Tindolo

Kiel legi la taksonomion tindolo
Biologia klasado
Regno: Plantoj Plantae Divizio: Angiospermoj Magnoliophyta Klaso: Dukotiledonuloj dicotyledones Ordo: Kukurbaloj Cucurbitales Familio: Kukurbacoj Cucurbitaceae Genro: Coccinia Specio: C. grandis
Dunomo
Coccinia grandis (L.) VOIGT
Aliaj Vikimediaj projektoj

frukto.

floroj kaj fruktoj.

Tindolo aŭ granda kokcinio (Coccinia grandis) estas utilplanto el la familio de la kukurbacoj (Cucurbitaceae).

Priskribo

Tindolo estas multjara herba grimpplanto kun tuberoj, kiu formas glatan tigon de ĝis 5 m longeco. La simplaj folioj sidas alterne, kaj havas 5 ĝis 55 mm longan pedunklon. La foliplato havas la mezuron de 3 ĝis 11 cm oble 3 ĝis 13 cm kvineĝa ĝis manforma loba kun korforma ĝis sagforma folibazo. Pro la foliformo, kiu similas al hedero la planto ankaŭ nomiĝas “hedera kukurbo”. La folirando estas denta.

La specio estas (dioika). La floroj staras plej ofte unuope en foliakseloj, tre malofte en malofte florantajn florarojn. Ili estas blankaj en Azio kaj kremkolore blankaj en Afriko. La pedunklo estas ĝis 32 mm longa. La sepaloj estas 1,2 ĝis 3,5 mm longaj kaj kvinnombraj. La petaloj estas 1,7 ĝis 4 cm longaj kaj same kvinnombraj. La anteroj de la tri stamenoj estas kunkreskinta al kolono.

floro

La karpelo estas triparta, epigina kaj havas multajn ovariojn. Ekzistas pistilo kun tri lobaj stigmoj. En inaj floroj ekzistas tri malgrandaj stamenetoj (staminodio).

La frukto estas karneca, skarlate ruĝaj kirasberoj de 60 mm longeco kaj globa ĝis elipsoida formo. Ili estas ĉ. 35 mm larĝaj.

Disvastiĝo

La specio hejmiĝas de Afriko ĝis Sudorienta Azio kaj Malajzio kaj estas kultivataj tie. En aliaj regionoj de la Tropikoj ĝi estas invada planto.

Bildaro

• 
  frukto
• 
  frukto
• 
  tranĉitaj fruktoj
• 
  floro

Uzado

La maturaj fruktoj estas manĝataj krudaj aŭ kanditaj. Folioj kaj junaj ŝosoj kaj nematuraj fruktoj estas kuirataj kiel legomo. Diversaj plantpartoj estas uzataj medicine. Kelkfoje la specio estas uzata kiel ornamplanto. Folioj kaj la junaj ŝosoj estas relative riĉaj je kalio, fero, zinko kaj seleno. Ankaŭ la aminoacida konsisto de la proteinoj estas konvena al la homo..

Invada specio

.

En multaj tropikaj regionoj la planto estas invada planto. En Guamo, Saipano kaj Havajo ĝi subpremas la hejmajn plantojn.

Literaturo

• Norbert Holstein: Monograph of Coccinia (Cucurbitaceae). In: PhytoKeys, Band 54, August 2015, S. 1-166, doi:10.3897/phytokeys.54.3285.
• Amanda Spooner, James Carpenter, Gillian Smith, Kim Spence: Coccinia grandis. In: Florabase, the Western Australian Flora, abgerufen 13. April 2008. (Merkmale)
• R. W. Robinson, D. S. Decker-Walters: Cucurbits. CAB International, Wallingford 1997, S. 111. ISBN 0-85199-133-5 (Nutzung)

Vidu ankaŭ

• Listo de legomoj

Eksteraj ligiloj

• Coccinia grandis Arkivigite je 2016-06-05 per la retarkivo Wayback Machine auf dem Hawaiian Ecosystems at Risk project Arkivigite je 2021-02-21 per la retarkivo Wayback Machine