43, 68–75. ISBN 978-1-933316-17-8.
  46. ↑ Richard King. (2013) Orientalism and Religion: Post-Colonial Theory, India and "The Mystic East". Routledge, p. 128–132. ISBN 978-1-134-63234-3.

Literaturo

[redakti | redakti fonton]
  • Brannigan, Michael (2009), Striking a Balance: A Primer in Traditional Asian Values, Rowman & Littlefield, ISBN 978-0739138465
  • Comans, Michael (2000), The Method of Early Advaita Vedānta: A Study of Gauḍapāda, Śaṅkara, Sureśvara, and Padmapāda, Delhi: Motilal Banarsidass
  • Davis, Richard (2014), Ritual in an Oscillating Universe: Worshipping Siva in Medieval India, Princeton University Press, ISBN 978-0691603087
  • Deutsch, Eliot (1988), Advaita Vedanta: A Philosophical Reconstruction, University of Hawaii Press, ISBN 0-88706-662-3
  • Deutsch, Eliot (1973), Advaita Vedanta: A Philosophical Reconstruction, University of Hawaii Press, ISBN 978-0-8248-0271-4
  • Fort, Andrew O. (1998), Jivanmukti in Transformation: Embodied Liberation in Advaita and Neo-Vedanta, SUNY Press
  • Fowler, Jeaneane D (2002), Perspectives of Reality: An Introduction to the Philosophy of Hinduism, Sussex Academic Press, ISBN 978-1898723936
  • Goodall, Dominic (1996), Hindu Scriptures, University of California Press, ISBN 978-0520207783
  • Grimes, John A. (1990), The seven great untenables: Sapta-vidhā anupapatti, Motilal Banarsidass
  • Indich, William (2000), Consciousness in Advaita Vedanta, Motilal Banarsidass, ISBN 978-8120812512
  • King, Richard (1995), Early Advaita Vedānta and Buddhism: The Mahāyāna Context of the Gauḍapādīya-kārikā, SUNY Press
  • King, Richard (2002), Orientalism and Religion: Post-Colonial Theory, India and "The Mystic East", Routledge
  • Mayeda, Sengaku (2006), "An Introduction to the Life and Thought of Sankara", in Mayeda, Sengaku (ed.), A Thousand Teachings: The Upadeśasāhasrī of Śaṅkara, Motilal Banarsidass, ISBN 978-8120827714
  • Nakamura, Hajime (1950a), A History of Early Vedanta Philosophy. Part One (1990 Reprint), Delhi: Motilal Banarsidass Publishers Private Limited
  • Nakamura, Hajime (1950), A History of Early Vedanta Philosophy. Part Two (2004 Reprint), Delhi: Motilal Banarsidass Publishers Private Limited
  • Nicholson, Andrew J. (2010), [ Unifying Hinduism: Philosophy and Identity in Indian Intellectual History, Columbia University Press
  • Novetzke, Christian (2007). "Bhakti and Its Public, International Journal of Hindu Studies". 11 (3).
  • Olivelle, Patrick (1992), The Samnyasa Upanisads, Oxford University Press, ISBN 978-0195070453
  • Sharma, Arvind (2007), Advaita Vedānta: An Introduction, Motilal Banarsidass, ISBN 978-8120820272
  • Sharma, Arvind (1995), The Philosophy of Religion and Advaita Vedanta, Penn State University Press, ISBN 978-0271028323
Bibliotekoj
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Advaita_Vedanto&oldid=8412491"